แนวทางการจัดการสุขภาพชุมชนช่วงอุทกภัยสำหรับกลุ่มเปราะบาง: กรณีศึกษาตำบลหนองบ่อ จังหวัดอุบลราชธานี
คำสำคัญ:
แนวทางการจัดการสุขภาพชุมชน, อุทกภัยบทคัดย่อ
การวิจัยเชิงปฏิบัติการแบบมีส่วนร่วมนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาบริบทชุมชน สถานการณ์และผลกระทบจากอุทกภัย ประสบการณ์การจัดการสุขภาพ และปัจจัยเชิงสาเหตุและพฤติกรรมสุขภาพของประชาชนในตำบลหนองบ่อ จังหวัดอุบลราชธานี เก็บข้อมูลด้วยแบบสอบถาม การสนทนากลุ่ม และการสัมภาษณ์เชิงลึก จากกลุ่มตัวอย่าง 3 กลุ่ม ได้แก่ ประชาชนที่ตอบแบบสอบถาม 152 คน ผู้ร่วมสนทนากลุ่ม 12 คน และผู้ให้สัมภาษณ์เชิงลึก 10 คน
ผลการวิจัยพบว่า พื้นที่ประสบปัญหาน้ำท่วมซ้ำซากเนื่องจากเป็นจุดบรรจบของแม่น้ำสามสาย ข้อจำกัดสำคัญคือบุคลากรขาดทักษะการช่วยเหลือทางน้ำ ไม่มีเสื้อชูชีพ และมีอุปสรรคในการเข้าถึงพื้นที่เมื่อเส้นทางคมนาคมถูกตัดขาด ประชาชนส่วนใหญ่มีการรับรู้ความเสี่ยงและการจัดการสุขภาพที่ดี แต่ยังมีความเข้าใจคลาดเคลื่อนในบางประเด็น เช่น การเล่นน้ำท่วมขังและการไม่สวมเสื้อชูชีพ
เอกสารอ้างอิง
ยุพนรัตน์ พงษ์นัยรัตน์, ณพงศ์ นพเกตุ. การบริหารจัดการน้ำท่วมที่เหมาะสมสำหรับชุมชนพาณิชยกรรมในเมือง กรณีศึกษาชุมชนเมืองในจังหวัดอุบลราชธานี. วารสารสังคมวิจัยและพัฒนา 2563;2(4):22-50.
อรทัย เลียงจินดาถาวร, อนุวัฒน์ วัฒนพิชญากูล, ขนิษฐา นามโคตร, รพินทร์ ยืนยาว. การมีส่วนร่วมของชุมชน ท้องถิ่น และหน่วยงาน จังหวัดอุบลราชธานีในการเพิ่มประสิทธิภาพการจัดการอุทกภัยในพื้นที่น้ำท่วมซ้ำซาก. วารสารมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์ มหาวิทยาลัยอุบลราชธานี 2563;11(2):1-31.
โรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลหนองบ่อ. เอกสารรายงานผลกรดำเนินงาน [ไม่ได้ตีพิมพ์]. 2566.
จริญญา ศรีเดช, อุไรวรรณ อินทร์ม่วง. ผลกระทบต่อสุขภาพของประชาชนจากปัญหาอุทกภัยในพื้นที่ตำบลเวียงคุก อำเภอเมือง จังหวัดหนองคาย. วารสารวิจัยสาธารณสุขศาสตร์ มหาวิทยาลัยขอนแก่น 2553;3(3):65-74.
วลัญช์ชยา เขตบำรุง, จิราภรณ์ ประธรรมโย, สมพงษ์ แสงศิริ, ณภัทร น้อยน้ำใส, สกุล วงษ์กาฬสินธุ์, ธนัญชัย วรรณสุข. การประเมินความเสี่ยงสุขภาพ สิ่งแวดล้อม และเศรษฐกิจของประชาชน ที่ได้รับผลกระทบจากอุทกภัยในพื้นที่ 3 ลุ่มน้ำ จังหวัดนครราชสีมา. วารสารควบคุมโรค 2566;49(3):578-91.
ดนัยเทพ พันธะมา, สุพัฒน์ จำปาหวาย. ผลกระทบและปัญหาสุขภาพจิตหลังประสบอุทกภัยของประชาชนบ้านผักกาดหญ้า ตำบลนาเลิง อำเภอเสลภูมิ จังหวัดร้อยเอ็ด. วารสารวิทยาศาสตร์สุขภาพและการสาธารณสุขชุมชน 2563;3(2):50-9.
เอกราช บุญเริง, กิ่งกาญจน์ สำนวนเย็น, ขวัญณภิส รัชตะวรรณ, ศิริพร จันทนสกุลวงศ์. การจัดการปัญหาน้ำท่วมของเทศบาลเมืองวารินชำราบโดยชุมชนเป็นศูนย์กลาง: กรณีศึกษา 14 ชุมชนที่ได้รับผลกระทบจากปัญหาน้ำท่วม. วารสารการบริหารท้องถิ่น 2560;10(4):24-38.
บรรเทิง พลสวัสดิ์, พระครูจินดาสารนุกูล, ปฐมพงษ์ อ่อนผิว, ยรรยง ไชยชนะ, สุพิศ สนุกพันธ์, วิทยา นำผล และคณะ. การมีส่วนร่วมในการบริหารจัดการภัยพิบัติน้ำท่วมโดยเน้นการสร้างความมั่นคงทางอาหารในพื้นที่น้ำท่วม เขตเมือง ตำบลปทุม ตำบลกุดลาด อำเภอเมือง จังหวัดอุบลราชธานี [รายงานวิจัยฉบับสมบูรณ์]. โรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลดงห่องแห่; 2564.
เอกราช บุญเริง, อโณทัย หาระสาร, ชนะบูรณ์ อินทรพันธุ์. การเสริมสร้างศักยภาพในการลดความเสี่ยงด้านอุทกภัย ของเทศบาลนครอุบลราชธานี และเทศบาลเมืองวารินชำราบ จังหวัดอุบลราชธานี. วารสารรัฐประศาสนศาสตร์ มหาวิทยาลัยราชภัฏอุบลราชธานี 2565;12(1):204-24.
วิปัศย์กร คล้ายเกตุ, วีรภัทร ภัทรกุล, นพา ลีละศุภพงษ์, สิริวรรณ สมิทธิอาภรณ์. ประสิทธิผลของรูปแบบการจัดการสุขภาพในระยะอุทกภัยแบบมีส่วนร่วม [รายงานวิจัยฉบับสมบูรณ์]. สำนักนโยบายและยุทธศาสตร์; 2563.
ณัฐชนน อมาตยกุล, สักรินทร์ แซ่ภู่. การประยุกต์ใช้ระบบภูมิสารสนเทศเพื่อวิเคราะห์พื้นที่น้ำท่วมซ้ำซากที่ส่งผลกระทบต่อการใช้ประโยชน์ที่ดิน กรณีศึกษาลุ่มน้ำมูลส่วนที่ 3/5. วารสารมหาวิทยาลัยราชภัฏร้อยเอ็ด : วิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี 2564;2(1):71-7.
สมชาย ภานุมาสวิวัฒน์, อนุศร การะเกษ, เกตุนรินทร์ บุญคล้าย, วรรณชาติ ตาเลิศ, พิศมัย ประสมศรี, ธนพงศ์ เขตอริยกุล. การจัดการระบบบริการสุขภาพในสภาวะการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศกรณีภัยพิบัติอุทกภัย บริบทโรงพยาบาลชุมชนเขตที่ราบลุ่มแม่น้ำมูล จังหวัดศรีสะเกษ. วารสารการส่งเสริมสุขภาพและอนามัยสิ่งแวดล้อม 2566;46(3):81-98.
