วรรณวิทัศน์

บทบรรณาธิการ

สุภาพร พลายเล็ก — Wed, 18 Dec 2024 00:00:00 +0700

เกี่ยวกับวารสาร

กองบรรณาธิการ วรรณวิทัศน์ — Wed, 18 Dec 2024 00:00:00 +0700

กองบรรณาธิการ

กองบรรณาธิการ วรรณวิทัศน์ — Wed, 18 Dec 2024 00:00:00 +0700

สารบัญ

กองบรรณาธิการ วรรณวิทัศน์ — Wed, 18 Dec 2024 00:00:00 +0700

ภาษาและทัศนสัญญะในอินโฟกราฟิกเกี่ยวกับโควิด 19 ในประเทศไทย

พรปวีณ์ มากนวล, จันทิมา อังคพณิชกิจ — Wed, 18 Dec 2024 00:00:00 +0700

บทความนี้มุ่งศึกษาวิธีการทางภาษาและทัศนสัญญะที่ใช้สื่อความหมายในอินโฟกราฟิกเกี่ยวกับโควิด 19 ในประเทศไทย โดยรวบรวมจากอินโฟกราฟิกที่เผยแพร่ผ่านเว็บไซต์ของกรมควบคุมโรคและเพจเฟซบุ๊กของศูนย์ข้อมูล COVID-19 กรมประชาสัมพันธ์ ตั้งแต่มกราคม 2563 - ตุลาคม 2565 ผลการศึกษาพบว่า วิธีทางภาษาที่ใช้ในการสื่อสารเกี่ยวกับโควิด 19 ได้แก่ การสร้างศัพท์และการใช้ชื่อเรียก การใช้อุปลักษณ์ การใช้กลวิธีทางวาทศิลป์การแสดงเจตนา และการเรียงลำดับเวลา ส่วนองค์ประกอบด้านทัศนสัญญะ ได้แก่ การใช้สี ลักษณะอักษร ภาพประกอบ และการจัดวางองค์ประกอบ ส่วนรูปแบบการนำเสนอเปลี่ยนไปตามสถานการณ์การแพร่ระบาด นอกจากนี้ยังนำเสนอเนื้อหามุ่งไปที่บุคคลเฉพาะกลุ่มด้วย ทำให้อินโฟกราฟิกมีลักษณะหลายภาษา และมีทัศนสัญญะบ่งชี้บุคคลเฉพาะกลุ่มเหล่านั้น เป็นการสื่อสารเพื่อการป้องกันการระบาดของโรคให้ตรงกลุ่มเป้าหมายมากขึ้น

กลวิธีทางภาษาในปริจเฉทเรื่องเล่าคดีสืบสวนในทวิตเตอร์ภาษาไทย

สุภิญชญา ชูเชิด, ประไพพรรณ พึ่งฉิม — Wed, 18 Dec 2024 00:00:00 +0700

บทความนี้ศึกษากลวิธีทางภาษาในปริจเฉทเรื่องเล่าคดีสืบสวนในทวิตเตอร์ภาษาไทยจาก 3 บัญชีผู้ใช้ จำนวน 100 เรื่อง ตามแนวปริจเฉทวิเคราะห์และวัจนปฏิบัติศาสตร์ ผลการศึกษาพบกลวิธีทางภาษาทั้งหมด 12 กลวิธี ได้แก่ 1. การเชื่อมโยงความ 2. การให้รายละเอียด 3. การใช้วัจนลีลาแบบเป็นกันเองและการใช้วัจนลีลาแบบสนิทสนม 4. การใช้ตัวเลขกำกับ 5. การใช้คำแสดงทัศนภาวะ 6. การแสดงความรู้สึกของผู้เล่าต่อเรื่องคดีสืบสวน 7. การใช้สหบท 8. การใช้อิโมจิ 9. การใช้มูลบท 10. การใช้ถ้อยคำในเชิงเปรียบเทียบ 11. การใช้คำถามเชิงวาทศิลป์ และ 12. การถามและตอบคำถามนั้นด้วยตัวเอง จากการศึกษาพบว่ากลวิธีทางภาษาจะทำให้บรรลุเป้าหมายของการสื่อสาร 6 ประการ คือ 1. ดึงดูดความสนใจจากผู้อ่าน 2. สร้างปฏิสัมพันธ์กับผู้อ่านให้รู้สึกถึงความเป็นกันเอง 3. ทำให้ผู้อ่านเห็นภาพเสมือนได้เข้าไปอยู่ในเหตุการณ์ 4. ทำให้ผู้อ่านติดตามเรื่องเล่าได้ต่อเนื่อง 5. แสดงอารมณ์ของผู้เล่าต่อปริจเฉทเรื่องเล่าคดีสืบสวน และ 6. ทำให้ผู้อ่านติดตามเรื่องเล่าได้ง่ายและรวดเร็ว กลวิธีทางภาษาที่ใช้ในการเล่าเรื่องที่เหมาะสมกับช่องทางการเผยแพร่เรื่องเล่าช่วยทำให้เรื่องเล่านั้นน่าสนใจและบรรลุวัตถุประสงค์ที่นอกจากจะตอบสนองความสนใจใคร่รู้แล้ว ยังสามารถใช้เป็นอุทาหรณ์เพื่อให้เกิดความระมัดระวังจากเหตุการณ์อันตรายที่อาจเกิดขึ้นได้

ถ้อยคำจำเป็นสำหรับนักศึกษาจีนในการใช้บริการทางการแพทย์ในประเทศไทย

สุนีย์ ลีลาพรพินิจ, เกียรติชัย เดชพิทักษ์ศิริกุล — Wed, 18 Dec 2024 00:00:00 +0700

งานวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อรวบรวมและจัดรายการถ้อยคำจำเป็นที่ใช้สื่อสารในสถานการณ์การใช้บริการทางการแพทย์ในประเทศไทย ใช้วิธีวิจัยเชิงปริมาณโดยเก็บข้อมูลจากนักศึกษาจีนที่มีประสบการณ์การใช้บริการทางการแพทย์จำนวน 96 คน เครื่องมือที่ใช้ในการเก็บรวบรวมข้อมูลคือ แบบสอบถาม สถิติที่ใช้ในการวิเคราะห์ข้อมูล คือ ค่าเฉลี่ยและส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน ผลการวิจัยพบว่า ถ้อยคำจำเป็นสำหรับนักศึกษาจีนในการใช้บริการทางการแพทย์ มีจำนวน 111 ชุดคำ โดยจำแนกตามขั้นตอนการให้บริการของสถานพยาบาล ได้แก่ ถ้อยคำในขั้นตอนการลงทะเบียน 32 ชุดคำ ขั้นตอนการคัดกรองสัญญาณชีพ 23 ชุดคำ ขั้นตอนการพบแพทย์ 20 ชุดคำ ขั้นตอนการชำระเงิน 19 ชุดคำ และขั้นตอนการรับยา 17 ชุดคำ ส่วนระดับความจำเป็นในการใช้ถ้อยคำดังกล่าวในการสื่อสารพบว่า ถ้อยคำที่จำเป็นสำหรับนักศึกษาจีนในขั้นตอนการรับยามีค่าเฉลี่ยระดับความจำเป็นมากที่สุด รองลงมาคือ ขั้นตอนการพบแพทย์ ขั้นตอนการคัดกรองสัญญาณชีพ ขั้นตอนการลงทะเบียน และขั้นตอนการชำระเงิน ตามลำดับ

“พรานบุญ” : สัญลักษณ์ความเชื่อของชาวใต้ในเพลงลูกทุ่งภาคใต้ร่วมสมัย

ชัชชัย นิลเสน, อภิลักษณ์ เกษมผลกูล — Wed, 18 Dec 2024 00:00:00 +0700

บทความวิจัยนี้มุ่งนำเสนอ “พรานบุญ” ในเพลงลูกทุ่งภาคใต้ร่วมสมัยที่ปรากฏเป็นสัญลักษณ์ความเชื่อของชาวใต้ สะท้อนให้เห็นวิถีชีวิตและวัฒนธรรมท้องถิ่นภาคใต้ มีวัตถุประสงค์เพื่อวิเคราะห์การนำเสนอ “พรานบุญ” ที่ปรากฏในเพลงลูกทุ่งภาคใต้ร่วมสมัย และวิเคราะห์ “พรานบุญ” ในฐานะสัญลักษณ์ความเชื่อของชาวใต้ โดยมีกรอบแนวคิดสำคัญในการศึกษาวิจัย ได้แก่ แนวคิดเรื่องอนุภาคของสติธ ธอมป์สัน แนวคิดแบบเรื่องของแอนติ อาร์น และแนวคิดมนุษย์กับสัญลักษณ์ของคลิฟฟอร์ด เกียร์ซ ผู้วิจัยเก็บรวบรวมข้อมูลเพลงลูกทุ่งภาคใต้ร่วมสมัยที่เกี่ยวกับ “พรานบุญ” ผ่านช่องทางยูทูบที่เผยแพร่ระหว่างเดือนมกราคม พ.ศ. 2563 - เดือนสิงหาคม พ.ศ. 2566 รวม 16 เพลง จากช่องยูทูบ 13 ช่อง ผลการวิจัยพบว่าการนำเสนอ “พรานบุญ” มี 3 ลักษณะ ได้แก่ 1) “บรรพชนที่ศักดิ์สิทธิ์” ในความเชื่อครูหมอตายายโนรา 2) “ตัวละคร” ในเรื่องพระสุธนมโนห์รา 3) “ตัวตลก” ในการแสดงโนรา ซึ่งลักษณะที่พบมากที่สุด คือ “บรรพชนที่ศักดิ์สิทธิ์” ส่วนความหมายเชิงสัญลักษณ์มี 2 กลุ่มใหญ่ ดังนี้ กลุ่มที่หนึ่ง สัญลักษณ์แสดงความเชื่อเรื่องครูหมอตายายโนรา จำแนกเป็น 2 รูปแบบ ได้แก่ “ผีบรรพชน” และ “ผีครูหมอ” และกลุ่มที่สอง สัญลักษณ์แสดงความเชื่อจากการแสดงโนรา จำแนกเป็น 2 รูปแบบ ได้แก่ “ตัวตลก” ในฐานะสัญลักษณ์ของการแสดง และ “ตัวละคร” จากเรื่องพระสุธนมโนห์ราในฐานะสัญลักษณ์ของวรรณกรรมชาวใต้

ภูมิปัญญาทางการแพทย์แผนไทยที่ปรากฏในวรรณคดี เรื่องขุนช้างขุนแผน

จิรวัฒน์ เพชรรัตน์ — Wed, 18 Dec 2024 00:00:00 +0700

การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์ เพื่อวิเคราะห์ภูมิปัญญาทางการแพทย์แผนไทยที่ปรากฏในวรรณคดีเรื่องขุนช้างขุนแผน ซึ่งเป็นการกระตุ้นเตือนให้ตระหนักถึงภูมิปัญญาทางการแพทย์แผนไทย เพื่อจะนำมาประยุกต์ใช้ให้เหมาะกับวิถีชีวิตปัจจุบัน โดยใช้ระเบียบวิธีวิจัยเอกสาร ข้อมูลที่ใช้ในการศึกษาคือวรรณคดีเรื่องขุนช้างขุนแผน ฉบับหอสมุดแห่งชาติและเสนอผลการศึกษาแบบพรรณนาวิเคราะห์ การศึกษาพบว่า วรรณคดีเรื่องขุนช้างขุนแผนได้บันทึกภูมิปัญญาทางการแพทย์แผนไทยตามความรู้ ความคิดของผู้คนในสมัยนั้น และภูมิปัญญาที่บันทึกไว้นั้นได้กล่าวถึงขั้นตอนการรักษาพยาบาล ความเจ็บป่วยทั้งในด้านการวิเคราะห์หาสมุฏฐานของโรค การบำบัดรักษาความเจ็บป่วย การฟื้นฟูสุขภาพและการป้องกันความเจ็บป่วย นอกจากนี้ยังได้บันทึกเกี่ยวกับการผดุงครรภ์ไว้ด้วย ทั้งในเรื่องการตั้งครรภ์ การแพ้ท้อง การคลอดบุตร การฟื้นฟูสุขภาพของมารดาหลังคลอดและการบริบาลทารกแรกคลอด

ภาพสะท้อนจักรวาลวิทยาการสร้างโลกและการสถาปนาความสำคัญของเมืองจากวรรณกรรมมุขปาฐะเมืองเวียงสระ จังหวัดสุราษฎร์ธานี

เตชวัน ปัญญาวุฒิธรรม — Wed, 18 Dec 2024 00:00:00 +0700

บทความนี้นำเสนอภาพสะท้อนแนวคิดจักรวาลวิทยาการสร้างโลกและการสถาปนาความสำคัญของเมืองจากวรรณกรรมมุขปาฐะ ในบริบทของเมืองเวียงสระ จังหวัดสุราษฎร์ธานี โดยการศึกษาจากวรรณกรรมมุขปาฐะของเมืองเวียงสระ จำนวน 5 เรื่อง ได้แก่ ตำนานเมืองเวียงสระ คำกลอนพังเพยเมืองเวียงสระ ลายแทงเมืองเวียงสระ ตำนานวัดคลองตาล และตำนานพระขี่หมู พบว่า วรรณกรรมมุขปาฐะได้สะท้อนถึงแนวคิดจักรวาลวิทยาตามคติศาสนาพราหมณ์-ฮินดู และคติวัฒนธรรมภาคใต้ โดยถูกใช้เพื่ออุปมาถึงความเก่าแก่โบราณ และวรรณกรรมมุขปาฐะได้ทำหน้าที่สถาปนาความสำคัญให้กับเมืองเวียงสระทั้งในมิติประวัติศาสตร์และมิติร่วมสมัยในด้านผู้นำหรือผู้ปกครองและการปกครอง ด้านพื้นที่และชัยภูมิที่ตั้ง ด้านความสำคัญต่อเมืองที่ใหญ่กว่าและเมืองสำคัญ ด้านความเจริญรุ่งเรืองและร่ำรวย และด้านความเชื่อในการสร้างความศักดิ์สิทธิ์ให้กับเมือง ซึ่งส่งผลต่อความคิดความเชื่อของชุมชน ทำให้ชุมชนหลอมรวมอดีตเข้ากับปัจจุบันด้วยวิธีต่าง ๆ