การพัฒนารูปแบบการดูแลและป้องกันภาวะแทรกซ้อนในผู้ป่วยที่ถูกงูกะปะกัด ในพื้นที่คาบสมุทรอำเภอสทิงพระ จังหวัดสงขลา
คำสำคัญ:
งูกะปะ, การดูแลแบบองค์รวม, แบบแผนสุขภาพ, ภาวะแทรกซ้อน, รูปแบบบทคัดย่อ
การศึกษานี้ เป็นวิจัยเชิงปฏิบัติการ (Action Research) เพื่อพัฒนาและประเมินผลรูปแบบการดูแลผู้ป่วยและป้องกันภาวะแทรกซ้อนในผู้ป่วยที่ถูกงูกะปะกัด คาบสมุทรอำเภอสทิงพระ จังหวัดสงขลา กลุ่มตัวอย่าง คัดเลือกแบบเจาะจง 1) กลุ่มผู้ป่วยที่ถูกงูกะปะกัด 30 คน 2) กลุ่มเจ้าหน้าที่สาธารณสุข 12 คน 3) ผู้เชี่ยวชาญ 5 คน เก็บข้อมูลด้วยแบบสอบถาม แบบประเมินภาวะสุขภาพตามแบบแผนของกอร์ดอน 11 ด้าน วิเคราะห์ข้อมูลด้วยสถิติเชิงพรรณนา และการวิเคราะห์เนื้อหา
ผลการวิจัย พบว่า ผลการประเมินภาวะสุขภาพของผู้ป่วยส่วนใหญ่ยังคงสามารถดำรงชีวิตประจำวันได้ใกล้เคียงปกติ นำไปสู่การพัฒนารูปแบบ ประกอบด้วย 4 ขั้นตอน 1) เฝ้าระวังภาวะเลือดออกผิดปกติบริเวณรอยแผลและช่องเปิดของร่างกาย มีแนวทางรักษากรณีเกิดภาวะเลือดออกผิดปกติ 2) ตรวจเลือดสม่ำเสมอ 3) เฝ้าระวังและประเมินภาวะเลือดออกภายใน 4) ติดตามผลการรักษาต่อเนื่อง 6 เดือน ผลการใช้รูปแบบพบว่า ผู้ป่วยมีความพึงพอใจในระดับมากถึงมากที่สุด ได้แก่ ด้านคุณภาพบริการ (±SD.;4.53±0.62) ด้านการให้ข้อมูล (4.43±0.56) ด้านเจ้าหนี่หรือบุคลากรให้บริการ (4.30±0.70) และด้านกระบวนการขั้นตอนรับบริการ (4.17±0.59) ด้านประสิทธิผลของรูปแบบ ลดภาวะแทรกซ้อนหลังการพัฒนาดีกว่าก่อนพัฒนารูปแบบ ร้อยละ 66.67
References
Phongthep Suwannawan, Thaksin Achawakom, Colin T. Strine, Curt Barnes, Tyler Knierim, Bartosz Nadolski. Abundance and spatial ecology of venomous snakes in human dominated landscapes near Sakaerat Environmental Research Station. Nakhon Ratchasima: Biology major School of Science Suranare University of Technology; 2020 Oct p. 71. Report No.: SUT1-104-59-24–03.
The Monitoring and Surveillance Center for Zoonotic Diseases in Wildlife and Exotic Animals. MoZWE. [cited 2024 Sep 2]. The Monitoring and Surveillance Center for Zoonotic Diseases in Wildlife and Exotic Animals. Available from: https://vs.mahidol.ac.th/mozwe/en/
Kawee Rattanabanangkun, Chaowalit Nakthong, Srisurat Imkhiao, Wannapa Ketsapichayawattana, Rungthiwa Sirimujarin. Study on the effect of locally injected enzyme inhibitors/antibody in the prevention/reduction of local tissue necrosis in pig injected with Naja kaouthia or Calloselasma rhodostoma venom. 2009 [cited 2024 Sep 3]; Available from: https://digital.library.tu.ac.th/tu_dc/frontend/Info/item/dc:75853
Siriporn Phongsraphang, Anuwat Pinyachat. Reduction of Enzyme Activity of Serine Protease of Calloselasma rhodostomaby Synthetic Tripeptides, pERW and pEKW. Khon Kaen; 2019.
Nissara Lorthong. Histopathological Change of Cardiac Muscle, Kidney, Liver and Skeletal Muscle Following Envenomation by Calloselasma rhodostoma (Malayan Pit Viper), Trimeresurus hageni (Hargen Pit Viper) and Ophiophagus hannah (King Cobra) in Rats. [Songkla]: Prince of Songkla University; 2021.
Uraiwan Silpsupakornwong. venomous snake : toxicologic and treatment. Thai Journal of Hospital Pharmacy. 2017 Aug;27(No 2):87–99.
Department of Disease Control. Epidemiological Surveillance Report 2021. Nontaburi: Department of Disease Control; 2021 p. 645.
Songkhla Provincial Public Health Office. Health Data Center. 2023 [cited 2024 Sep 3]. Cause of illness and death. Available from: https://ska.hdc.moph.go.th/hdc/reports/page.php?cat_id=491672679818600345dc1833920051b2
Prisana Wanich, Wantanee Wiroonpanich, Pissamai Wattanasit. Influences of Stress, Pain, and Nursing Care Activities on Sleep Quality in Children with Cancer Receiving Chemotherapy. 2019 Mar;39(1):28–40.
Sudarat Chalary, Chiraporn Tachaudomdach, Pikul Boonchuang, Wichit Srisuphan. Sleep Quality and Factors Interfering with Sleep among Hospitalized Patients in Medical Units. The Journal of Thailand Nursing and Midwifery Council. 2550;22(4):50–50.
Sirirat Laohaprapanon, Kanyatorn Yincharoen, Sarinrat Jitjum. A study of traditional healers knowledge for treating snakebite patients in southern Thailand. Nakhon Si Thammarat: Department of Traditional Thai Medicine, Faculty of Science and Technology, Rajamangala University of Technology Srivijaya, Nakhon Si Thammarat Campus, Thung Song, Nakhon Si Thammarat; 2019 p. 99.
Kumari1 MV, Bannur2 DV, Kokatanur3 DC, Patil4 DAV. Pattern of Snake Bite Cases at Tertiary Health Care Centre and First Aid Treatment. Medico Legal Update. 2020 May 22;20(2):211–6.
Wijit Srisuphon, Kusuma Khuwatsamrit, Phichpraorn Youngcharoen. Relationships Among Nurses’ Personal Factors, Knowledge, Attitudes, and Acute Pain Management for Trauma Patients in Emergency Department. Ramathibodi Nursing Journal. 2022 Aug;28(2):228–39.
Surachet Khuhalerd. Philosophy of therapeutic ritual in thai tradition [Thesis, Doctor of Philosophy Program]. [Phitsanulok]: Naresuan University; 2022.
