แนวทางการพัฒนาการระงับข้อพิพาทแรงงาน โดยวิธีแรงงานสัมพันธ์ในประเทศไทย

บทคัดย่อ

พระราชบัญญัติแรงงานสัมพันธ์ พุทธศักราช 2518 ได้กำหนดให้มีการระงับข้อพิพาทแรงงานหลากหลายรูปแบบเพื่อยุติปัญหาข้อพิพาทแรงงานที่เกิดขึ้นระหว่างนายจ้างและลูกจ้าง อย่างไรก็ตามพระราชบัญญัติแรงงานสัมพันธ์ดังกล่าว ยังคงขาดประสิทธิภาพในการคุ้มครองสหภาพแรงงานในการดำเนินกิจกรรมเพื่อปกป้องสิทธิประโยชน์ของกลุ่มลูกจ้าง โดยเฉพาะอย่างยิ่งการเจรจาต่อร่วมที่บทบัญญัติยังคงมีความคลุมเครืออยู่มาก ทำให้การบังคับใช้กฎหมายแรงงานสัมพันธ์ในส่วนของการระงับข้อพิพาทแรงงานไม่ประสบผลสำเร็จเท่าที่ควร โดยในทางปฏิบัติ เมื่อเกิดข้อพิพาทแรงงานขึ้นระหว่างนายจ้างและลูกจ้าง คู่กรณีพิพาทมักไม่เลือกใช้วิธีการระงับข้อพิพาทตามกระบวนการของกฎหมาย เนื่องจากกลไกที่ไม่มีประสิทธิภาพและฝ่ายลูกจ้างผู้ได้รับการปฏิบัติอันไม่เป็นธรรมมีอำนาจในการต่อรองต่ำ จึงเกิดเป็นปัญหาที่ว่าการระงับข้อพิพาทแรงงานในกฎหมายแรงงานสัมพันธ์ควรมีการปรับปรุงแก้ไขและควรนำการเจรจาต่อรองร่วมเข้ามาเป็นหนึ่งในกลไกการระงับข้อพิพาทแรงงานหรือไม่ ซึ่งจากการได้ศึกษาสาเหตุของปัญหาและกรณีศึกษาทั้งในประเทศและต่างประเทศ จึงได้ข้อสรุปว่าควรมีการสนับสนุนให้มีการเจรจาต่อรองร่วมเพื่อระงับข้อพิพาทโดยเร็วที่สุดเพื่อการพัฒนากฎหมายแรงงานสัมพันธ์ไทย โดยเริ่มจากการให้สัตยาบันในอนุสัญญาขององค์การแรงงานระหว่างประเทศฉบับที่ 87 ว่าด้วยเสรีภาพในการสมาคมและการคุ้มครองสิทธิในการรวมกลุ่มและ ฉบับที่ 98 ว่าด้วยสิทธิในการรวมกลุ่มและเจรจาต่อรองร่วม เพื่อนำมาปรับปรุงแก้ไขกลไกการระงับข้อพิพาทของกฎหมายภายในให้มีประสิทธิภาพมากยิ่งขึ้น ทั้งนี้เพื่อการสร้างสมดุลทางอำนาจการเจรจาต่อรองระหว่างนายจ้างและลูกจ้าง อันเป็นพื้นฐานของสิทธิมนุษยชนในการสร้างความเสมอภาคและความเท่าเทียมซึ่งเป็นวัตถุประสงค์หลักของการบังคับใช้กฎหมายแรงงาน