วารสารสหวิทยาการเพื่อการพัฒนา มหาวิทยาลัยราชภัฏอุตรดิตถ์

การพัฒนากลยุทธ์การบริหารจัดการธุรกิจการเกษตรบนฐานวัฒนธรรมชุมชน ตำบลรวมไทยพัฒนา อำเภอพบพระ จังหวัดตาก

สันติ คู่กระสังข์, เพชรา บุดสีทา, สุกัญญา ธรรมธีระศิษฏ์ — Fri, 24 Oct 2025 00:00:00 +0700

การวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษากระบวนการบริหารจัดการทำการเกษตรบนฐานวัฒนธรรมชุมชน ศึกษาวัฒนธรรมชุมชน ศักยภาพชุมชน และทุนทางสังคมที่สัมพันธ์กับเศรษฐกิจการเกษตรของชุมชน พัฒนากลยุทธ์การบริหารจัดการธุรกิจการเกษตรบนฐานวัฒนธรรมชุมชน และประเมินกลยุทธ์การบริหารจัดการธุรกิจการเกษตรบนฐานวัฒนธรรมชุมชน วิธีดำเนินการวิจัยเป็นการวิจัยและพัฒนา แหล่งข้อมูล ประกอบด้วย เกษตรกร ตำบลรวมไทยพัฒนา อำเภอพบพระ จังหวัดตาก จำนวน 354 ครัวเรือน ตัวแทนชนเผ่า 19 คน ผู้มีส่วนได้ส่วนเสียกับการดำเนินธุรกิจของธุรกิจการเกษตร จำนวน 19 คน สถิติที่ใช้ในการวิเคราะห์ข้อมูล ได้แก่ ร้อยละ ค่าเฉลี่ย ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน และการวิเคราะห์เนื้อหา

ผลการวิจัยพบว่า เกษตรกรปฏิบัติการบริหารจัดการทำการเกษตรบนฐานวัฒนธรรมชุมชน ในภาพรวม อยู่ในระดับปานกลาง ปัจจัยภายนอกที่มีผลต่อการบริหารจัดการทำการเกษตรที่มีค่าเฉลี่ยในระดับมาก คือ ด้านลูกค้าและคู่แข่งขัน ด้านเทคโนโลยี ด้านเศรษฐกิจ และด้านสังคม สำหรับวัฒนธรรมชุมชน ศักยภาพชุมชน และทุนทางสังคมที่สัมพันธ์กับเศรษฐกิจการเกษตรของชุมชนที่โดดเด่น คือ ความรู้ ภูมิปัญญา วิถีชีวิต ความเชื่อในการทำการเกษตร และกลยุทธ์การบริหารจัดการธุรกิจการเกษตรบนฐานวัฒนธรรมชุมชน ตำบลรวมไทยพัฒนา จำนวน 7 กลยุทธ์ ประกอบด้วย การพัฒนาผลิตภัณฑ์เกษตรคุณภาพสูงที่สอดคล้องกับวัฒนธรรม และภูมิปัญญาท้องถิ่น การเสริมสร้างศักยภาพของเกษตรกร การตลาดครบวงจรที่เชื่อมโยงอัตลักษณ์ท้องถิ่น การจัดการห่วงโซ่อุปทานที่เป็นธรรมและยั่งยืน การพัฒนาการท่องเที่ยวเชิงเกษตรและวัฒนธรรมชุมชน การบูรณาการเทคโนโลยีและนวัตกรรมเพื่อเพิ่มประสิทธิภาพธุรกิจการเกษตร และพันธมิตรทางธุรกิจสินค้าเกษตร โดยผลการประเมินกลยุทธ์การบริหารจัดการธุรกิจการเกษตรบนฐานวัฒนธรรมชุมชนตำบลรวมไทยพัฒนา พบว่า วิสัยทัศน์ พันธกิจ เป้าประสงค์ กลยุทธ์ มาตรการ และตัวชี้วัด มีความสอดคล้องกันในระดับมาก ถึงมากที่สุด

การบริหารจัดการตลาดชุมชนเพื่อสร้างความมั่นคงด้านอาหาร ในเขตชนบทของประเทศไทย

กนิษฐา ศรีภิรมย์ , ปาจรีย์ ผลประเสริฐ — Tue, 18 Nov 2025 00:00:00 +0700

การวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาการบริหารจัดการตลาดชุมชนโดยการมีส่วนร่วมของชุมชน และศึกษาปัจจัยส่งเสริมความสำเร็จของการบริหารจัดการตลาดชุมชน เพื่อสร้างความมั่นคงด้านอาหารในเขตชนบทของประเทศไทย โดยการศึกษาครั้งนี้เป็นส่วนหนึ่งในโครงการพัฒนาชุมชนต้นแบบความมั่นคงทางอาหารและการยกระดับรายได้ของครัวเรือนโดยการเชื่อมโยงศักยภาพพื้นที่ เพื่อรองรับและลดผลกระทบจากการแพร่ระบาดของเชื้อไวรัสโคโรนา 2019 เป็นการวิจัยเชิงคุณภาพโดยเก็บข้อมูล 10 จังหวัดที่ครอบคลุมทั้ง 4 เขตภูมิภาคในประเทศไทย ได้แก่ จังหวัดกำแพงเพชร ลำปาง แพร่ ชัยภูมิ สกลนคร สุรินทร์ กาญจนบุรี ฉะเชิงเทรา ภูเก็ต และสงขลา ซึ่งผู้ให้ข้อมูล แบ่งเป็น 2 กลุ่มได้แก่ หัวหน้าโครงการวิจัยหรือผู้แทน จำนวน 10 คน และคณะกรรมการดำเนินการตลาดชุมชน จำนวน 10 คน ของแต่ละจังหวัด ด้วยวิธีการคัดเลือกแบบเจาะจง เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัย คือ แบบรายงานความก้าวหน้าในการบริหารจัดการตลาดชุมชนฯ แบบสัมภาษณ์กึ่งโครงสร้าง การสังเกตการณ์ดำเนินงานตลาดชุมชนฯ และการสนทนากลุ่ม วิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้การวิเคราะห์เนื้อหา

ผลการวิจัยพบว่า การบริหารจัดการตลาดชุมชนโดยการมีส่วนร่วมของชุมชน มีการดำเนินการที่ทั้งเหมือนและแตกต่างกันตามบริบทของแต่ละพื้นที่ อาทิ เป็นการบริหารจัดการฟื้นฟูตลาดเดิม การสร้างตลาดชุมชนใหม่ หรือการพัฒนาช่องทางการตลาดแบบออนไลน์ ซึ่งประเด็นสำคัญที่เป็นพื้นฐานในการบริหารจัดการตลาด คือ การมีส่วนร่วมของชุมชนในทุกระดับ การพัฒนาตลาดให้เป็นศูนย์กลางของระบบอาหารในชุมชน และการส่งเสริมการเรียนรู้และการสนับสนุนการตลาดชุมชน โดยมี 7 ปัจจัยที่ส่งเสริมความสำเร็จของการบริหารจัดการตลาดชุมชน เพื่อสร้างความมั่นคงทางอาหาร ซึ่งประกอบไปด้วย การมีส่วนร่วมของชุมชน ผู้นำและการบริหารจัดการที่ดี การพัฒนาทักษะและความรู้ การสร้างเครือข่ายและความร่วมมือ การใช้เทคโนโลยีและนวัตกรรมการสื่อสารและการประชาสัมพันธ์ และการประเมินผลและการปรับปรุง

การประยุกต์ใช้ภูมิปัญญาท้องถิ่นเครื่องปั้นดินเผาดุมใหญ่ในการค้าออนไลน์ เพื่อยกระดับวิสาหกิจชุมชน อำเภอม่วงสามสิบ จังหวัดอุบลราชธานี

ไมตรี ริมทอง, อโณทัย หาระสาร, บุญฑวรรณ วิงวอน — Tue, 02 Dec 2025 00:00:00 +0700

การวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อวิเคราะห์ภูมิปัญญาท้องถิ่นที่สะท้อนอัตลักษณ์ของชุมชนดุมใหญ่ ศึกษาการประยุกต์ใช้ภูมิปัญญาท้องถิ่นในการพัฒนาผลิตภัณฑ์เครื่องปั้นดินเผาสู่การค้าออนไลน์ และประเมินความพึงพอใจของผู้บริโภคที่ใช้ช่องทางการตลาดออนไลน์ในการเข้าถึงผลิตภัณฑ์ชุมชนทางออนไลน์ เป็นการวิจัยแบบผสมผสาน ผู้ให้ข้อมูลหลัก คือ ประธานคณะกรรมและสมาชิกกลุ่มวิสาหกิจชุมชนเครื่องปั้นดินเผา 40 คน ผู้เชี่ยวชาญด้านพาณิชย์อิเล็กทรอนิกส์ การตลาดดิจิทัลและเทคโนโลยี 3 คน ผู้นำชุมชน 2 คน และผู้บริโภค จำนวน 30 คน รวม 75 คน เครื่องมือวิจัย คือ แบบสัมภาษณ์กึ่งโครงสร้าง แบบบันทึกภาคสนาม การสังเกตและแบบสอบถาม วิเคราะห์ข้อมูลด้วยการจัดหมวดหมู่ การลดทอนข้อมูลหาข้อสรุปและตีความ และการวิเคราะห์เนื้อหา รวมถึงใช้สถิติพรรณนาเพื่อหาค่าเฉลี่ยและส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน

ผลการวิจัยพบว่า ภูมิปัญญาท้องถิ่นด้านเครื่องปั้นดินเผาดุมใหญ่มีความโดดเด่นในด้านเทคนิคการผลิต เพราะเป็นการขึ้นรูปด้วยมือ มีรูปลักษณ์เฉพาะและความเชื่อที่สะท้อนถึงอัตลักษณ์วัฒนธรรมอีสานผ่านลวดลาย พื้นถิ่นเช่น ลายเส้นขีด มีการประยุกต์ใช้ภูมิปัญญาท้องถิ่น การใช้แพลตฟอร์ม Facebook ผลิตภัณฑ์ชุมชนของฝาก ซึ่งเป็นการช่วยเพิ่มโอกาสทางการตลาด ลดข้อจำกัดด้านพื้นที่ และสร้างความผูกพันทางอารมณ์กับผู้บริโภคผ่านการเล่าเรื่องและภาพถ่ายจากชุมชน ดุมใหญ่ อำเภอม่วงสามสิบ จังหวัดอุบลราชธานี ทั้งนี้ ผลการประเมินความพึงพอใจของผู้บริโภคต่อการตลาดออนไลน์พบว่า ผู้บริโภคมีความพึงพอใจในระดับสูง โดยเฉพาะด้านการเข้าถึงข้อมูล ความน่าเชื่อถือของผลิตภัณฑ์ และการตัดสินใจซื้อ นอกจากนี้ การพัฒนาเครื่องปั้นดินเผา การจัดส่ง และการสื่อสารอัตลักษณ์ผ่านช่องทางดิจิทัล เป็นปัจจัยสำคัญที่ส่งผลต่อความสามารถในการแข่งขันของวิสาหกิจชุมชน ยังชี้ให้เห็น เสนอแนวทางการพัฒนาผลิตภัณฑ์เชิงสร้างสรรค์ การบริหารจัดการชุมชนแบบดิจิทัล และการส่งเสริมการมีส่วนร่วมของคนในพื้นที่ เพื่อยกระดับเครื่องปั้นดินเผาดุมใหญ่สู่ตลาดออนไลน์ และรักษาภูมิปัญญาท้องถิ่นให้ยั่งยืน โดยผลการวิจัยเชิงปริมาณ ความพึงพอใจของผู้บริโภคต่อการตลาดออนไลน์ของเครื่องปั้นดินเผาดุมใหญ่อยู่ในระดับสูง โดยเฉพาะอย่างยิ่งในมิติด้านการเข้าถึงข้อมูลผลิตภัณฑ์ ความน่าเชื่อถือของผลิตภัณฑ์ และความสะดวกในกระบวนการตัดสินใจซื้อ โดยรวมผู้บริโภคมีระดับความพึงพอใจอยู่ในระดับมาก ซึ่งสะท้อนถึงประสิทธิภาพของการใช้แพลตฟอร์มดิจิทัลในการส่งเสริมผลิตภัณฑ์ชุมชนอย่างมีประสิทธิผล

การพัฒนาระบบนิเวศการเรียนรู้เพื่อเสริมสร้างศักยภาพสร้างสรรค์ด้านวัฒนธรรม สำหรับโรงเรียนขยายโอกาส อำเภอท่าวุ้ง จังหวัดลพบุรี

พิชยา พรมาลี, นารีรัตน์ สุวรรณวารี — Mon, 06 Oct 2025 00:00:00 +0700

การวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1. ศึกษาและรวบรวมแหล่งเรียนรู้ด้านวัฒนธรรมของชุมชนอำเภอท่าวุ้ง จังหวัดลพบุรี 2. พัฒนาระบบนิเวศการเรียนรู้เพื่อเสริมสร้างศักยภาพสร้างสรรค์ด้านวัฒนธรรม สำหรับโรงเรียนขยายโอกาส อำเภอท่าวุ้ง จังหวัดลพบุรี และ 3. ประเมินศักยภาพของนักเรียนด้านทักษะอาชีพเชิงสร้างสรรค์ ด้านวัฒนธรรม กลุ่มตัวอย่างที่ใช้มี 3 กลุ่ม เป็นการเลือกกลุ่มตัวอย่างแบบเจาะจง ได้แก่ ผู้ทรงคุณวุฒิ ภูมิปัญญา และผู้นำชุมชน จำนวน 15 คน ผู้อำนวยการ ครู และบุคลากรทางการศึกษา จำนวน 20 คน และนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1 จำนวน 15 คน เครื่องมือที่ใช้ ได้แก่ แบบสัมภาษณ์ แบบสอบถาม แบบประเมินศักยภาพของนักเรียน และแบบประเมินความเหมาะสมของระบบนิเวศการเรียนรู้ สถิติที่ใช้วิเคราะห์ข้อมูล ได้แก่ การวิเคราะห์เชิงพรรณนา ค่าเฉลี่ย ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน และการทดสอบค่า t

ผลการวิจัยพบว่า แหล่งเรียนรู้ด้านวัฒนธรรมของชุมชน มี 6 มิติซอฟต์พาวเวอร์ ได้แก่ อาหารไทย ภูมิปัญญาท้องถิ่น วัฒนธรรมไทย ท่องเที่ยว มูเตลู และหนัง ละครและเพลงไทย สำหรับการพัฒนาระบบนิเวศการเรียนรู้เพื่อเสริมสร้างศักยภาพสร้างสรรค์ด้านวัฒนธรรม มี 6 องค์ประกอบหลัก ได้แก่ ยุทธศาสตร์การดำเนินงาน หลักสูตรและกิจกรรมการเรียนรู้ใหม่ วิธีการจัดการเรียนรู้ แหล่งการเรียนรู้ด้านวัฒนธรรม การใช้เทคโนโลยี และ ความร่วมมือของเครือข่ายชุมชน โดยระบบนิเวศการเรียนรู้มีความเหมาะสมอยู่ในระดับมากที่สุด และผลประเมินศักยภาพของนักเรียนด้านทักษะอาชีพเชิงสร้างสรรค์ด้านวัฒนธรรม พบว่า นักเรียนมีทักษะอาชีพเชิงสร้างสรรค์ด้านวัฒนธรรม หลังเข้าร่วมกิจกรรมสูงกว่าก่อนเข้าร่วมอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ .05 โดยมีค่าเฉลี่ยหลังปฏิบัติอยู่ในระดับมาก

การพัฒนาหนังสืออิเล็กทรอนิกส์ในการเพิ่มความรู้ของนักวิทยาศาสตร์การกีฬา เรื่องการช่วยชีวิตขั้นพื้นฐานและการใช้เครื่องกระตุกหัวใจด้วยไฟฟ้าอัตโนมัติ

ณภัทร เครือทิวา, ยุภามาณี สวากัลป์, มนตรี วงษ์รักษ์ — Mon, 06 Oct 2025 00:00:00 +0700

การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์ เพื่อพัฒนาหนังสืออิเล็กทรอนิกส์เรื่อง การช่วยชีวิตขั้นพื้นฐานและการใช้เครื่องกระตุกหัวใจด้วยไฟฟ้าอัตโนมัติ (AED) สำหรับนักวิทยาศาสตร์การกีฬาให้มีประสิทธิภาพตามเกณฑ์ 80/80 เปรียบเทียบคะแนนความรู้เฉลี่ยก่อนและหลังการเรียนรู้ด้วยหนังสืออิเล็กทรอนิกส์ และเปรียบเทียบผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนรู้ของนักวิทยาศาสตร์การกีฬาที่มีประสบการณ์ต่างกัน กลุ่มตัวอย่าง นักวิทยาศาสตร์การกีฬาที่สำเร็จการศึกษาจากมหาวิทยาลัยการกีฬาแห่งชาติ อายุระหว่าง 23-35 ปี จำนวน 90 คน แบ่งผู้เข้าร่วมวิจัยออกเป็น 3 กลุ่ม คือ กลุ่ม 1 นักวิทยาศาสตร์การกีฬาที่พึ่งสำเร็จการศึกษา 1-2 ปี กลุ่ม 2 นักวิทยาศาสตร์การกีฬาที่มีประสบการณ์ทำงาน 3-6 ปี กลุ่มที่ 3 นักวิทยาศาสตร์การกีฬาที่มีประสบการณ์ทำงานมากกว่า 7 ปี กลุ่มละ 30 คน เครื่องมือที่ใช้ในการทดลองคือ หนังสืออิเล็กทรอนิกส์เรื่องการช่วยชีวิตขั้นพื้นฐานและการใช้เครื่อง AED สำหรับนักวิทยาศาสตร์การกีฬา เครื่องมือที่ใช้ในการเก็บรวบรวมข้อมูล ได้แก่ แบบสอบถามข้อมูลทั่วไป แบบประเมินความรู้การช่วยฟื้นคืนชีพขั้นพื้นฐานและการใช้เครื่องกระตุกหัวใจด้วยไฟฟ้าอัตโนมัติสำหรับนักวิทยาศาสตร์การกีฬา ค่า IOC เฉลี่ยเท่ากับ 0.75 สถิติที่ใช้วิเคราะห์ข้อมูล ได้แก่ ค่าความถี่ ร้อยละ ค่าเฉลี่ย ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน Paired-t test และ One-way ANOVA test

ผลการวิจัยพบว่า หนังสืออิเล็กทรอนิกส์เรื่องการช่วยชีวิตขั้นพื้นฐานและการใช้เครื่องกระตุกหัวใจด้วยไฟฟ้าอัตโนมัติ (AED) สำหรับนักวิทยาศาสตร์การกีฬาที่พัฒนาขึ้น มีประสิทธิภาพตามเกณฑ์ที่กำหนด (82.00/88.33 จากเกณฑ์ 80/80) และส่งผลให้คะแนนเฉลี่ยหลังเรียนของผู้เข้าร่วมศึกษาสูงกว่าก่อนเรียนอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (p < .05) สะท้อนถึงประสิทธิผลของสื่อดังกล่าวในการส่งเสริมการเรียนรู้ โดยเฉพาะในกลุ่มนักวิทยาศาสตร์การกีฬาที่เพิ่งสำเร็จการศึกษา 1–2 ปี ซึ่งมีผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนสูงกว่ากลุ่มที่จบมาก่อนหน้านี้อย่างมีนัยสำคัญ หนังสืออิเล็กทรอนิกส์ได้รับการออกแบบอย่างเป็นระบบ และช่วยให้ผู้เรียนสามารถทำความเข้าใจเนื้อหาได้อย่างมีประสิทธิภาพ อีกทั้งยังเป็นนวัตกรรมที่สอดคล้องกับวิถีการเรียนรู้ในยุคดิจิทัลที่ผู้เรียนสามารถเข้าถึงและทบทวนได้ทุกที่ทุกเวลา