การวิเคราะห์การเมืองในพุทธปรัชญาเถรวาทกับปรัชญาของเพลโต

บทคัดย่อ

การวิจัยครั้งนี้ มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) ศึกษาการเมืองในพุทธปรัชญาเถรวาท 2) ศึกษาการเมืองในปรัชญาของเพลโต และ 3) วิเคราะห์การเมืองในพุทธปรัชญาเถรวาทกับปรัชญาของเพลโต เป็นการวิจัยเชิงเอกสาร ศึกษาข้อมูลจากพระไตรปิฎก เอกสารวิชาการ และงานวิจัยที่เกี่ยวข้อง วิเคราะห์ข้อมูลด้วยวิธีการพรรณนา
ผลการวิจัยพบว่า
1. การเมืองในพุทธปรัชญาเถรวาท เป็นการจัดกิจการบ้านเมือง โดยอาศัยอำนาจหน้าที่อย่างใดอย่างหนึ่งที่มีอยู่ดำเนินการให้บรรลุเป้าหมายคือ ผลประโยชน์ของประชาชน เป็นการดูแลจัดการให้มนุษย์อยู่กันอย่างเป็นธรรมและเป็นระเบียบ ไม่ว่าบ้านเมืองจะดีไม่ดี ก็ขึ้นอยู่กับมนุษย์ที่มีคุณธรรมและให้ความสำคัญในฐานะเป็นปัจเจกบุคคลในสังคมมากกว่าระบบการปกครองหรือรัฐ
2. การเมืองในปรัชญาของเพลโต เป็นการอำนวยความยุติธรรมแก่คนทั้งปวง และให้ความสำคัญกับระบบหรือสังคม เพราะมนุษย์เป็นสัตว์สังคมมนุษย์จึงไม่สามารถอยู่ตามลำพังคนเดียวได้ เพลโต ถือว่ารัฐที่ดีที่สุดจะต้องมีความยุติธรรมเป็นหลัก และต้องปกครองโดยราชาปราชญ์ โดยได้เสนอแนวคิดอุตมรัฐ ซึ่งเป็นสังคมอุดมคติที่พึงปรารถนา มีลักษณะเป็นรัฐหรือชุมชนที่มีการดำเนินชีวิตพึ่งพิงและอาศัยกันของคนในสังคม
3. การเมืองในพุทธปรัชญาเถรวาทกับปรัชญาของเพลโตนั้น ต่างก็เน้นการพัฒนาศักยภาพและคุณภาพของมนุษย์ด้วยกันที่แสดงให้เห็นถึงความสำคัญของการทำหน้าที่ผู้ปกครองความต้องการที่จะมีนักปกครองที่ดีที่ทำหน้าที่ในการสร้างประโยชน์ และความสงบสุขให้แก่ประชาชนคือ นักปกครองจะต้องมีธรรมหรือมีคุณธรรม โดยพุทธปรัชญาเถรวาทเน้นที่ตัวบุคคลที่ใช้หลักธรรมในการปกครองตนเองและสังคม ส่วนปรัชญาของเพลโตเน้นที่ระบบการศึกษาที่จะทำให้สามารถเลือกและผลิตคนที่มีคุณสมบัติเหมาะสมทั้งด้านร่างกาย สติปัญญา และคุณธรรม