ปัจจัยที่สัมพันธ์กับการตัดสินใจปฏิเสธฟอกไตในผู้ป่วยโรคไตเรื้อรังระยะที่ 5

บทคัดย่อ

การศึกษานี้เป็นการศึกษาแบบมีกลุ่มควบคุม(case-control study) มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาปัจจัยที่สัมพันธ์กับการตัดสินใจปฏิเสธฟอกไตในผู้ป่วยโรคไตเรื้อรังระยะที่ 5 กลุ่มตัวอย่างเป็นผู้ป่วยที่ได้รับการวินิจฉัยโดยแพทย์ว่าเป็นโรคไตเรื้อรังระยะที่ 5 ที่ขึ้นทะเบียนรักษาที่โรงพยาบาลยางตลาด จังหวัดกาฬสินธุ์ ที่ผ่านเกณฑ์คัดเข้าและคัดออก จำนวนทั้งหมด 104 คน โดยกำหนดให้ case คือ ผู้ป่วยโรคไตเรื้อรังระยะที่ 5 ที่ตัดสินใจปฏิเสธฟอกไต และ control คือ ผู้ป่วยโรคไตเรื้อรังระยะที่ 5 ที่ตัดสินใจฟอกไต เก็บรวบรวมข้อมูลจากการสุ่มตัวอย่างโดยวิธี Time frame allocation sampling เครื่องมือที่ใช้เป็นแบบสอบถามชนิดตอบเองที่ผู้วิจัยพัฒนาขึ้นเอง วิเคราะห์ค่าสัมประสิทธิ์แอลฟาของครอนบัคได้เท่ากับ 0.815 แบบสอบถามประกอบด้วย 2 ส่วน ได้แก่ ข้อมูลทั่วไปและปัจจัยที่สัมพันธ์กับการตัดสินใจปฏิเสธฟอกไต วิเคราะห์ข้อมูลด้วยสถิติ ความถี่ ร้อยละ ค่าเฉลี่ย ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน การวิเคราะห์ตัวแปรเชิงเดี่ยว Chi-Square Test และการวิเคราะห์แบบพหุถดถอยโลจิสติก กำหนดระดับนัยสำคัญที่ 0.05

                ผลการศึกษา พบว่าปัจจัยที่สัมพันธ์กับการตัดสินใจปฏิเสธฟอกไตในผู้ป่วยโรคไตเรื้อรังระยะที่ 5 อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ(P<0.05) มีทั้งหมด 7 ปัจจัย  ได้แก่ อายุมากกว่า 65 ปี(Adjusted OR = 37.87  [95%CI: 4.26-336.35], p-value=0.001), สถานภาพโสด/หม้าย/หย่าร้าง/แยกกันอยู่(Adjusted OR = 23.21 [95%CI: 3.02-178.58], p-value=0.003), สิทธิ์การรักษาพยาบาลแบบประกันสุขภาพถ้วนหน้า(Adjusted OR = 35.02 [95%CI: 1.46-838.45], p-value=0.028), ปัจจัยด้านสิ่งแวดล้อมและการเดินทางเรื่องพื้นที่ใช้สอยบริเวณบ้านคับแคบ(Adjusted OR = 6.70 [95%CI: 1.08-45.20], p-value=0.041), ปัจจัยด้านสิ่งแวดล้อมและการเดินทางเรื่องการไม่มีรถส่วนตัวที่ใช้โดยสารมาโรงพยาบาล(Adjusted OR = 9.06 [95%CI: 1.38-59.38], p-value=0.022), ทัศนคติเรื่องการเลือกฟอกไตทำให้คุณภาพชีวิตไม่ดีขึ้น(Adjusted OR = 61.56 [95%CI: 1.05-3,629.40], p-value=0.048), ทัศนคติเรื่องการเลือกฟอกไตทำให้เสียชีวิตเร็วขึ้น(Adjusted OR = 53.76 [95%CI: 2.26-1,280.75], p-value=0.014) ข้อเสนอแนะ ควรมีการศึกษาวิจัยเชิงปฏิบัติการเพิ่มเติม เพื่อพัฒนาระบบการดูแลผู้ป่วยโรคไตเรื้อรังระยะที่ 5 ที่ปฏิเสธฟอกไต โดยตระหนักถึงปัญหาและความต้องการในพื้นที่