ปัจจัยที่มีผลต่อศักยภาพการจัดทำห้องปลอดฝุ่นในศูนย์พัฒนาเด็กเล็กสังกัดองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น จังหวัดสุโขทัย
คำสำคัญ:
ศักยภาพการจัดทำห้องปลอดฝุ่น, ศูนย์พัฒนาเด็กเล็ก, องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นบทคัดย่อ
การวิจัยภาคตัดขวางครั้งนี้ มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาปัจจัยที่มีผลต่อศักยภาพการจัดทำห้องปลอดฝุ่นในศูนย์พัฒนาเด็กเล็กสังกัดองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น จังหวัดสุโขทัย กลุ่มตัวอย่างประกอบด้วยหัวหน้าศูนย์พัฒนาเด็กเล็กหรือรักษาการแทนหัวหน้าศูนย์พัฒนาเด็กเล็ก สังกัดองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นจังหวัดสุโขทัย จำนวน 136 คน เก็บข้อมูลระหว่างวันที่ 1 พฤษภาคม 2567 – 30 มิถุนายน 2567 ด้วยแบบสอบถามที่ผ่านการตรวจสอบคุณภาพทั้งความตรงเชิงเนื้อหาและความเที่ยง ได้ค่าสัมประสิทธิ์แอลฟาของครอนบาค ทั้งฉบับเท่ากับ 0.85 วิเคราะห์ข้อมูลด้วยสถิติเชิงพรรณนาและการวิเคราะห์ถดถอยพหุคูณ โดยวิธี Stepwise
ผลการวิจัย พบว่า ปัจจัยที่ร่วมพยากรณ์ศักยภาพการจัดทำห้องปลอดฝุ่นในศูนย์พัฒนาเด็กเล็กสังกัดองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น จังหวัดสุโขทัย ได้แก่ การรับรู้ความรุนแรงของผลกระทบต่อสุขภาพเด็กปฐมวัยจากฝุ่นละอองขนาดเล็ก (β = 2.392, p-value < 0.001) ด้านความเพียงพอของงบประมาณและวัสดุอุปกรณ์ (β = 0.353, p-value < 0.001) ด้านความรู้ความเข้าใจเกี่ยวกับห้องปลอดฝุ่น อุปกรณ์ (β = - 0.182, p-value = 0.023) และการรับรู้อุปสรรคเมื่อไม่จัดทำห้องปลอดฝุ่น อุปกรณ์ (β = - 0.106, p-value = 0.026) โดยสามารถร่วมกันทำนาย ได้ร้อยละ 93.1
เอกสารอ้างอิง
World Health Organization.(2019). Thailand. Air pollution [Internet]. Bangkok: World Health Organization; 2019 [cited 2025 Jun 9]. Available from: https://www.who.int/docs/default-source/thailand/air-pollution/briefing-on-air-pollution-th-thai.pdf?sfvrsn=408572d4_2
World Health Organization.(2018). Air pollution [Internet]. Geneva: World Health Organization; 2018 [cited 2020 Apr 18]. Available from: https://www.who.int/news-room/air-pollution
World Health Organization.(2020). Air pollution data portal [Internet]. Geneva: World Health Organization; 2020 [cited 2025 Jun 9]. Available from: https : // www . who . int / data / gho / data / themes /air-pollution
ศูนย์วิจัยและสนับสนุนเป้าหมายการพัฒนาที่ยั่งยืน.(2567). สถานการณ์มลพิษทางอากาศ: รายงานสถานะมลพิษทางอากาศโลก 2024 [อินเทอร์เน็ต]. กรุงเทพฯ: ศูนย์วิจัยและสนับสนุนเป้าหมายการพัฒนาที่ยั่งยืน; 2567 [เข้าถึงเมื่อ 2025 มิ.ย. 9]. เข้าถึงได้จาก: https://www.sdgmove.com/2024/07/14/air-pollution-state-of-global-2024/
ไทยพีบีเอส.(2566). สถิติปี 2566 คุณภาพอากาศไทยแย่ลง ติดที่ 36 โลก [อินเทอร์เน็ต]. กรุงเทพฯ: ไทยพีบีเอส; 2024 [เข้าถึงเมื่อ 2025 มิ.ย. 9]. เข้าถึงได้จาก: https://policywatch.thaipbs.or.th/article/environment-21
สถาบันวิจัยจุฬาภรณ์.(2567). PM2.5: วิกฤตฝุ่นละอองในประเทศไทยที่ส่งผลกระทบต่อสุขภาพ [อินเทอร์เน็ต]. กรุงเทพฯ: สถาบันวิจัยจุฬาภรณ์; 2567 [เข้าถึงเมื่อ 2025 มิ.ย. 9]. เข้าถึงได้จาก: https : / / www . cri . or . th / th / articles-20240320/
กรมอนามัย.(2563). สธ. เผยคนไทย 38 ล้านคนอยู่ในพื้นที่ฝุ่นละออง PM2.5 เกินค่ามาตรฐาน พบเป็นกลุ่มเปราะบาง 15 ล้านคน [อินเทอร์เน็ต]. กรุงเทพฯ: กรมอนามัย; 2563 [เข้าถึงเมื่อ 2025 มิ.ย. 9]. เข้าถึงได้จาก: https : / / anamai . moph . go . th / th / news-anamai / 43930
สำนักงานสาธารณสุขจังหวัดสุโขทัย.(2566). ระบบคลังข้อมูลสุขภาพ จังหวัดสุโขทัย [อินเทอร์เน็ต]. สุโขทัย: สำนักงานสาธารณสุขจังหวัดสุโขทัย; 2566 [เข้าถึงเมื่อ 2024 เม.ย. 1]. Available from: https : / / podfoon . anamai . moph . go . th /
Wiwatanadate P, Trakultivakorn M.(2010). Air pollution-related peak expiratory flow rates among asthmatic children in Chiang Mai, Thailand. J Med Assoc Thai. 2010 Jan;93(1):62-8. Available from: https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/20063998/
Permaul P, McCormack MC, Matsui EC, Breysse PN, Diette GB.2010). Indoor air pollution and asthma in children. J Med Assoc Thai. 2010 Jan;93(1):62-8. doi: 10.3109/08958370903300327.
กรมอนามัย.(2563). รายงานการศึกษาผลกระทบและคาดการณ์ผลกระทบต่อสุขภาพจากมลพิษทางอากาศ และการพัฒนาดัชนีสุขภาพอันเนื่องมาจากคุณภาพอากาศของประเทศไทย [อินเทอร์เน็ต]. กรุงเทพฯ: กรมอนามัย; 2563 [เข้าถึงเมื่อ 2024 เม.ย. 1]. Available from: https://hia.anamai.moph.go.th/th/news-anamai / download / ?did = 208776&id = 90702&reload=
กรมอนามัย.(2566). คู่มือการใช้งานระบบฐานข้อมูลห้องปลอดฝุ่น “ห้องปลอดฝุ่นอุ่นใจสำหรับผู้ตรวจประเมิน” [อินเทอร์เน็ต]. กรุงเทพฯ: กรมอนามัย; 2566 [เข้าถึงเมื่อ 2024 เม.ย. 1]. Available from: https : // podfoon . anamai . moph . go . th / uploads / pdf
House JS. Work stress and social support. Orlando: Academic Press; 1981.
จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.(2562). Social support – การสนับสนุนทางสังคม [อินเทอร์เน็ต]. กรุงเทพฯ: จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย; 2562 [เข้าถึงเมื่อ 2025 มิ.ย. 9]. Available from: https : // www . psy . chula . ac . th / th / feature-articles/social-support/
Becker MH, Maiman LA.(1975). Sociobehavioral determinants of compliance with health and medical care recommendations. Med Care. 1975 Jan;13(1):10-24. doi: 10.1097/00005650-197501000-00002.
กรมอนามัย.(2566). รายงานข้อมูลห้องปลอดฝุ่นอุ่นใจ [อินเทอร์เน็ต]. กรุงเทพฯ: กรมอนามัย; 2566 [เข้าถึงเมื่อ 2024 เม.ย. 1]. Available from: https://podfoon.anamai.moph.go.th/
สำนักงานองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นจังหวัดสุโขทัย.(2566). รายงานจำนวนเด็กศูนย์พัฒนาเด็กเล็กสังกัดองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นจังหวัดสุโขทัย ปี 2566 [อินเทอร์เน็ต]. สุโขทัย: สำนักงานองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นจังหวัดสุโขทัย; 2566 [เข้าถึงเมื่อ 2024 เม.ย. 1]. Available from: https : / / www . sukhothailocal . go . th / files / com_content_local / 202310_1eae69b44194993.pdf
Cobb S.(1976). Social support as a moderator of life stress. Psychosom Med. 1976 Sep-Oct;38(5):300-14.
Bloom B, et al.(1956). Types of questions based on Bloom’s taxonomy [Internet]. 1956 [cited 2025 Jun 9]. Available from: http://www.nova.edu/hpdtesting/ctl/forms/bloomstaxonomy.pdf
กรมอนามัย.(2025). แบบตรวจสอบเบื้องต้น (Checklist) สำหรับการจัดเตรียมห้องปลอดฝุ่นอาคารสาธารณะ [อินเทอร์เน็ต]. กรุงเทพฯ: กรมอนามัย; ไม่ระบุปี [เข้าถึงเมื่อ 2025 มิ.ย. 9]. Available from: https : // podfoon . anamai . moph . go .th / post/43/
หัทยา มาลัยเจริญ.(2565). ปัจจัยที่มีความสัมพันธ์กับพฤติกรรมการป้องกันตนเองจากฝุ่นละอองขนาดเล็กกว่า 2.5 ไมครอน (PM2.5) ของประชาชนตำบลหน้าพระลาน อำเภอเฉลิมพระเกียรติ จังหวัดสระบุรี. วารสารศาสตร์สาธารณสุขและนวัตกรรม. 2565;2(3):82-97.
