การพัฒนาระบบและกลไกการดูแลผู้สูงอายุแบบครบวงจร ‘SALE Model’ จังหวัดชุมพร

บทคัดย่อ

     การวิจัยและพัฒนานี้ มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาการพัฒนาระบบและกลไกการดูแลผู้สูงอายุแบบครบวงจร และประเมินผลการพัฒนา ‘SALE Model’ จังหวัดชุมพร ระหว่างเดือนกรกฎาคม-สิงหาคม 2566 กลุ่มตัวอย่าง ได้แก่ เครือข่าย จำนวน 408 คน ผู้ดูแล จำนวน 102 คน และผู้สูงอายุ จำนวน 102 คน เครื่องมือที่ใช้เป็นแบบสอบถามและแบบบันทึกข้อมูลการดูแลผู้สูงอายุ ได้แก่ แบบสอบถามการมีส่วนร่วมของเครือข่าย ศักยภาพของผู้ดูแล คุณภาพชีวิตของผู้สูงอายุ และการผ่านเกณฑ์ 10 มาตรฐานตำบล Long Term Care สถิติที่ใช้ในการวิเคราะห์ ได้แก่ ร้อยละ ค่าเฉลี่ย ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน, paired samples T-Test และข้อมูลเชิงคุณภาพโดยสรุปเนื้อหา

     ผลการวิจัยพบว่า การพัฒนาระบบและกลไกการดูแลผู้สูงอายุครบวงจร จังหวัดชุมพร ‘SALE Model’ (S=screening, A=aging health club, L=long term care by DHS, E=end of life care) ประกอบด้วย 5 กิจกรรม ได้แก่ 1) ระบบการคัดกรองสุขภาพผู้สูงอายุ (S=screening) 2) การสนับสนุนจัดตั้งชมรมผู้สูงอายุ (A1=aging health club) 3) พัฒนาเครือข่ายดูแลผู้สูงอายุ (A2=aging health club) 4) การดูแลผู้สูงอายุระยะยาว (L=long term care) 5) พัฒนาศักยภาพผู้ดูแลในระยะท้ายของชีวิตผู้สูงอายุ (E=end of life care) หลังพัฒนาเครือข่าย มีการรับรู้ในการสร้างเสริมสุขภาพผู้สูงอายุมากกว่าก่อนดำเนินการ จาก 3.59±0.50 เป็น 3.75±0.62 มีส่วนร่วมในการพัฒนาระบบการดูแลผู้สูงอายุเพิ่มขึ้นมากกว่าก่อนพัฒนา จาก 3.54±0.57 เป็น 3.64±0.66 และการพัฒนาคุณภาพชีวิตของผู้สูงอายุเพิ่มขึ้นมากกว่าก่อนพัฒนา จาก 3.57±0.58 เป็น 3.69±0.68 อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (p-value <0.001) หลังพัฒนาผู้ดูแลมีศักยภาพโดยรวมอยู่ในระดับสูง ร้อยละ 75.5 ได้รับสนับสนุนจากเครือข่ายเพิ่มขึ้นมากกว่าก่อนพัฒนา จาก 3.48±0.61 เป็น 3.85±0.79 อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (p-value <0.001) หลังพัฒนาทำให้ผู้สูงอายุมีคุณภาพชีวิตในการปฏิบัติกิจวัตรประจำวันโดยรวมระดับปานกลาง ร้อยละ 44.1 ผลการประเมิน 10 มาตรฐานตำบล Long Term Care ระหว่างปีงบประมาณ พ.ศ.2565-2566 ผ่านเกณฑ์ระดับดีเด่น ทั้ง 2 ปี อัตราผ่านเกณฑ์เพิ่มจากร้อยละ 99.11 เป็น 99.35