วารสารสหวิทยาการ

บทบรรณาธิการ

ยิ่งลักษณ์ กาญจนฤกษ์ — Sun, 29 Jun 2025 00:00:00 +0700

งานสังคมสงเคราะห์กับผู้ใช้บริการที่ไม่สมัครใจ: ขอบเขต เครื่องมือ และทิศทางการพัฒนางาน

ทรงศักดิ์ รักพ่วง — Sun, 29 Jun 2025 00:00:00 +0700

บทความฉบับนี้เป็นบทความวิชาการ มีวัตถุประสงค์เพื่อนำเสนอขอบเขตการทำงานในเชิงประเด็น หน่วยบริการ พื้นที่การทำงานกับเด็กที่กระทำความผิด รวมถึงอภิปรายถึงเครื่องมือที่เหมาะสมในการทำงาน ตลอดจนนำเสนอทิศทางการพัฒนางานด้านเด็กที่กระทำความผิด ทั้งนี้ เด็กที่กระทำความผิดเป็นหนึ่งในกลุ่มเป้าหมายผู้ใช้บริการที่ไม่สมัครใจ ซึ่งถูกส่งต่อมาเพื่อเข้าสู่การทำงานสังคมสงเคราะห์ โดยมีขอบเขตการทำงานในเชิงประเด็นด้านการบำบัด แก้ไข และฟื้นฟู ด้านการป้องกัน ด้านการคุ้มครองและพิทักษ์สิทธิ และด้านการส่งเสริมและพัฒนาศักยภาพ ขณะที่ขอบเขตการทำงานในเชิงหน่วยบริการนั้นมีหลายหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง เช่น หน่วยบริการในสังกัดกระทรวงการพัฒนาสังคมและความมั่นคงของมนุษย์ กระทรวงยุติธรรม กระทรวงศึกษาธิการ กระทรวงสาธารณสุข กระทรวงแรงงาน เป็นต้น ส่วนขอบเขตการทำงานในเชิงพื้นที่ได้มุ่งเน้นในเชิงสถาบันทางสังคม ได้แก่ ครอบครัว โรงเรียน ชุมชนและสังคม ผ่านเครื่องมือที่เหมาะสมในการทำงาน อาทิ กระบวนการทางสังคมสงเคราะห์ แผนผังครอบครัวหรือสาแหรกครอบครัว และการเยี่ยมบ้าน จากผลการศึกษาสามารถสรุปข้อเสนอแนะต่อทิศทางการพัฒนางาน แบ่งได้เป็น 2 ระดับ คือ ระดับมหภาค ได้แก่ การสร้างและพัฒนาเครือข่ายในการทำงาน และการพัฒนานโยบายและกฎหมายที่เกี่ยวข้อง ระดับจุลภาค ได้แก่ การดำเนินงานที่เน้นด้านการป้องกัน และการพัฒนาองค์ความรู้ ทักษะ เครื่องมือในการทำงาน

การสอนนาฏศิลป์ไทย ในศตวรรษที่ 21

Sun, 29 Jun 2025 00:00:00 +0700

บทความนี้มีจุดมุ่งหมายในการนำเสนอถึงทักษะที่สำคัญของครูสอนนาฏศิลป์ไทยในศตวรรษที่ 21 เพื่อส่งเสริมและนำไปสู่การพัฒนาสมรรถภาพการเรียนรู้ของผู้เรียนนาฏศิลป์ ครูผู้สอนต้องพัฒนาตนเองให้เกิดความเชี่ยวชาญในความรู้ทั้งภาคทฤษฎีและปฏิบัติ มีการใช้เทคนิคและวิธีการถ่ายทอดที่หลากหลาย รวมทั้งครูผู้สอนควรทำความเข้าใจภูมิหลังของผู้เรียนเพื่อทราบถึงคุณลักษณะของผู้เรียนเพื่อให้สามารถออกแบบและจัดกิจกรรมเรียนรู้ให้กับผู้เรียนแต่ละคนอย่างเหมาะสมและมีประสิทธิภาพ นอกจากนี้ยังพบว่า ในบริบทของการเพิ่มบทบาทของเทคโนโลยีสารสนเทศในการศึกษาได้ส่งผลต่อการเปลี่ยนแปลงในการจัดการเรียนรู้ด้านนาฎศิลป์ในปัจจุบัน ครูผู้สอนจึงควรต้องมีบทบาทในฐานะ “ผู้อำนวยการสอน” ทำหน้าที่เป็นผู้จัดกระบวนการเรียนรู้ ส่งเสริมและกระตุ้นการเรียนรู้ของผู้เรียน สร้างพื้นที่ปลอดภัยที่มีบรรยากาศแห่งการเรียนรู้ และสามารถนำความรู้ไปประยุกต์ใช้ได้ในการการดำเนินชีวิตต่อไป

ความยุติธรรม ความขัดแย้ง และธรรมชาติของการเมือง: มุมมองจากอริสโตเติล

พนมกร โยทะสอน — Sun, 29 Jun 2025 00:00:00 +0700

ความขัดแย้งทางการเมือง ตัวอย่างเช่น การแบ่งขั้วทางการเมืองเป็นปรากฏการณ์ร่วมสมัยที่ทวีความรุนแรงในหลายประเทศประชาธิปไตยทั่วโลก งานวิจัยนี้นำเสนอกรอบการพิจารณาทางปรัชญาการเมืองโดยอาศัยแนวคิดของอริสโตเติลว่าด้วยความยุติธรรม ความขัดแย้ง และธรรมชาติของการเมือง เพื่อประเมินนัยสำคัญของความขัดแย้งที่เกิดในชุมชนการเมืองอีกครั้งหนึ่ง โดยชี้ให้เห็นว่าอริสโตเติลมิได้มองการเมืองในฐานะกลไกระงับความขัดแย้ง หากแต่มองว่าความขัดแย้งเป็นเงื่อนไขธรรมชาติของชีวิตทางการเมือง และการจัดการความขัดแย้งให้ตั้งอยู่บนคุณธรรมของความยุติธรรมคือภารกิจหลักของรัฐ การศึกษานี้เน้นความสำคัญของแนวคิด "ความยุติธรรมเชิงจัดสรร" (Distributive justice) ซึ่งมีบทบาทสำคัญในการจัดระเบียบความสัมพันธ์ทางการเมือง และแสดงให้เห็นว่าปรัชญาการเมืองของอริสโตเติลยังคงมีพลังในการทำความเข้าใจและวิพากษ์ปรากฏการณ์การเมืองร่วมสมัย โดยเฉพาะในบริบทที่ความขัดแย้งและการแบ่งขั้วยกระดับเป็นความท้าทายต่อความเป็นธรรมและประชาธิปไตย

ผลกระทบของขีดความสามารถทางดิจิทัลขององค์กรชีวเภสัชกรรม ต่อความตั้งใจซื้อของผู้ป่วยในบริบทของการเปลี่ยนแปลงทางดิจิทัล: บทบาทการเป็นตัวกลางของคุณค่าที่ผู้บริโภครับรู้

เกาฟาง โจว, ไห่เยว่ เจียง — Sun, 29 Jun 2025 00:00:00 +0700

ในยุคที่การเปลี่ยนแปลงทางดิจิทัลเป็นไปอย่างรวดเร็ว บริษัทชีวเภสัชกรรมต้องพัฒนาขีดความสามารถทางดิจิทัลเพื่อยกระดับประสบการณ์ของผู้ป่วยและเสริมสร้างความสามารถในการแข่งขัน การศึกษานี้สำรวจผลกระทบของขีดความสามารถทางดิจิทัลต่อความตั้งใจซื้อของผู้ป่วย โดยมีคุณค่าที่รับรู้เป็นตัวแปรคั่นกลาง โดยอยู่บนฐานของทฤษฎีพฤติกรรมตามแผนและทฤษฎีขีดความสามารถแบบพลวัตร การวิจัยนี้มุ่งเน้นไปที่ขีดความสามารถหลักสี่ประการ ได้แก่ การวิเคราะห์ข้อมูลลูกค้า การมีส่วนร่วมของผู้ใช้ความปลอดภัยของข้อมูล และการบูรณาการข้ามช่องทาง โดยใช้ข้อมูลจากการสำรวจและการวิเคราะห์เชิงประจักษ์ ผลการศึกษาชี้ให้เห็นว่าขีดความสามารถทางดิจิทัลเหล่านี้ส่งผลเชิงบวกต่อความตั้งใจซื้อ นอกจากนี้ คุณค่าที่รับรู้ยังเป็นตัวกลางที่มีนัยสำคัญในความสัมพันธ์นี้ แสดงให้เห็นว่าขีดความสามารถทางดิจิทัลไม่เพียงส่งผลโดยตรง แต่ยังเพิ่มความตั้งใจซื้อทางอ้อมผ่านการยกระดับคุณค่าที่รับรู้ด้วย ผลการศึกษาเน้นย้ำถึงความสำคัญเชิงกลยุทธ์ของการเปลี่ยนแปลงทางดิจิทัลในการปรับปรุงประสบการณ์ผู้ป่วยและขับเคลื่อนผลงานในอุตสาหกรรมชีวเภสัชกรรม

การศึกษาศิลปะการเชิดมังกร เพื่อส่งเสริมการท่องเที่ยวฝั่งธนบุรี กรณีศึกษางานวันคล้ายวันปราบดาภิเษก สมเด็จพระเจ้าตากสินมหาราช

เตชสิทธิ์ รัศมีวงศ์พร, วรวรรณ ปิ่นรัตนากร — Sun, 29 Jun 2025 00:00:00 +0700

การศึกษาศิลปะการเชิดมังกรนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อจัดการความรู้ (Knowledge management: KM) ในศิลปะการแสดงการเชิดมังกรในงานวันคล้ายวันปราบดาภิเษกสมเด็จพระเจ้าตากสินมหาราช ส่งเสริมการท่องเที่ยวให้กับชุมชนฝั่งธนบุรี โดยเป็นการวิจัยเชิงคุณภาพผ่านการศึกษาเอกสารงานวิจัยที่เกี่ยวข้อง การอภิปรายกลุ่ม การสังเกตการณ์จากการชมการแสดงสด และการสัมภาษณ์เชิงลึกที่มีผู้ให้ข้อมูลเชิงลึกเกี่ยวกับศิลปะการเชิดมังกร เช่น ผู้แทนจากคณะมังกรฝั่งธนบุรี ผู้เชิดมังกร และนักดนตรี ร่วมกับการทบทวนข้อมูลในประเด็นการส่งเสริมการท่องเที่ยวและกิจกรรมการจัดการ

ผลจากการวิจัย ช่วยให้เกิดความเข้าใจในความเชื่อและความศรัทธาที่เกี่ยวข้องกับมังกร ของกลุ่มชาวไทยเชื้อสายจีน ศิลปะการเชิดมังกรในโอกาสสำคัญโดยเฉพาะในวันคล้ายวันปราบดาภิเษกของสมเด็จพระเจ้าตากสินมหาราชและการเปลี่ยนแปลงในปัจจุบัน ในการศึกษาครั้งนี้ได้เสนอแนวทางในการส่งเสริมการท่องเที่ยวฝั่งธนบุรี ในด้านวิชาการ การนำองค์ความรู้ศิลปะการแสดงการเชิดมังกร มาเผยแพร่ในรูปแบบสื่อการเรียนรู้ให้กับหน่วยงานในพื้นที่ผ่านสถานศึกษา และในด้านนโยบาย หน่วยงานภาครัฐด้านวัฒนธรรมชุมชนและการท่องเที่ยว สามารถนำแนวปฏิบัติที่ดี (Good Practices) ไปพัฒนาสู่การเป็นนโยบายพัฒนาการท่องเที่ยวในพื้นที่ ผ่านศิลปะการเชิดมังกรในงานเฉลิมฉลองวันคล้ายวันปราบดาภิเษกของสมเด็จพระเจ้าตากสินมหาราช ซึ่งสามารถนำไปใช้เป็นแนวทางการพัฒนาการท่องเที่ยวเชิงสร้างสรรค์ในอนาคต

ตามหาผู้หญิง ในมหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์: การอ่านซ้อนประวัติศาสตร์ธรรมศาสตร์ ด้วยมุมมองสตรีนิยม

โกสุม โอมพรนุวัฒน์, นงค์ลักษณ์ บัทเลอร์ — Sun, 29 Jun 2025 00:00:00 +0700

บทความนี้นำเสนอการศึกษาบทบาทและสถานะของผู้หญิงในมหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ โดยมุ่งสำรวจความสัมพันธ์ระหว่างประวัติศาสตร์ของมหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์กับการมองเห็นและการจดจำผู้หญิงในบริบทของสถาบันอุดมศึกษาไทย การศึกษานี้เป็นการวิจัยเอกสารเชิงคุณภาพ โดยรวบรวมและวิเคราะห์ข้อมูลจากเอกสารชั้นต้นและชั้นรองที่เกี่ยวข้องกับประวัติศาสตร์ของมหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ในช่วงปี พ.ศ. 2477–2567 เป็นเวลา 90 ปี ภายใต้กรอบแนวคิดประวัติศาสตร์แนวสตรีนิยม ซึ่งเน้นการฟื้นคืนเสียง ประสบการณ์ และความทรงจำของผู้หญิงที่มักถูกละเลยหรือลบเลือนในการเขียนประวัติศาสตร์กระแสหลัก ผลการศึกษาพบว่า แม้มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ถูกจดจำว่าเป็นพื้นที่แห่งเสรีภาพ ความเสมอภาค และประชาธิปไตย ทว่าการปรากฏของผู้หญิงในเอกสารทางสถาบัน อนุสรณ์สถาน และกระบวนการรำลึกทางประวัติศาสตร์ยังคงมีอย่างจำกัดและมีลักษณะชายเป็นศูนย์กลาง นอกจากนี้ การศึกษานี้ยังได้วิเคราะห์ความเงียบงัน การเลือกจำ และการไม่ระลึกถึง ในฐานะปฏิบัติการทางอำนาจที่มีผลต่อการสร้างองค์ความรู้เกี่ยวกับผู้หญิงในมหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ บทความนี้จึงไม่เพียงชี้ให้เห็นการขาดหายของผู้หญิงจากหน้าประวัติศาสตร์ธรรมศาสตร์ แต่ยังทำหน้าที่ท้าทายวิธีคิดและโครงสร้างอำนาจของกระบวนการผลิตซ้ำความรู้แบบเดิม พร้อมเสนอว่าการศึกษาเชิงประวัติศาสตร์ด้วยแนวคิดสตรีนิยมสามารถเปิดพื้นที่ใหม่ให้กับการเล่าเรื่องที่หลากหลาย ครอบคลุม และวิพากษ์โครงสร้างอำนาจได้อย่างลึกซึ้ง