Using Codes to Create A Protagonist in Shadow Play (Nang Bak Tue) By The Dong Phu Din-Dong Phu Daeng Environmental Group of Rasi Salai, Si Sa Ket หนังบักตื้อ” : การใช้รหัสในการสร้างตัวละครเอกของหนังบักตื้อ จากกลุ่มอนุรักษ์ป่าดงภูดิน-ดงภูแดง อำเภอราษีไศล จังหวัดศรีสะเกษ

บทคัดย่อ

งานวิจัยเรื่อง “หนังบักตื้อ” การใช้รหัสในการสร้างตัวละครเอกของหนังบักตื้อจากกลุ่มอนุรักษ์ป่าดงภูดิน-ดงภูแดง อำเภอราษีไศล จังหวัดศรีสะเกษ มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาลักษณะการใช้รหัสในการสร้างตัวละครเอกของหนังบักตื้อจากกลุ่มอนุรักษ์ป่าดงภูดิน-ดงภูแดง อำเภอราษีไศล จังหวัดศรีสะเกษ และเพื่อศึกษาลักษณะการสื่อความหมายตัวละครเอกของหนังบักตื้อจากกลุ่มอนุรักษ์ป่าดงภูดิน-ดงภูแดง อำเภอราษีไศล จังหวัดศรีสะเกษ โดยใช้วิธีการวิจัยเชิงคุณภาพ (Qualitative methods) ด้วยการคัดเลือกแบบเจาะจง และทำการสัมภาษณ์แบบสุ่ม

ผลการศึกษาพบว่า การสร้างตัวละครของหนังบักตื้อมีโครงสร้าง คือ 1. การเตรียมหนังและการเลือกหนังใช้ “รหัสตัวสื่อ” คือ พระราม นางสีดา และทศกัณฐ์ ใช้หนังกระบือ ส่วนส่วนตัวเสนา และตัวตลก ใช้หนังวัวหรือหนังเก้ง 2. การออกแบบและการร่างภาพลงบนแผ่นหนังใช้ “รหัสตัวสื่อ” โดยจำลองแบบ (Simulation) จากตัวละครใน “เรื่องรามเกียรติ์” 3. การแกะหนังใช้ “รหัสตัวสาร” โดยจำลองแบบจากลักษณะตัวละครร่วมกับการตีความของช่างผู้แกะตัวหนัง 4. ขั้นตอนการลงสี และการเคลือบตัวหนัง ใช้รหัส “รหัสบริบท” โดยใช้วัตถุสังเคราะห์ และ 5. การประกอบตัวหนังและการเข้าตับรูปหนังใช้ “รหัสตัวสาร” โดยจำลองแบบจากการเคลื่อนไหวของมนุษย์ในการเจาะตัวหนังเพื่อสร้างความเคลื่อนไหวบนตัวหนัง ส่วนการสื่อความหมายของตัวละคร คือ “พระราม” สื่อความหมายถึง ผู้มีบุญญาธิการ ความมีคุณธรรม และความสูงศักดิ์ “นางสีดา” สื่อความหมายถึง หญิงผู้มีรูปโฉมแห่งความเป็นเลิศในปฐพี “ทศกัณฐ์” สื่อความหมายถึง ผู้มีฤทธิ์อำนาจมาก นิสัยเกเร ที่ดุดัน แข็งกร้าว เจ้าชู้ อันธพาล มีเล่ห์กลอุบาย อาฆาตพยาบาท มั่นใจในตัวเอง รักศักดิ์ศรี “บักแก้ว” สื่อความหมายถึง ผู้ที่มีจิตใจดีงาม มีความซื้อสัตว์ อยู่ในศีลธรรม มองโลกในแง่ดี เอาจริงเองจัง มีน้ำใจ