การพัฒนารูปแบบการป้องกันโรคเบาหวานและโรคความดันโลหิตสูงในกลุ่มเสี่ยง ภายใต้การปฏิรูปเขตสุขภาพ จังหวัดอ่างทอง
คำสำคัญ:
รูปแบบ, โรคเบาหวาน, โรคความดันโลหิตสูง, กลุ่มเสี่ยงโรคเบาหวานและโรคความดันโลหิตสูง, การปฏิรูปเขตสุขภาพบทคัดย่อ
การวิจัยนี้เป็นการวิจัยและพัฒนา มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาสถานการณ์พัฒนารูปแบบ และศึกษาประสิทธิผลรูปแบบการป้องกันโรคเบาหวานและโรคความดันโลหิตสูงในกลุ่มเสี่ยงภายใต้การปฏิรูปเขตสุขภาพจังหวัดอ่าทอง ระหว่างเดือน มิถุนายน 2566 ถึงเดือน มีนาคม 2567กลุ่มตัวอย่าง คือ 1) ทีมสุขภาพจำนวน 45คน 2) กลุ่มเสี่ยงโรคเบาหวานและความดันโลหิตสูงจำนวน 150 คน การดำเนินการวิจัยแบ่งเป็น 3ระยะ คือ ระยะที่ 1 ศึกษาสถานการณ์ปัจจุบัน ระยะที่ 2 พัฒนารูปแบบ ระยะที่ 3 ประเมินประสิทธิผลของรูปแบบ เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัย ประกอบด้วย แบบประเมินความรอบรู้ด้านสุขภาพตามหลัก 3อ.2ส. แบบสอบถาม
ความคิดเห็นความเป็นไปได้ของรูปแบบ แบบสอบถามความพึงพอใจของทีมสุขภาพและกลุ่มเสี่ยง แบบเก็บข้อมูลผลลัพธ์ทางคลินิก วิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้การวิเคราะห์เนื้อหา สถิติเชิงพรรณนา และสถิติทดสอบค่าทีแบบคู่
ผลการวิจัยพบว่า รูปแบบที่พัฒนาขึ้น ประกอบด้วย 1)การถ่ายทอดนโยบายสู่ชุมชน 2)การคัดกรองกลุ่มเสี่ยง โดยระบบการให้บริการแบบ (Digital Healthcare)และให้ค าแนะน า รับรู้สถานภาพตนเอง3)จัดบริการเชื่อมโยงชุมชน 4)ส่งเสริมความรอบรู้ด้านสุขภาพ (HL) ในเรื่องของ DM/HTในกลุ่มเสี่ยงครอบครัว ชุมชน 5)การแลกเปลี่ยนเรียนรู้ร่วมกันผ่าน Application line6)การจัดสิ่งแวดล้อมที่เอื้อต่อการมีสุขภาพดี7)การติดตามดูแลอย่างต่อเนื่อง (3 หมอ) ประเมินประสิทธิผลของรูปแบบ ความเป็นไปได้ของรูปแบบอยู่ในระดับมาก(mean=24.52, S.D.=0.93) กลุ่มเสี่ยงมีความรอบรู้ด้านสุขภาพตามหลัก 3อ. 2ส. เพิ่มขึ้นอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (p<0.05)ความพึงพอใจของทีมสุขภาพต่อการใช้รูปแบบ อยู่ในระดับมาก (mean=34.28, S.D.=0.36)ความพึงพอใจของ
กลุ่มเสี่ยงอยู่ในระดับมาก (mean=34.30 S.D.=0.28)ผลลัพธ์ทางคลินิกระดับน้ำตาลในเลือด ความดันโลหิตก่อนและหลังการใช้รูปแบบแตกต่างกันอย่างมีนัยสสำคัญทางสถิติ (p<0.05) ส่วนดัชนีมวลกายไม่แตกต่างกัน
เอกสารอ้างอิง
กลุ่มพัฒนาระบบสาธารณสุข สำนักโรคไม่ติดต่อ กรมควบคุมโรค กระทรวงสาธารณสุข. (2560). คู่มือการดำเนินงาน ประเมินคุณภาพ NCD Clinic Plus. สำนักพิมพ์อักษรกราฟฟิคแอนด์ดีไซน์.
สำนักงานหลักประกันสุขภาพแห่งชาติ. (2564). คู่มือบริหาร กองทุนหลักประกันสุขภาพแห่งชาติ: การบริหารงบบริการควบคุมป้องกันและรักษาโรคเรื้อรัง (บริการควบคุมป้องกันและรักษา ผู้ป่วยโรคเบาหวานและความดันโลหิตสูง). บริษัท ธนาเพรส จำกัด.
สำนักโรคไม่ติดต่อ กรมควบคุมโรค กระทรวงสาธารณสุข. (2561). คู่มือการดำเนินงาน ประเมินคุณภาพ NCD Clinic Plus. สำนักพิมพ์อักษรกราฟฟิคแอนด์ดีไซน์.
สำนักงานสาธารณสุขจังหวัดอ่างทอง. (2565). สรุปผลการดำเนินงานสำนักงานสาธารณสุขจังหวัดอ่างทอง ประจำปีงบประมาณ 2562-2565.
Hoy,W.K, and C. G. Miskel. (2013). Educational Administration : Theory, Research, and Practice. (9th ed.) New York : McGraw-Hill.
พิศมัย สุขอมรรัตน์. (2562). การประเมินผลการพัฒนาหมู่บ้านปรับเปลี่ยนพฤติกรรมสุขภาพ ตามนโยบายชุมชนสร้างสุข : “สุขกาย สุขใจ สุขเงิน. http://hed.go.th/linkHed/387.
วนิดา ลาดตระกูลวัฒนา. (2561). การพัฒนารูปแบบการจัดบริการคลินิกโรคไม่ติดต่อเรื้อรัง (เบาหวาน, ความดันโลหิตสูง) ในหน่วยบริการปฐมภูมิ อำเภอเมือง จังหวัดสิงห์บุรี. วารสารสมาคมเวชศาสตร์ป้องกันแห่งประเทศไทย, 8(1), 24-36.
อนัญญา มานิตย์. (2562). การพัฒนารูปแบบการบริการพยาบาลผู้ป่วยโรคเรื้อรัง โรงพยาบาลพระนารายณ์มหาราช จังหวัดลพบุรี. วารสารวิชาการสาธารณสุขชุมชน, 5(2), 131-142.
รุ่งนภา อาระหัง. (2560). ผลของโปรแกรมการส่งเสริมความรอบรู้ด้านสุขภาพต่อพฤติกรรมการป้องกัน โรคความดันโลหิตสูงสำหรับกลุ่มเสี่ยงโรคความดันโลหิตสูง ที่ชุมชนแห่งหนึ่งในจังหวัดนครปฐม. สาขาวิชาการพยาบาลเวชปฏิบัติชุมชน คณะพยาบาลศาสตร์มหาวิทยาลัยคริสเตียน (วิทยานิพนธ์). มหาวิทยาลัยคริสเตียน.
วันเพ็ญ ช้างเชื้อ. (2565). การพัฒนารูปแบบหมู่บ้านต้นแบบสุขภาพดี อย่างยั่งยืน จังหวัดอ่างทอง.สำนักงานสาธารณสุขจังหวัดอ่างทอง. https://atg-h.moph.go.th/node/131.
