รัฐศาสตร์สาร

การประกอบสร้างความเป็นปรปักษ์เชิงชนชาติของอาหรับภายในภูมิรัฐศาสตร์จินตกรรมของอิหร่าน

อาทิตย์ ทองอินทร์ — Mon, 02 Dec 2024 00:00:00 +0700

ความเป็นปรปักษ์ระหว่างอิหร่านกับซาอุดิอาระเบียเป็นปัจจัยสำคัญอันส่งผลต่อเสถียรภาพของภูมิภาคตะวันออกกลาง วัตถุประสงค์ของบทความวิจัยชิ้นนี้ คือ การทำความเข้าใจปัจจัยดังกล่าวจากมุมมองของอิหร่าน โดยการใช้วิธีการทางสังคมวิทยาประวัติศาสตร์ในความสัมพันธ์ระหว่างประเทศในการวิจัยเชิงเอกสาร เพื่อสะท้อนความเข้าใจเกี่ยวกับการประกอบสร้างความเป็นปรปักษ์เชิงชนชาติของอาหรับในสายตาของอิหร่าน ด้วยแนวคิดที่ผู้วิจัยพัฒนาขึ้น คือ ภูมิรัฐศาสตร์จินตกรรม ผลการวิจัยสะท้อนว่า ขั้นตอนทางประวัติศาสตร์ที่สำคัญในการก่อรูปความเป็นปรปักษ์ดังกล่าว คือ ประวัติศาสตร์ของเปอร์เซียอิหร่านยุคก่อนอิสลาม ซึ่งเป็นจุดอ้างอิงสำคัญต่อความภาคภูมิใจในศักดิ์ศรี และความรุ่งเรืองยิ่งใหญ่ของชนชาติ และประวัติศาสตร์ของเปอร์เซียอิหร่านยุคหลังการถูกพิชิตโดยจักรวรรดิอาหรับอิสลาม ซึ่งเป็นจุดอ้างอิงสำคัญต่อการสูญสลายความยิ่งใหญ่ การสูญเสียศักดิ์ศรีที่เคยได้รับการเคารพและสถานะที่ควรเป็นในเวทีการเมืองระหว่างประเทศ ข้อถกเถียงหลักจากการวิจัยนี้ คือ ความเป็นปรปักษ์ระหว่างอิหร่านกับซาอุดิอาระเบีย รวมทั้งกลุ่มชาติอาหรับอื่น เป็นผลสำคัญจากการทำงานของอัตลักษณ์เชิงชนชาติ คือ ความเป็นปรปักษ์ของอาหรับภายในภูมิรัฐศาสตร์จินตกรรมของอิหร่าน ไม่น้อยไปกว่าเป็นผลจากการทำงานของอัตลักษณ์เชิงศาสนา คือ ความเป็นชีอะฮฺและซุนนี ดังที่งานวิชาการส่วนใหญ่นำเสนอกันถ่ายเดียว

แนวคิดว่าด้วยทรราชในปรัชญาการเมืองของ Aristotle และนัยทางการเมือง

หัสนัย สุขเจริญ — Mon, 02 Dec 2024 00:00:00 +0700

บทความนี้อธิบายแนวคิดว่าด้วยทรราชในปรัชญาการเมืองของ Aristotle และนัยทางการเมืองที่มีต่อความคิดทางปรัชญาของเขา โดยทั่วไปเรามักมีความเข้าใจการจำแนกตัวแบบการปกครองแบบบริสุทธิ์ของ Aristotle ว่า รูปแบบการปกครองทรราชคือด้านตรงข้ามกับรูปแบบการปกครองโดยกษัตริย์ บทความนี้เสนอว่า Aristotle มองว่ารูปแบบการปกครองทรราชสุดขั้วเป็นด้านตรงข้ามกับรูปแบบการปกครองโดยกษัตริย์ แต่ในขณะเดียวกันศักยภาพของความเป็นทรราชก็แฝงตัวอยู่ในรูปแบบการปกครองตามสภาพความเป็นจริงแทบทุกรูปแบบด้วย การทำความเข้าใจวิธีการจำแนกรูปแบบการปกครองตาม ‘แบบบริสุทธ์’ และการจำแนกรูปแบบการปกครองตาม ‘ความเป็นจริง’ จะช่วยให้เข้าใจคำสอนของ Aristotle ดังกล่าวชัดเจนมากขึ้น อีกทั้งยังจะช่วยให้เข้าใจว่ารูปแบบการปกครองตามความเป็นจริงทั้งหลายมีศักยภาพที่จะกลายเป็นทรราชสุดขั้วได้ทุกรูปแบบ (เช่น รูปแบบการปกครองกษัตริย์ที่มีอำนาจสัมบูรณ์ รูปแบบการปกครองคณาธิปไตยสุดขั้ว และรูปแบบการปกครองประชาธิปไตยแบบบริสุทธิ์) ทั้งนี้คุณลักษณะความสุดขั้วของทุกรูปแบบการปกครองมีรากฐานอยู่บนแนวความคิดเรื่องความยุติธรรมแบบเลือกข้าง ซึ่งเป็นสาเหตุหรือบ่อเกิดของการที่รูปแบบการปกครองต่าง ๆ จะกลายเป็นทรราชสุดขั้วได้ในท้ายที่สุด สำหรับสองส่วนสุดท้ายของบทความนี้ได้มีการอภิปรายประเด็นเรื่องการทำการรักษารูปแบบทรราชจากภาวะความสุดขั้วภายในตัวเอง และยังได้มีการอภิปรายถึงความสัมพันธ์ระหว่างประเด็นเรื่องการปกครองแบบทรราชกับเป้าหมายของนครรัฐหรือประชาคมทางการเมือง กับความเป็นเลิศอันสอดรับกับธรรมชาติของความเป็นมนุษย์ (การมีชีวิตที่ดี)

คลิฟฟอร์ด เกียทซ์, “Homo Anthropologicus”

ไชยันต์ ไชยพร — Mon, 02 Dec 2024 00:00:00 +0700

ในบทความนี้ ผู้อ่านจะได้เห็นการตีความข้อมูลต่างๆเกี่ยวกับประสบการณ์ภูมิหลังของหนึ่งในนักมานุษยวิทยาที่มีชื่อเสียงที่สุดคนหนึ่งในศตวรรษที่ยี่สิบ ผ่านเหตุการณ์สำคัญๆในวัยเด็กและบริบททางสังคมการเมืองในช่วงเวลาเดียวกัน ซึ่งน่าจะมีส่วนช่วยให้เข้าใจปัจจัยในการตัดสินใจต่อการเลือกเส้นทางเดินชีวิตและการศึกษาของเขาในช่วงแรกเริ่ม บทความนี้เป็นส่วนขยายของหนังสือเรื่อง “ข้อวิพากษ์ทฤษฎีการเมืองกระแสหลักของ คลิฟฟอร์ด เกียทซ์” ของผู้เขียนที่เผยแพร่ในปี พ.ศ. 2551

ว่าด้วย “มโนสำนึกที่ผิด” ของนีทเชอ

ชุติเดช เมธีชุติกุล — Mon, 02 Dec 2024 00:00:00 +0700

งานชิ้นนี้ต้องการจะศึกษาความคิดเรื่อง “bad conscience” หรือ “มโนสำนึกที่ผิด” ของ Nietzsche โดยจะวิเคราะห์ความเรียงชิ้นที่ 2 ชื่อว่า “Guilt,” ““bad conscience”,” and the like ในหนังสือ On Genealogy of Morals: A Polemic ที่จะเผยให้เห็นลักษณะและที่มาที่ไปของมโนสำนึกที่ผิด โดยสรุปสำหรับความคิดเรื่องมโนสำนึกที่ผิดนั้นเป็นสภาะทางจิตใจที่แสดงให้เห็นถึงความเปลี่ยนแปลงที่เกิดขึ้นจาการเก็บกด ปิดกั้น และกดขี่ทาสโดยผู้เป็นนายผ่านกระบวนการทางกายภาพและวัฒนธรรม จนทาสไม่สามารถที่จะแสดงตัวหรือแสดงเจตจำนงของตนออกมาในสังคมได้ จนถึงจุดหนึ่งมโนสำนึกที่ผิดจะปรากฏขึ้นและได้สั่นคลอนชุดการรับรู้ผิดชอบชั่วดีชุดเดิมและถือกำหนดเป็นชุดการรับรู้ผิดชอบชั่วดีขึ้นมาใหม่ หรือก็คือจากชุดศีลธรรมแบบผู้เป็นนายระหว่างดีและไม่ดีกลายเป็นชุดศีลธรรมแบบทาสระหว่างความดีและความชั่วร้าย อีกทั้งได้กลับคู่ความสัมพันธ์เสียใหม่ให้ผู้เป็นนายเป็นสิ่งชั่วร้ายและทาสเป็นสิ่งที่ดี