วารสารกฎหมายสงขลานครินทร์

พลวัตการตรวจเงินแผ่นดินในการรักษาวินัยการเงินการคลังของรัฐ

อลงกรณ์ กลิ่นหอม — Fri, 28 Jun 2024 00:00:00 +0700

บทบัญญัติของกฎหมายว่าด้วยการตรวจเงินแผ่นดินมีลักษณะเป็นพลวัตเปลี่ยนแปลงไปตามการพัฒนาประเทศและระบอบการปกครองของไทย พระราชบัญญัติประกอบรัฐธรรมนูญว่าด้วยการตรวจเงินแผ่นดิน พ.ศ. 2561 มีบทบัญญัติที่แตกต่างไปจากกฎหมายว่าด้วยการตรวจเงินแผ่นดินที่มีมาแต่เดิม ปัจจุบันการตรวจเงินแผ่นดินทำหน้าที่เป็นกลไกหนึ่งที่สำคัญในการรักษาวินัยการเงินการคลังของรัฐ และทำให้กลไกตรวจเงินแผ่นดิน ได้แก่ คณะกรรมการตรวจเงินแผ่นดิน ผู้ว่าการตรวจเงินแผ่นดิน และสำนักงานการตรวจเงินแผ่นดินมีความเกี่ยวเนื่องกับการรักษาวินัยการเงินการคลังของรัฐมากขึ้นกว่าแต่ก่อน อาทิ กฎหมายมีบทบัญญัติกำหนดให้ผู้ว่าการตรวจเงินแผ่นดินมีหน้าที่และอำนาจตรวจเงินแผ่นดินตามกฎหมายว่าด้วยวินัยการเงินการคลังของรัฐกำหนดให้คณะกรรมการตรวจเงินแผ่นดินมีหน้าที่และอำนาจสั่งลงโทษกรณีมีการกระทำผิดกฎหมายว่าด้วยวินัยการเงินการคลังของรัฐ และกำหนดให้สำนักงานการตรวจเงินแผ่นดินทำหน้าที่เป็นหน่วยธุรการของผู้ว่าการตรวจเงินแผ่นดินและคณะกรรมการตรวจเงินแผ่นดินในการดำเนินบทบาทที่สำคัญดังกล่าว จึงสมควรอย่างยิ่งที่ผู้ปฏิบัติงานในสำนักงานการตรวจเงินแผ่นดินจะต้องทำความเข้าใจถึงบทบาทอันสำคัญนี้ให้ถูกต้องตรงกัน

ข้อสังเกตเกี่ยวกับความไม่สมบูรณ์ของคำอธิบายความแตกต่างระหว่างรัฐธรรมนูญที่แก้ไขยากและแก้ไขง่าย ในเอกสารทางด้านกฎหมายรัฐธรรมนูญของไทย

ณัฐดนัย นาจันทร์ — Fri, 28 Jun 2024 00:00:00 +0700

รัฐธรรมนูญเป็นกฎเกณฑ์ที่กำหนดความสัมพันธ์ระหว่างผู้ปกครองกับประชาชนทั้งหลายภายในประเทศ ดังนั้น รัฐธรรมนูญไม่ว่าจะอยู่ในรูปแบบของกฎเกณฑ์ที่มีการรวมไว้ในกฎหมายฉบับเดียวหรือในรูปแบบของกฎเกณฑ์ที่กระจัดกระจายออกจากกันจึงมีสถานะที่แตกต่างจากกฎหมายโดยทั่วไป ความแตกต่างนี้ส่งผลให้กระบวนการแก้ไขเพิ่มเติมรัฐธรรมนูญนั้นกระทำลงได้ยากกว่าการแก้ไขกฎหมายทั่วไปเสมอ อย่างไรก็ตาม คำอธิบายจำนวนหนึ่งเกี่ยวกับรัฐธรรมนูญที่แก้ไขยากและรัฐธรรมนูญที่แก้ไขง่ายในเอกสารทางกฎหมายรัฐธรรมนูญของประเทศไทยมีแนวโน้มที่จะอธิบายถึงรัฐธรรมนูญที่แก้ไขง่ายในลักษณะที่ว่าสามารถแก้ไขได้ง่ายดังเช่นกฎหมายธรรมดา การอธิบายในลักษณะนี้ไม่สอดคล้องกับธรรมชาติของรัฐธรรมนูญ ดังนั้น บทความชิ้นนี้จึงเสนอให้มีการปรับปรุงคำอธิบายดังกล่าว โดยคำอธิบายใหม่นั้นจะสะท้อนให้เห็นถึงธรรมชาติของรัฐธรรมนูญที่แก้ไขได้ยากกว่ากฎหมายธรรมดาเสมอ ในขณะเดียวกัน บทความชิ้นนี้ยังเสนอต่อไปอีกด้วยว่า เมื่อมีการเปรียบเทียบความเหมือนระหว่างกระบวนการแก้ไขเพิ่มเติมรัฐธรรมนูญที่กระทำลงได้โดยง่ายกับกระบวนการตราหรือแก้ไขกฎหมายธรรมดา โดยเฉพาะในกลุ่มประเทศที่ไม่ได้ประมวลหลักการทางรัฐธรรมนูญขึ้นมาเป็นกฎหมายลายลักษณ์อักษร จะต้องอธิบายไปในลักษณะที่แสดงให้เห็นอย่างชัดแจ้งว่าความเหมือนเช่นว่านั้นคือความเหมือนในเชิงกระบวนการ การใช้คำอธิบายเช่น “รัฐธรรมนูญนั้นสามารถแก้ไขได้ดังเช่นกฎหมายธรรมดา” เป็นสิ่งที่ควรจะหลีกเลี่ยง เนื่องจากอาจก่อให้เกิดความเข้าใจผิดว่ารัฐธรรมนูญหรือกฎเกณฑ์ในระดับรัฐธรรมนูญมีสถานะเท่าเทียมกับกฎหมายธรรมดาได้

การรับเข้ากฎหมายรัฐธรรมนูญ: ข้อความคิดและข้อพิจารณาเบื้องต้น

ปูนเทพ ศิรินุพงศ์ — Fri, 28 Jun 2024 00:00:00 +0700

"การรับเข้ากฎหมายรัฐธรรมนูญ" เป็นปรากฏการณ์ที่เกิดขึ้นเป็นเรื่องปกติแทบทั่วโลกเมื่อมีการร่าง การปรับปรุงแก้ไข หรือการใช้การตีความกฎหมายรัฐธรรมนูญ การเรียนรู้จากผู้อื่นเป็นที่มาของความรู้และแรงบันดาลใจในการพัฒนาระบบการเมืองการปกครองของประเทศได้เป็นอย่างดี ในปัจจุบัน “ตลาดรัฐธรรมนูญโลก” เต็มไปด้วยตัวแบบและแหล่งอ้างอิงหลากหลายที่รัฐซึ่งต้องการปรับปรุงระบบกฎหมายรัฐธรรมนูญของตนสามารถจะเลือกหยิบยืมมาใช้เพื่อแก้ไขปัญหาที่ต้องประสบได้ อย่างไรก็ตาม กระบวนการการรับเข้านั้นเป็นเรื่องที่ซับซ้อนอันมีอุปสรรคและข้อจำกัดไม่น้อย อาทิ การต้องเข้าใจข้อมูลความรู้ที่เกี่ยวข้องกับข้อความคิดหรือสถาบันทางกฎหมายรัฐธรรมนูญที่เป็นตัวอย่างอย่างถ่องแท้ การปะทะระหว่างวัตถุที่รับเข้ามากับบริบทวัฒนธรรมทางกฎหมายของรัฐปลายทาง ตลอดถึงความเสี่ยงที่จะเกิดผลข้างเคียงไม่พึงประสงค์ทำให้กฎหมายรัฐธรรมนูญที่รับเข้ากลายพันธุ์ไป ด้วยเหตุนี้ บรรดาผู้มีส่วนเกี่ยวข้องจึงต้องคอยระมัดระวังและต้องพยายามตระเตรียมการให้ดีที่สุดสำหรับการหาสมดุลที่เหมาะสมระหว่างบริบทกฎหมายดั้งเดิมกับบรรทัดฐานหรือสถาบันทางกฎหมายใหม่ที่รับเข้ามา