ประสิทธิผลการฟื้นฟูสมรรถภาพผู้ป่วยโรคหลอดเลือดสมองระยะกลางด้วยศาสตร์การแพทย์แผนไทย

บทคัดย่อ

     การศึกษาประสิทธิผลการฟื้นฟูสมรรถภาพผู้ป่วยโรคหลอดเลือดสมองระยะกลางด้วยศาสตร์การแพทย์แผนไทย มีวัตถุประสงค์:เพื่อศึกษาผลการฟื้นฟูสมรรถภาพผู้ป่วยโรคหลอดเลือดสมองระยะกลางด้วยศาสตร์การแพทย์แผนไทยต่อการเพิ่มความสามารถในการประกอบกิจวัตรประจำวันและระดับกำลังของกล้ามเนื้อของผู้ป่วยโรคหลอดเลือดสมอง เป็นการวิจัยแบบกึ่งทดลอง แบบกลุ่มเดียววัดผลก่อน-หลัง     กลุ่มตัวอย่างคือ ผู้ป่วยโรคหลอด เลือดสมองระยะกลาง (Intermediate care of stroke patients) ในเขตอำเภอเมืองยโสธร ที่เข้ารับการรักษา ในโรงพยาบาลยโสธร หรือแพทย์ให้กลับไปพักฟื้นที่บ้านในเขตอำเภอเมืองยโสธร หลังจากได้รับการรักษาแพทย์แผนปัจจุบันพ้นระยะวิกฤติ ไม่เกิน 6 เดือน จำนวน 10 คนได้รับการฟื้นฟูสมรรถภาพ ด้วยวิธีการนวดฟื้นฟูวันเว้น 2 วัน ติดต่อกัน 2 สัปดาห์ รวม 7 ครั้ง และนัดรักษาฟื้นฟูต่อเนื่องในสัปดาห์ที่ 3 อีก 2 ครั้ง เพื่อติดตามผล รวมการรักษาฟื้นฟูทั้งหมด 9 ครั้ง เก็บข้อมูลโดยใช้แบบประเมินความสามารถในการประกอบกิจวัตรประจำวันของผู้ป่วยโรคหลอดเลือดสมอง (Barthel index) แบบประเมินระดับกำลังกล้ามเนื้อ (Motor power) ในผู้ป่วยแขนขาอ่อนแรง และการประเมินระดับความเจ็บปวดตึงของกล้ามเนื้อ วิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้สถิติเชิงพรรณนา การแจกแจงความถี่ (Frequencies) และค่าสถิติร้อยละ (Percentage) การเปรียบเทียบก่อนและหลังการรักษาใช้ Paired t - test

     ผลการศึกษาพบว่ากลุ่มตัวอย่างเพศหญิงและชายมีจำนวนเท่ากัน อายุเฉลี่ย (ค่าเฉลี่ย= 68.40, SD. = 12.86) ระยะเวลาในการเจ็บป่วยส่วนมาก< 6 เดือน ร้อยละ 70 ค่าเฉลี่ยระยะเวลาในการเกิดโรค = 3.3เดือน, S.D. = 2.002 กลุ่มตัวอย่างทั้งหมดได้รับการรักษาด้วยวิธีการนวดร่วมกับการประคบสมุนไพรร้อยละ 100 จากการเปรียบเทียบกำลังของกล้ามเนื้อก่อนและหลังการทดลองพบว่าค่าเฉลี่ยระดับ motor power ก่อนการทดลอง (S.D.) 3(0.82) ส่วนค่าเฉลี่ย motor power หลังการทดลอง (S.D.)คือ3.9(0.78) การประเมินกำลังของกล้ามเนื้อก่อนและหลังการทดลองมีความแตกต่างกันอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ p< 0.05 การประเมินระดับความเจ็บปวดก่อนและหลังการทดลองพบว่า ค่าเฉลี่ยระดับความเจ็บปวดตึงของกล้ามเนื้อก่อนการทดลอง (S.D.) 3.75(1.27) และค่าเฉลี่ยระดับความเจ็บปวดตึงของกล้ามเนื้อหลังการทดลอง (S.D.) คือ1.55(0.956) มีความแตกต่างกันอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ p< 0.05   การประเมินผลค่า ADL ก่อนการทดลองพบว่าค่าเฉลี่ยคะแนน ADL (S.D.) คือ 11.1(3.12) และหลังการทดลองพบว่าค่าเฉลี่ยคะแนน ADL (S.D.) คือ 13 (4.13) การประเมินผลค่า ADL ก่อนและหลังการทดลองมีความแตกต่างกันอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ p< 0.05