การให้ความหมายของความผาสุกทางจิตวิญาณทางจิตวิญญาณ: การวิจัยเชิงคุณภาพตามการรับรู้ ของผู้สูงอายุในชุมชนดงติ้ว

ผู้แต่ง

  • อรอุมา แก้วเกิด ปรด.
  • ดลรวี สิมคำ ปรด.
  • เอื้อจิต สุขพูล พย.ม.
  • อติพร ทองหล่อ ปรด.

คำสำคัญ:

ความผาสุกทางจิตวิญาณทางจิตวิญญาณ , ผู้สูงอายุในชุมชน , การวิจัยเชิงคุณภาพ

บทคัดย่อ

     การศึกษาวิจัยเชิงสำรวจนี้เพื่อศึกษาการรับรู้ของผู้สูงอายุต่อความผาสุกทางจิตวิญาณทางจิตวิญญาณผ่านประสบการณ์ของผู้สูงอายุในชุมชนดงติ้ว ได้เก็บข้อมูลจากผู้สูงอายุกลุ่มนี้ จำนวน 15 คน ซึ่งเป็นผู้สูงอายุอาศัยอยู่ในพื้นที่ชนบทในเขตหน่วยบริการสุขภาพโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพดงติ้ว อำเภอเมืองนครพนม จังหวัดนครพนม ในการเก็บรวบรวมข้อมูลเชิงคุณภาพใช้วิธีการ การสังเกต การสัมภาษณ์เชิงลึก และการบันทึกภาคสนาม ศึกษาระยะเวลา 6 เดือน ระหว่างวันที่ 30 ตุลาคม 2564  ถึงวันที่ 20 พฤษภาคม 2565  เครื่องมือเก็บรวบรวมข้อมูลเป็นแบบสอบถามการสัมภาษณ์เชิงลึกกึ่งโครงสร้าง มีค่าความตรงตามวัตถุประสงค์ (IOC)  เท่ากับ 1.00 และวิเคราะห์ข้อมูลโดยการวิเคราะห์เชิงเนื้อหา

     ผลการศึกษาพบว่าการให้ความหมายของความผาสุกทางจิตวิญาณทางจิตวิญญาณของผู้สูงอายุผ่านประสบการณ์ชีวิตต่อความผาสุกทางจิตวิญาณทางจิตวิญญาณมี 2 ประเด็นหลัก ดังนี้ 1) “ความสมดุลภายในชีวิตตนเอง” โดยมีประเด็นย่อย 4 ประเด็นประกอบด้วย “รู้จักเข้าใจชีวิตตนเอง” “รู้จักเข้าใจชีวิตลูกหลานและคนรอบตัว” “มีสิ่งยึดเหนี่ยวหรือเป้าหมายในการดำเนินชีวิต” และ “สะสมบุญหนุนชีวิตภพหน้า” และ 2) “ความสมดุลภายนอกชีวิตตนเอง” โดยมีประเด็นย่อย 5 ประเด็นประกอบด้วย  “กินข้าวอร่อยนอนหลับดี” “ทำกิจวัตรต่างๆ ได้ดี” “มีโรคประจำตัวแต่ควบคุมได้” “ถูกเอาใจใส่และสนับสนุนจากครอบครัว” และ “มีเงินใช้สอยไม่ขัดสน”

เอกสารอ้างอิง

United Nations. World population ageing 2019;2019 highlights. https://www.un.org/en/ development/desa /population/publications/pdf/ageing/WorldPopulationAgeing2019-Highlights.pdf

พระปลัดวีระชนม์ เขมวีโร, ธนันต์ชัย พัฒนะสิงห์, ทิพย์ ขันแก้ว, โฆษิต คุ้มทั่ว, & สงวน หล้าโพนทัน.(2560). การเสริมสร้างความผาสุกทางจิตวิญญาณของผู้สูงอายุตามหลักพระพุทธศาสนา. วารสารสันติศึกษาปริทัศน์ มจร 2560; 5(1): 78–88.

ออมสิน ศิลสังวรณ์, สมลักษณ์ เทพสุริยานนท์, อุไรวรรณ ชัยชนะวิโรจน์, & ทวีศักดิ์ ศิริพรไพบูลย์. (2557). ปัจจัย(2560).ที่มีอิทธิพลต่อความผาสุกทางจิตวิญญาณทางใจของผู้สูงอายุ. วารสารการพยาบาลและสุขภาพ 2557; 8(3): 80–91.

อุไรวรรณ ชัยชนะวิโรจน์.(2543). ความสัมพันธ์ระหว่างสัมพันธภาพในครอบครัว ภาวะสุขภาพ การปฏิบัติธรรมกับความผาสุกทางจิตวิญญาณของผู้สูงอายุ (วิทยานิพนธ์ปริญญาพยาบาลศาสตรมหาบัณฑิต). บัณฑิตวิทยาลัย มหาวิทยาลัยบูรพา;2543.

กรมสุขภาพจิต กระทรวงสาธารณสุข.(2558). แนวทางการดูแลด้านสังคมจิตใจของผู้สูงอายุเพื่อป้องกันปัญหาสุขภาพจิต.พิมพ์ครั้งที่ 4. นนทบุรี: โรงพิมพ์ชุมนุมสหกรณ์การเกษตรแห่งประเทศไทย จำกัด;2558.

ยุทธชัย ไชยสิทธิ์, & ประเสริฐ ไพบูลย์รุ่งโรจน์.(2563). การพยาบาลผู้ป่วยที่มีภาวะบีบคั้นทางจิตวิญญาณ. กรุงเทพฯ: จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย;2563.

Ryff CD.(1989). Happiness is everything, or is it? Explorations on the meaning of psychological well-being. Journal of Personality and Social Psychology 1989; 57(6): 1069–1081.

Ryff CD., & Keyes CLM.(1995). The structure of psychological well-being revisited. Journal of Personality and Social Psychology1995; 69(4): 719–727.

Wong PTP.(2012). The human quest for meaning: A handbook of psychological research and clinical applications. Routledge;2012.

Baltes PB., & Baltes MM.(1990). Successful aging: Perspectives from the behavioral sciences. Cambridge University Press;1990.

Antoncci TC, & Akiyama H.(1987). Social networks in adult life and a preliminary examination of the convoy model. Journal of Gerontology 1987: 42(5): 519–527.

Pinquart M & Sörensen S.(2000). Influences on loneliness in older adults: A meta-analysis. Basic and Applied Social Psychology 2000; 22(4):245–266.

Lawton, M. P., & Nahemow, L.(1973). Ecology and the aging process. In C. Eisdorfer & M. P. Lawton (Eds.), The psychology of adult development and aging American Psychological Association;1973.: 619–674.

ดาวน์โหลด

เผยแพร่แล้ว

2025-09-30

รูปแบบการอ้างอิง

แก้วเกิด อ., สิมคำ ด. ., สุขพูล เ., & ทองหล่อ อ. (2025). การให้ความหมายของความผาสุกทางจิตวิญาณทางจิตวิญญาณ: การวิจัยเชิงคุณภาพตามการรับรู้ ของผู้สูงอายุในชุมชนดงติ้ว. วารสารสิ่งแวดล้อมศึกษาการแพทย์และสุขภาพ, 10(3), 765–775. สืบค้น จาก https://so06.tci-thaijo.org/index.php/hej/article/view/288516