การวิเคราะห์สถานการณ์การจัดการความรุนแรงของบุคลากรทางการแพทย์ ในหน่วยงานอุบัติเหตุและฉุกเฉิน โรงพยาบาลสวรรค์ประชารักษ์ จังหวัดนครสวรรค์
คำสำคัญ:
ความรุนแรงในโรงพยาบาล, การจัดการความรุนแรงในโรงพยาบาลบทคัดย่อ
การวิจัยนี้เป็นการศึกษาเชิงพรรณนา มีวัตถุประสงค์เพื่อวิเคราะห์สถานการณ์การจัดการความรุนแรงของบุคลากรทางการแพทย์ในหน่วยงานอุบัติเหตุและฉุกเฉิน โรงพยาบาลสวรรค์ประชารักษ์ จังหวัดนครสวรรค์ โดยใช้กรอบแนวคิดของ Donabedian ซึ่งประกอบด้วยโครงสร้าง กระบวนการ และผลลัพธ์ ร่วมกับแนวทางการป้องกันและจัดการความรุนแรงในโรงพยาบาลของกรมการแพทย์ กระทรวงสาธารณสุข ลุ่มตัวอย่าง ได้แก่ บุคลากรทางการแพทย์จำนวน 68 คน ซึ่งคัดเลือกด้วยวิธีการแบบเจาะจง เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัย ได้แก่ แบบสัมภาษณ์กึ่งโครงสร้าง และแบบบันทึกอุบัติการณ์ความรุนแรง วิเคราะห์ข้อมูลเชิงปริมาณด้วยสถิติเชิงพรรณนา และข้อมูลเชิงคุณภาพด้วยการวิเคราะห์เนื้อหา
ผลการวิจัยพบว่า ในด้านโครงสร้าง โรงพยาบาลยังไม่มีนโยบายจัดการความรุนแรงที่ชัดเจน บุคลากรส่วนใหญ่ไม่ทราบแนวปฏิบัติ และขาดทักษะเฉพาะทาง แม้มีการจัดสภาพแวดล้อมที่ปลอดภัยบางส่วน ด้านกระบวนการ หน่วยงานขาดแนวปฏิบัติที่เป็นลายลักษณ์อักษร บุคลากรใช้การตัดสินใจเฉพาะหน้าและไม่รายงานเหตุการณ์อย่างเป็นทางการ ด้านผลลัพธ์ พบว่าผู้ปฏิบัติงานมีทัศนคติเชิงลบต่อการรายงานเหตุการณ์ อันเนื่องมาจากความกังวลต่อผลกระทบและความไม่มั่นใจว่าการรายงานจะนำไปสู่การเปลี่ยนแปลงเชิงระบบ
เอกสารอ้างอิง
World Health Organization. Violence in the health sector: Global research and evidence. Geneva: WHO; 2018 [cited 2025 Aug 13]. Available from: https://apps.who.int/iris/handle/10665/275479
Xiao X, Zhang Y, Kong D, Li S, Yu Z. Prevalence and factors associated with workplace violence against nurses in China: A cross-sectional study. BMC Nurs. 2024;23(1):58. doi:10.1186/s12912-024-01234-5
Smith J, Taylor R, Ahmed H, et al. Workplace violence against emergency department nurses in the UK: a cross-sectional study. Front Public Health. 2023;11:1211471. doi:10.3389/fpubh.2023.1211471
Al-Qadi MM. Workplace violence in nursing: A concept analysis. J Adv Nurs. 2021;77(7):3359-69. doi:10.1111/jan.14887
วันเพ็ญ ไสไหม, สุดาพรรณ ธัญจิรา, ณวีร์ชยา ประเสริฐสุขจินดา. ความรุนแรงในสถานที่ทำงานและการจัดการของบุคลากรทางการพยาบาลหน่วยงานอุบัติเหตุและฉุกเฉิน. วารสารพยาบาลรามาธิบดี. 2553 ม.ค.-เม.ย.;16(1):121-35.
นภัสวรรณ พชรธนสาร, สมรัตน์ เลิศมหาฤทธิ์. ความชุก ลักษณะ และปัจจัยที่เกี่ยวข้องกับการเกิดเหตุความรุนแรงขณะปฏิบัติงานในสถานที่ทำงานของบุคลากรทางการแพทย์หน่วยงานอุบัติเหตุและฉุกเฉินของโรงพยาบาลภาครัฐในเขตบริการสุขภาพที่ 6. วารสารสมาคมเวชศาสตร์ป้องกันแห่งประเทศไทย. 2561 พ.ค.-ส.ค.;8(2):212-25.
Ramacciati N, Gili A, Mezzetti A, Ceccagnoli A, Addey B, Rasero L. Violence towards emergency nurses: The Italian National Survey 2016–2017. J Nurs Manag. 2019;27(4):792-805. doi:10.1111/jonm.12737
World Health Organization. Workplace violence in the health sector: Policy and prevention strategies. Geneva: WHO; 2023 [cited 2025 Aug 13]. Available from: https://www.who.int/publications/i/item/9789240077054
Lanctôt N, Guay S. The aftermath of workplace violence among healthcare workers: A systematic literature review of the consequences. Aggress Violent Behav. 2021;56:101508. doi:10.1016/j.avb.2020.101508
Yu-Fang Li YF, Hsu HT, Hsieh YH. Effectiveness of an enhanced workplace violence prevention program: A quasi-experimental study. J Nurs Scholarsh. 2021;53(2):225-34. doi:10.1111/jnu.12641
Donabedian A. Evaluating the quality of medical care. 1966. Milbank Q. 2005;83(4):691-729. doi: 10.1111/j.1468-0009.2005.00397.x. PMID: 16279964; PMCID: PMC2690293.
กรมการแพทย์. แนวทางปฏิบัติในการป้องกันและจัดการความรุนแรงในโรงพยาบาล. กรุงเทพฯ: กระทรวงสาธารณสุข; 2561.
Guest G, Bunce A, Johnson L. How many interviews are enough? An experiment with data saturation and variability. Field Methods. 2006;18(1):59-82. doi:10.1177/1525822X05279903
Adib-Hajbaghery M, Khamechian M, Alavi NM. Workplace violence against nurses and their experiences of it in Iran: A qualitative study. Nurs Midwifery Stud. 2019;8(3):163-70. doi:10.4103/nms.nms_9_19
Aljohani B, Burkholder J, Tran QK, Chen C, Beisenova K, Pourmand A. Workplace violence in the emergency department: A systematic review and meta-analysis. Public Health. 2021;196:186-97. doi:10.1016/j.puhe.2021.02.009
อริยฉัฎร กาฬหว้า, จักรกฤษณ์ พลราชม. การพัฒนาโปรแกรมการป้องกันและจัดการพฤติกรรมรุนแรงสำหรับพยาบาลวิชาชีพในโรงพยาบาลระดับตติยภูมิ. วารสารวิจัยและพัฒนาระบบสุขภาพ. 2563 ก.ย.-ธ.ค.;13(3):27-35.
สมพร หงษ์เวียง, อภิญญา จำปามูล. ปัจจัยคัดสรรที่มีอิทธิพลต่อการบริหารความเสี่ยงด้านความรุนแรงในสถานที่ปฏิบัติงานของพยาบาลวิชาชีพ โรงพยาบาลศูนย์ภาคตะวันออกเฉียงเหนือ. ศรีนครินทร์เวชสาร. 2562;34(2):190-7.
Gillespie GL, Grubb PL, Brown K, Boesch MC, Ulrich DL. Nurses eat their young: A novel bullying workshop for student nurses. J Nurs Educ Pract. 2020;10(5):27-35. doi:10.5430/jnep.v10n5p27
ชนากานต์ อนันตริยกุล. วัฒนธรรมความปลอดภัยของพยาบาลวิชาชีพ โรงพยาบาลพหลพลพยุหเสนา จังหวัดกาญจนบุรี. วารสารวิชาการแพทย์เขต 4-5. 2565;10(30):59-76.
เปรมวดี ศิริวิวัฒนานนท์, มณีรัตน์ รัตนามหัทธนะ. เหตุใดบุคลากรทางการแพทย์ไม่รายงานความคลาดเคลื่อนทางยา: กรณีศึกษาโรงพยาบาลประจำจังหวัดแห่งหนึ่งในประเทศไทย. การประชุมวิชาการและนำเสนอผลงานระดับชาติ The 5th Annual Northeast Pharmacy Research Conference of 2013; 2556 กุมภาพันธ์ 16-17; มหาสารคาม, ประเทศไทย.
Song C, Wang G, Wu H. Frequency and barriers of reporting workplace violence in nurses: An online survey in China. Int J Nurs Sci. 2020 Dec 3;8(1):65-70. doi: 10.1016/j.ijnss.2020.11.006. PMID: 33575447; PMCID: PMC7859538.
