TY - JOUR AU - วาปีกุลเศรษฐ์, พระมหากวีศักดิ์ PY - 2022/06/22 Y2 - 2024/03/29 TI - “มุนิเวทาทฺริศาเกนฺเทฺร” และ “ศศิโกศาทฺริศาเกนฺเทฺร”: ข้อคิดเห็นเกี่ยวกับคำศัพท์บอกศักราชในจารึกเมืองเสมา ด้านที่ 2 JF - วรรณวิทัศน์ JA - VANNAVIDAS VL - 22 IS - 1 SE - บทความวิชาการ DO - UR - https://so06.tci-thaijo.org/index.php/VANNAVIDAS/article/view/252930 SP - 29-53 AB - <p>จารึกเมืองเสมา (นม. 25, K. 1141) พบบริเวณเมืองเสมา ตำบลเสมา อำเภอสูงเนิน จังหวัดนครราชสีมา จารด้วยอักษรขอมโบราณ บันทึกด้วยภาษาสันสกฤตและเขมรโบราณ ระบุมหาศักราช 893 (พ.ศ. 1514) มีเนื้อหาว่าด้วยการแสดงความนอบน้อมต่อเทพในศาสนาฮินดู ยอพระเกียรติพระเจ้าชัยวรมันที่ 5 และข้าราชการประดิษฐานรูปเคารพในศาสนาฮินดูและพุทธ พร้อมทั้งถวายข้าทาสและสิ่งของแด่ศาสนสถาน บทความนี้มุ่งเสนอข้อคิดเห็นเกี่ยวกับคำศัพท์ภาษาสันสกฤตที่บอกศักราชในด้านที่ 2 คือ คำว่า “มุนิเวทาทฺริศาเกนฺเทฺร” ในบรรทัดที่ 3 ควรแปลว่า “ในปีมหาศักราช 747 (พ.ศ. 1368)” และคำว่า “ศศิโกศาทฺริศาเกนฺเทฺร” ในบรรทัดที่ 5 ควรแปลว่า “ในปีมหาศักราช 751 (พ.ศ. 1372)” เนื้อหาในมหาศักราชทั้งสองดังกล่าวเป็นการเล่าเรื่องราวในอดีตที่สอดคล้องกับจารึกบ้านพันดุง (นม. 38) ที่พบบริเวณบ้านพันดุง ตำบลพันดุง อำเภอขามทะเลสอ จังหวัดนครราชสีมา ซึ่งมีอายุเก่ากว่าจารึกเมืองเสมาถึง 142 ปี ดังนั้น จารึกเมืองเสมาด้านที่ 2 นี้จึงเป็นการยืนยันประวัติศาสตร์ที่เคยเกิดขึ้นบริเวณเดียวกัน ทั้งยังแสดงให้เห็นว่าพื้นที่แห่งนี้มีความสำคัญและศักดิ์สิทธิ์ มีทั้งกลุ่มคนที่นับถือศาสนาฮินดูและพุทธอาศัยอยู่มาอย่างต่อเนื่อง</p> ER -