การเข้าสู่สังคมระหว่างประเทศของสยามกับ “การระบุบ่งตัวตนของรัฐ” ในการสงครามสมัยใหม่ (ค.ศ. 1782-1917)
Article Sidebar
Main Article Content
บทคัดย่อ
บทความนี้มุ่งศึกษาเส้นทางการสงครามของสยามในช่วง ค.ศ. 1782-1917 ในบริบทการขยายตัวของสังคมระหว่างประเทศแบบยุโรป จากการศึกษาพบว่า การเคลื่อนตัวของสยามเข้าสู่สังคมระหว่างประเทศแบบยุโรปในช่วงครึ่งหลังคริสต์ศตวรรรษที่ 19 เป็นต้นมานั้น เป็นผลให้เกิดการเปลี่ยนแปลงวิธีคิดเกี่ยวกับการสงครามที่แตกต่างไปจากสมัยรัฐจารีตอย่างสิ้นเชิง ในบริบทดังกล่าวสยามได้เปลี่ยนแปลงประเทศเพื่อให้สอดคล้องวิถีปฏิบัติเชิงสถาบันของสังคมระหว่างประเทศ ทั้งในแง่การเปลี่ยนไปสู่การเป็นรัฐสมัยใหม่และในแง่ของการปฎิบัติตนในฐานะสมาชิกของสังคมดังกล่าวที่มาพร้อมกับ “ตัวตน” และ “หน้าที่” แห่งรัฐแบบใหม่ในมิติภายนอก เมื่อเกิดสงครามระหว่างประเทศขึ้น แม้สยามจะมิได้มีส่วนเกี่ยวข้องหรือขัดแย้งกับคู่สงครามฝ่ายหนึ่งฝ่ายใด สยามก็ใช้สิทธิและหน้าที่ตามแบบรัฐสมัยใหม่เป็นเครื่องระบุบ่งตัวตนของรัฐในมิติภายนอกและสะท้อนการใช้อำนาจอธิปไตยภายนอกของรัฐที่เป็นอิสระแม้ในเวลานั้นสยามจะยังมิได้เป็นรัฐอธิปไตยโดยสมบูรณ์
Article Details
เอกสารอ้างอิง
กุลลดา เกษบุญชู. (2562). ระบอบสมบูรณาญาสิทธิราชย์: วิวัฒนาการรัฐไทย. นนทบุรี: ฟ้าเดียวกัน.
จอมเกล้าเจ้าอยู่หัว, พระบาทสมเด็จพระ. (2512). ประชุมพระราชนิพนธ์ภาษาไทยในรัชกาลที่ 4 ภาค 2 (พิมพ์ในงานพระราชทานเพลิงศพนางแจ่มวิชาสอน (ผิน นิยมเหตุ) ณ เมรุวัดสังข์กระจาย ธนบุรี วันที่ 20 กรกฎาคม พ.ศ. 2512). กรุงเทพฯ: มหาวิทยาลัยมหามกุฎราชวิทยาลัย.
ฉลอง สุนทราวาณิชย์. (2542). ไทยกับการประชุมสันติภาพนานาชาติ กรุงเฮก ครั้งแรก ค.ศ. 1899. รัฐศาสตร์สาร, 21(2), 1-36.
ชัยอนันต์ สมุทวณิช และขัตติยา กรรณสูต. (2532). เอกสารการเมืองการปกครองไทย (พ.ศ. 2417-2477). กรุงเทพฯ: สมาคมสังคมศาสตร์แห่งประเทศไทย.
ทิพากรวงศามหาโกษาธิบดี (ขำ บุนนาค), เจ้าพระยา. (2560). พระราชพงศาวดารกรุงรัตนโกสินทร์ รัชกาลที่ 3. กรุงเทพฯ: ไทยควอลิตี้บุ๊คส์.
ทิพย์พาพร อินคุ้ม. (2551). สงครามเชียงตุงในประวัติศาสตร์ไทย พ.ศ. 2392-2488. กรุงเทพฯ: จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
ประกาศแจ้งความ. (2457, 24 สิงหาคม). ราชกิจจานุเบกษา. เล่ม 31, หน้า 336-362.
ประกาศเป็นกลางในระหว่างกรุงรัสเซียและญี่ปุ่นทำศึกสงครามกัน. (2446, 21 กุมภาพันธ์). ราชกิจจานุเบกษา. เล่ม 20 ตอน 47, หน้า 799.
ประกาศว่าด้วยกรุงสยามเป็นกลางในระหว่างการสงครามที่เป็นอยู่ในยุโรป. (2457, 9 สิงหาคม). ราชกิจจานุเบกษา. เล่ม 31, หน้า 316.
พงศ์ธิดา เกษมสิน. (2531). พระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวกับการธำรงฐานะพระมหากษัตริย์. (วิทยานิพนธ์อักษรศาสตรมหาบัณฑิต). กรุงเทพฯ: จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
เพ็ญศรี ดุ๊ก. (2554). การต่างประเทศกับเอกราชและอธิปไตยของไทย (ตั้งแต่สมัยรัชกาลที่ 4 ถึงสิ้นสมัยจอมพล ป. พิบูลสงคราม). กรุงเทพฯ: ราชบัณฑิตยสถาน.
ภมรี สุระเกียรติ. (2548). พลวัตของสงครามไทย-พม่า ตั้งแต่กลางคริสต์ศตวรรษที่ 16 ถึงกลางคริสต์ศตวรรษที่ 19. (วิทยานิพนธ์อักษรศาสตรดุษฎีบัณฑิต). กรุงเทพฯ: จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
สุเจน กรรพฤทธิ์. (2560). ความสัมพันธ์เวียดนาม-สยามในเอกสารยุคต้นราชวงศ์เหงวียน ปลายคริสต์ศตวรรษที่ 18 ถึงต้นคริสต์ศตวรรษที่ 19. (วิทยานิพนธ์อักษรศาสตรมหาบัณฑิต). กรุงเทพฯ: จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
หจช. ก ร.5 ต/83 “กรมหลวงเทววงศ์วโรปการ ทูลกรมขุนสมมตอมรพันธุ์” ลงวันที่ 10 กุมภาพันธ์ ร.ศ. 122.
เอนก มากอนันต์. (2562). จักรพรรดิราช: คติอำนาจเบื้องหลังชนชั้นนำไทย. กรุงเทพฯ: มติชน.
Abbenhuis, M. (2014). An Age of Neutrals: Great Power politics, 1815-1914. Cambridge: Cambridge University Press.
Abbenhuis, M. (2019). The Hague conferences and international politics, 1898-1915. London: Bloomsbury.
Bartelson, J. (2018). War in International Thought. Cambridge: Cambridge University Press.
Bull, H. (2012). The Anarchical Society: A Study of Order in World Politics. (4th edition). New York: Palgrave Macmillan.
Bull, H. and Watson, A. eds. (1989). The Expansion of International Society. Oxford: Clarendon Press.
Gong, G. W. (1984). The Standard of ‘Civilization’ in International Society. Oxford: Clarendon Press.
Hathaway, O. A. and Shapiro, S. J. (2017). The Internationalists: How a Radical Plan to Outlaw War Remade the World. New York: Simon and Schuster.
Lebow, R. C. (2016). National Identities and International Relations. Cambridge: Cambridge University Press.
Neff, S. C. (2005). War and the Law of Nations: A General History. Cambridge: Cambridge University Press.
Pejcinovic, L. (2013). War in International Society. London: Routledge.
