การสำรวจสภาพปัญหา ความต้องการและศักยภาพชุมชนตำบลกระหวัน อำเภอขุนหาญ จังหวัดศรีสะเกษ

บทคัดย่อ

การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อสำรวจสภาพปัญหาความต้องการของชุมชนและศักยภาพของชุมชน เป็นการวิจัยเชิงปริมาณ กลุ่มตัวอย่าง จำนวน 314 คน เครื่องมือในการเก็บรวบรวมข้อมูลเป็นแบบสอบถามตรวจสอบรายการและแบบมาตราส่วนประมาณค่า 5 ระดับ และคำถามปลายเปิด วิเคราะห์ข้อมูลด้วยการหาค่าความถี่ ค่าร้อยละ ค่าเฉลี่ย ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน และการทดสอบ t-test และ F-test

               ผลการวิจัย พบว่า

               สภาพปัญหาของชุมชนโดยรวมอยู่ในระดับน้อย เมื่อพิจารณาตามรายด้าน พบว่า ทุกด้านมีสภาพปัญหาอยู่ในระดับน้อย โดยที่ด้านสาธารณูปโภคมีค่าเฉลี่ยต่ำสุด และด้านการประกอบอาชีพมีค่าเฉลี่ยสูงสุด  โดยที่กลุ่มตัวอย่างที่มีเพศต่างกันและที่มีกลุ่มอายุต่างกันมีความคิดเห็นต่อสภาพปัญหาไม่แตกต่างกัน  นอกจากนี้ยังมีปัญหาอื่น ๆ เช่น ปัญหาเกี่ยวกับวัยรุ่น ภาวการณ์ว่างงาน การขาดแคลนน้ำในฤดูแล้ง  กลุ่มอาชีพไม่ยั่งยืน ปัญหาขยะ ยาเสพติด การทะเลาะวิวาท ถนนชำรุด หนี้สินนอกระบบ การทิ้งถิ่นฐานไปทำงานที่อื่นและปัญหาเอกสารสิทธิ์ที่ดินนอกเขตพื้นที่ 

               ความต้องการของชุมชนโดยรวมอยู่ในระดับมาก เมื่อพิจารณารายด้าน พบว่า ด้านทักษะการประกอบอาชีพและด้านความช่วยเหลือจากภาคส่วนมีความต้องการอยู่ในระดับมาก  ด้านการนำภูมิปัญญาท้องถิ่นมาใช้  ด้านการใช้เทคโนโลยีและด้านระบบการผลิตมีความต้องการอยู่ในระดับปานกลาง   กลุ่มตัวอย่างที่มีเพศต่างกันและที่มีกลุ่มอายุต่างกันมีความคิดเห็นต่อความต้องการของชุมชนไม่แตกต่างกัน นอกจากนี้ ยังมีลักษณะความต้องการอื่น ๆ เช่น การสร้างอาชีพเสริม    การป้องกันการลักเล็กขโมยน้อย  การอนุรักษ์และถ่ายทอดภูมิปัญญาถิ่น การพัฒนาแหล่งท่องเที่ยวชุมชน(นวัตวิถี) การกำจัดขยะที่ถูกสุขลักษณะ การปรับปรุงถนน  การแก้ปัญหายาเสพติด การสร้างเยาวชนแกนนำเพื่อให้ชุมชนเข้มแข็ง อุปกรณ์ออกกำลังกาย การกีฬาชุมชน การไถนาด้วยควาย การแก้ไขหนี้สินครัวเรือนในรูปแบบที่เหมาะสม และการแก้ปัญหาน้ำเค็ม  

               ศักยภาพชุมชนที่เป็นแหล่งทุนกู้ยืมเพื่ออาชีพ พบมากที่สุดคือกองทุนหมู่บ้านหรือกองทุนเงินล้าน รองลงมาคือธนาคารเพื่อการเกษตรและสหกรณ์การเกษตร นอกจากนี้ยังมีธนาคารออมสิน และกลุ่มออมทรัพย์ที่เป็นการรวมทุนของประชาชน  ในมิติวัฒนธรรมประเพณีความเชื่อได้แก่ พิธีบุญผะเหวด (เทศน์มหาชาติ) พิธีเรือมมะมวด หรือรำสะเอง หรือรำแม่มด พิธีแซนโฎนตา (สารทเขมร) พิธีแห่ต้นดอกไม้โคกระบือ พิธีเจดีย์ข้าวเปลือกและพิธีเซ่นปู่ตา  ในส่วนของภูมิปัญญาหรือนักวิชาการท้องถิ่น พบว่ามีผู้ทรงความรู้ในด้านต่าง ๆ เช่น ด้านพิธีกรรมทางศาสนา หมอพราหมณ์ หมอธรรมหรือหมอผี หมอดูเสี่ยงทาย หมอสมุนไพร หมอพื้นบ้าน (จับเส้น เป่าต่อกระดูก)  ด้านการจักสาน ทอผ้า อาหารพื้นบ้าน อาหารไทย  ด้านศิลปะดนตรี หัตถกรรมแกะสลัก ก่อสร้าง เกษตรเพาะปลูก และด้านบริหารจัดการ