พหุลานุสาสนี

Abstract

หนังสือพหุลานุสาสนี เนื้อหาแสดงปาฐกถาธรรมของท่านพุทธทาสภิกขุ ขณะที่ดำรงสมณศักดิ์พระราชาคณะชั้นสามัญที่พระอริยนันทมุนี ในช่วงเข้าพรรษาเดือนตุลาคม ปี พ.ศ.2498 เป็นหนังสือที่น่าสนใจและน่าอ่านเป็นอย่างยิ่ง ด้วยเนื้อหากล่าวถึงธรรมที่พระพุทธเจ้าทรงแสดงมากที่สุด อันได้แก่ เรื่องเบญจขันธ์ และเรื่องไตรลักษณ์  ซึ่งเป็นเรื่องที่ชาวพุทธเกือบทุกคนไม่เข้าใจหลักที่ว่าด้วยความไม่เที่ยง ความเป็นทุกข์ และความไม่มีตัวไม่มีตน หนังสือเล่มนี้อธิบายขยายความพหุลานุสาสนีหรือธรรมที่พระพุทธเจ้าทรงแสดงมากที่สุด ในทัศนะของท่านพุทธทาสภิกขุ จึงเป็นอีกหนึ่งแหล่งความรู้ในการทำความเข้าใจเกี่ยวกับเบญจขันธ์และไตรลักษณ์ หลักคำสอนในเรื่องนี้เป็นการชี้ให้เห็นถึงความไม่เที่ยงไม่ตั้งอยู่อันเป็นบ่อเกิดแห่งความทุกข์ เพื่อกำหนดชำระเบญจขันธ์ให้สะอาดปราศจากอุปาทาน จนนำไปสู่การปล่อยวางในที่สุด ซึ่งมีอิทธิพลต่อสังคมที่มีความนิยมหรือยึดติดในตัวตนในสิ่งของโดยเฉพาะสังคมไทยในปัจจุบัน