กระบวนการดูแลผู้สูงอายุแบบมีส่วนร่วม ภายใต้บริบทชุมชนภูไท ตำบลนาโก อำเภอกุฉินารายณ์ จังหวัดกาฬสินธุ์ (ระยะที่ 1)
คำสำคัญ:
การดูแลผู้สูงอายุ, การมีส่วนร่วม, ชุมชนภูไทบทคัดย่อ
การวิจัยเชิงปฏิบัติการแบบมีส่วนร่วมนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาสภาพปัญหา บริบทการดูแลผู้สูงอายุ และพัฒนาแผนการดูแลผู้สูงอายุภายใต้บริบทชุมชนภูไท ตำบลนาโก อำเภอกุฉินารายณ์ จังหวัดกาฬสินธุ์ ดำเนินการระหว่างเดือนเมษายน-กันยายน 2567 กลุ่มตัวอย่างประกอบด้วยแกนนำในการจัดการสุขภาพผู้สูงอายุ 75 คน และผู้สูงอายุ 287 คน ใช้เทคนิคเทคโนโลยีการมีส่วนร่วมในการพัฒนาแผน ประกอบด้วยการถกปัญหาด้วยวิธี ORID และการประชุมเชิงปฏิบัติการด้วยเทคนิค AIC เก็บรวบรวมข้อมูลโดยใช้แบบบันทึกข้อมูลเอกสาร แบบสัมภาษณ์แบบมีโครงสร้าง และแบบบันทึกผลการพัฒนาแผน วิเคราะห์ข้อมูลด้วยการวิเคราะห์เชิงเนื้อหาและสถิติเชิงพรรณนา
ผลการศึกษาพบว่า ผู้สูงอายุส่วนใหญ่เป็นเพศหญิง (ร้อยละ 52.61) มีรายได้ไม่เพียงพอ (ร้อยละ 64.46) แต่สามารถพึ่งพาตนเองได้ (ร้อยละ 82.23) ชุมชนมีเครือข่ายการดูแลผู้สูงอายุที่หลากหลาย การพัฒนาแผนการดูแลผู้สูงอายุได้กำหนดโครงการครอบคลุม 4 ด้าน ได้แก่ การสร้างความมั่นคงทางการเงิน การพัฒนาระบบบริการสุขภาพ การเสริมสร้างระบบการดูแลในชุมชน และการพัฒนาศักยภาพ Care Giver
เอกสารอ้างอิง
ระบบ Health Data Center กระทรวงสาธารณสุข. ข้อมูลประชากรจำแนกเพศ กลุ่มอายุรายปีจังหวัดกาฬสินธุ์ ปีงบประมาณ 2566 [อินเทอร์เน็ต]. 2566 [เข้าถึงเมื่อ 8 ส.ค. 2566]. เข้าถึงได้จาก: https://hdcservice.moph.go.th
กรมอนามัย กระทรวงสาธารณสุข. คู่มือแนวทางการขับเคลื่อนแผนปฏิบัติการการส่งเสริมสุขภาพผู้สูงอายุกรมอนามัยภายใต้แนวคิด "สุขเพียงพอ ชะลอชรา ชีวายืนยาว" ประจำปีงบประมาณ พ.ศ. 2563-2565 [อินเทอร์เน็ต]. 2563 [เข้าถึงเมื่อ 23 ส.ค. 2566]. เข้าถึงได้จาก: https://eh.anamai.moph.go.th
จันทร์เพ็ญ ชูประภาวรรณ, บรรณาธิการ. สถานะสุขภาพคนไทย [อินเทอร์เน็ต]. นนทบุรี: สถาบันวิจัยระบบสาธารณสุข; [เข้าถึงเมื่อ 8 ส.ค. 2566]. เข้าถึงได้จาก: https://www.hiso.or.th/hiso/picture/report Health/report/report2_7.pdf
สำนักทันตสาธารณสุข กรมอนามัย. ผลการสำรวจสภาวะสุขภาพช่องปากแห่งชาติ ครั้งที่ 8 พ.ศ. 2560 [อินเทอร์เน็ต]. นนทบุรี: กรมอนามัย กระทรวงสาธารณสุข; 2560 [เข้าถึงเมื่อ 8 ส.ค. 2566]. เข้าถึงได้จาก: https://dental.anamai.moph.go.th
ศูนย์อนามัยที่ 7 กรมอนามัย. สถานการณ์งานอนามัยผู้สูงอายุ เขตสุขภาพที่ 7 [อินเทอร์เน็ต]. ขอนแก่น:กรมอนามัย; 2566 [เข้าถึงเมื่อ 8 ส.ค. 2566]. เข้าถึงได้จาก: https://www.hiso.or.th/hiso/picture/report Health/report/report2_7.pdf
สำนักงานหลักประกันสุขภาพแห่งชาติ.(2560). คู่มือระบบการดูแลระยะยาวด้านสาธารณสุข สำหรับผู้สูงอายุที่มีภาวะพึ่งพิงในพื้นที่. กรุงเทพฯ: สปสช.
Yamane T.(1973). Statistics: An introduction analysis. 3rd ed. New York: Harper and Row International; 1973.
นิวัฒน์ สาระขันธ์.(2567). การสร้างเครือข่ายผู้สูงอายุเพื่อแก้ปัญหาการดำรงชีวิตของผู้สูงอายุในจังหวัดกาฬสินธุ์. J Roi Kaensarn Academi. 9(4):123-36.
สุนิสา ค้าขึ้น.(2563). ความสามารถในการช่วยเหลือตนเองและคุณภาพชีวิตของผู้สูงอายุในจังหวัดนครราชสีมา. วารสารพยาบาลกระทรวงสาธารณสุข. 30(2):104-20.
ทัศนีย์ ขาว, กาญจน์ สุนภัส บาลทิพย์, ศศิธร ลายเมฆ, สุนันทา ยังวนิชเศรษฐ.(2567). การรับรู้เป้าหมายชีวิตของผู้สูงอายุในเขตเมือง. วารสารวิจัยทางการพยาบาล การผดุงครรภ์และวิทยาศาสตร์สุขภาพ. 44(2):29-41.
พูลศักดิ์ หอมสมบัติ, สุกัญญา แช่มช้อย, ศักดิ์ชัย เพชรสิงห์.(2565). โรงเรียนผู้สูงอายุ: การเสริมสร้างศักยภาพผู้สูงอายุในสังคมสูงวัย. วารสารนวัตกรรมการศึกษาและการวิจัย. 6(2):540-51.
จักรพงษ์ พระสุรัตน์, วิรัติ ปานศิลา, วรพจน์ พรหมสัตยพรต.(2563). การมีส่วนร่วมของชุมชนในการป้องกันอาการกำเริบซ้ำของผู้ป่วยจิตเภทในชุมชนบ้านหนองคู อำเภอเสนานิคม จังหวัดอำนาจเจริญ. วารสารวิชาการสาธารณสุขชุมชน. 6(4):184-98.
ไพริน ศิริพันธ์.(2566). ประสิทธิผลการพัฒนาคุณภาพชีวิตผู้สูงอายุตามแนวทางการดูแลผู้สูงอายุระยะยาว จังหวัดตราด. วารสารวิชาการกรมสนับสนุนบริการสุขภาพ. 19(3):37-48.
วรชาติ โชครัศมีดาว.(2566). ความมั่นคงทางการเงินของผู้สูงอายุในประเทศไทย. J Roi Kaensarn Academi. 9(6):45-58.
จักรพันธ์ พรมฉลวย, วรวุฒิ เพ็งพันธ์, สุวิชัย โกศัยยะวัฒน์.(2567). การบูรณาการศาสตร์พระราชาเพื่อส่งเสริมสุขภาวะผู้สูงอายุของโรงเรียนผู้สูงอายุในเขตพัฒนาพิเศษภาคตะวันออก. J Soc Sci Humanit ResAsia. 30(1):57-74.
