การพัฒนาสารควบคุมคุณภาพภายในของการทดสอบเชื้อไวรัสตับอักเสบบีและไวรัสตับอักเสบซี ในเลือดด้วยชุดตรวจรวดเร็ว ในโรงพยาบาลชัยนาทนเรนทร

บทคัดย่อ

     การวิจัยนี้เป็นการวิจัยเชิงทดลองมีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาการหาแนวทางที่เหมาะสมในการเตรียมสารควบคุมคุณภาพที่สามารถผลิตและใช้งานได้เองเพื่อใช้ในการควบคุมคุณภาพภายในของการทดสอบเชื้อไวรัสตับอักเสบบีและไวรัสตับอักเสบซี ในเลือดด้วยชุดตรวจรวดเร็ว พร้อมทั้งประเมินตัวอย่างควบคุมคุณภาพจากห้องปฏิบัติการเทคนิคการแพทย์ โดยทดสอบความเสถียรของสารควบคุมคุณภาพที่พัฒนาขึ้นที่เก็บรักษาไว้ที่อุณหภูมิ 4 องศาเซลเซียส โดยมี 0.1% Sodium azide เป็นสารรักษาสภาพนั้น ได้ทำการทดสอบด้วยแถบทดสอบคุณภาพ ทั้งHBs Ag ,Anti-HCV(วิธีวิเคราะห์เชิงคุณภาพ) จำนวน 2 ระดับเป็นเวลา 90 วัน วันละ 1 รอบ/สัปดาห์ และเก็บข้อมูลเพื่อทดสอบความเสถียรของสารควบคุมคุณภาพที่ 2-8 องศา เปรียบเทียบกับเก็บรักษาไว้ที่อุณหภูมิ -20 องศา โดยที่อุณหภูมิ -20 องศาเซลเซียส ทำการทดสอบเฉพาะที่รพ.ชัยนาทนเรนทร วิเคราะห์ข้อมูลโดยสถิติพรรณนา

      ผลการศึกษา พบว่า การพัฒนาสารควบคุมคุณภาพภายใน โดยการใช้พลาสมาของเลือดผู้บริจาค ซึ่งตรวจยืนยันแล้วให้ผลลบหรือบวกแล้วเหลือจากการใช้งานรอกำจัดทำลายทิ้งในงานประจำนั้น มาทำให้เชื้อหมดฤทธิ์ (Inactivate) และใช้สารยับยั้งแบคทีเรีย (Preservative) เพื่อลดการปนเปื้อนจากนั้นส่งไปเปรียบเทียบระหว่างห้องปฏิบัติการในเครือข่ายจังหวัดชัยนาทรวม 10 แห่ง ทำการทดสอบสัปดาห์ละ 1 ครั้ง   ผลการทดสอบประสิทธิภาพตัวอย่างควบคุมคุณภาพที่พัฒนาขึ้นเทียบกับสารควบคุมคุณภาพที่ผลิตในเชิงพาณิชย์ พบว่าไม่แตกต่างกันและมีความคงตัวที่อุณหภูมิ 2-8 องศาเป็นเวลาอย่างน้อย 12 สัปดาห์ แสดงว่าตัวอย่างควบคุมคุณภาพที่พัฒนาขึ้น สามารถนำไปใช้เป็นตัวอย่างควบคุมคุณภาพสำหรับการตรวจ HBs Ag และ Anti-HCV ในเลือดด้วยชุดตรวจแบบรวดเร็วได้ อีกทั้งยังเป็นต้นแบบให้แก่รพ.อื่นๆในการลดค่าใช้จ่ายในการดำเนินงานคุณภาพ และเป็นการสนับสนุนเป้าหมายตามแผนยุทธศาสตร์ให้สำเร็จอีกด้วย