การมีส่วนร่วมและผลลัพธ์การจัดการขยะต้นทางในชุมชนโดยองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นขนาดเล็ก ขนาดกลาง และขนาดใหญ่ ในจังหวัดนครพนม
Article Sidebar
Main Article Content
บทคัดย่อ
การวิจัยครั้งนี้ มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาระดับการมีส่วนร่วมและผลลัพธ์การจัดการขยะต้นทางในชุมชน โดยองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นขนาดเล็ก ขนาดกลาง และขนาดใหญ่ ในจังหวัดนครพนม ใช้วิธีวิจัยเชิงปริมาณโดยใช้แบบสอบถามกับผู้บริหาร เจ้าหน้าที่องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น อาสาสมัคร และแกนนำจิตอาสาในชุมชน 58 คน สถิติที่ใช้เพื่อพรรณนาคุณลักษณะข้อมูล ได้แก่ ค่าร้อยละ ค่าเฉลี่ย และการทดสอบค่าไคสแควร์
ผลการวิจัยพบว่า องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นทั้ง 3 ระดับมีการส่งเสริมการมีส่วนร่วมของกลไกอาสาสมัครชุมชนและแกนนำจิตอาสาเพื่อจัดการขยะจากต้นทางในชุมชนอยู่ในระดับมาก โดยเฉพาะด้านการคิด วิเคราะห์ และตัดสินใจ ส่วนด้านปฏิบัติการและด้านการติดตามประเมินผลมีความแตกต่างกัน ผลลัพธ์การเปลี่ยนแปลงที่เกิดขึ้นก็มีความแตกต่างกันด้วย โดยองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นขนาดกลางอยู่ในระดับมากที่สุด เนื่องจากพื้นที่มีลักษณะความเป็นชุมชนกึ่งเมืองกึ่งชนบทที่มีการใช้ทุนทางสังคมเพื่อสร้างความร่วมมือกับผู้นำและชาวบ้านในพื้นที่ผสมผสานกับการใช้นวัตกรรมการจัดการขยะในชุมชนโดยการส่งเสริมและสนับสนุนของกลไกท้องถิ่น นอกจากนี้ ยังเกิดผลลัพธ์อื่นที่เป็นผลจากการจัดการขยะในชุมชน ได้แก่ เกิดอาสาสมัครและกลไกจัดการขยะในชุมชน เกิดแผนการดำเนินงานการจัดการขยะที่ชัดเจน เกิดการคัดแยกขยะและใช้ประโยชน์จากขยะ ปริมาณขยะโดยภาพรวมในตำบลลดลง สภาพแวดล้อมในชุมชนเปลี่ยนแปลงไปที่สะอาดขึ้น
Article Details
อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
เพื่อให้เป็นไปตามกฎหมายลิขสิทธิ์ ผู้นิพนธ์ทุกท่านต้องลงลายมือชื่อในแบบฟอร์มใบมอบลิขสิทธิ์บทความ ให้แก่วารสารฯ พร้อมกับบทความต้นฉบับที่ได้แก้ไขครั้งสุดท้าย นอกจากนี้ ผู้นิพนธ์ทุกท่านต้องยืนยันว่าบทความ ต้นฉบับที่ส่งมาตีพิมพ์นั้น ได้ส่งมาตีพิมพ์เฉพาะในวารสาร วิชาการธรรม ทรรศน์ เพียงแห่งเดียวเท่านั้น หากมีการใช้ ภาพหรือตารางของผู้นิพนธ์อื่นที่ปรากฏในสิ่งตีพิมพ์อื่นมาแล้ว ผู้นิพนธ์ต้องขออนุญาตเจ้าของลิขสิทธิ์ก่อน พร้อมทั้ง แสดงหนังสือที่ได้รับการยินยอมต่อบรรณาธิการ ก่อนที่บทความจะได้รับการตีพิมพ์เอกสารอ้างอิง
กรมควบคุมมลพิษ. (2548). แนวทางและข้อกําหนดเบื้องต้น การลดและใช้ประโยชน์ขยะมูลฝอย. กรุงเทพฯ: กระทรวงทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม.
_______. (2560). รายงานสถานการณ์ขยะมูลฝอยชุมชนของประเทศไทย ปี พ.ศ. 2559. กรุงเทพฯ: กระทรวงทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม.
_______. (2565). รายงานสถานการณ์สถานที่กำจัดขยะมูลฝอยชุมชนของประเทศไทย ปี 2565. กรุงเทพฯ: กระทรวงทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม.
กรมส่งเสริมการปกครองท้องถิ่น. (2562). ข้อสั่งการ แนวทางและนโยบายของกรมส่งเสริมการปกครองท้องถิ่นเพื่อใช้กำกับดูแลและติดตามการดำเนินงานขององค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น. กรุงเทพฯ: กระทรวงมหาดไทย.
กรมอนามัย. (2565). สถิติขยะประเทศไทย. เข้าถึงได้จาก https://www.onep.go.th/4
เขมภัทท์ เย็นเปี่ยม และคณะ. (2563). แนวทางการพัฒนาประสิทธิภาพการจัดการขยะของเทศบาลเมืองหัวหิน. วารสารวิชาการบัณฑิตวิทยาลัยสวนดุสิต, 16(1), 19-33.
คณิน เชื้อดวงผุย และคณะ. (2565). การขับเคลื่อนการสร้างเสริมสุขภาวะที่มีจุดเน้นสำคัญ สานพลังภาคียุทธศาสตร์ จังหวัดนครพนม. กรุงเทพฯ: สำนักงานกองทุนสนับสนุนการสร้างเสริมสุขภาพ (สสส.)
คะนึงนิจ ศรีบัวเอี่ยม และคณะ. (2545). แนวทางการเสริมสร้างประชาธิปไตยแบบมีส่วนร่วมตามรัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พ.ศ. 2540: ปัญหา อุปสรรคและทางออก. กรุงเทพฯ: ธรรมดาเพลส.
ชนาภัทท์ ชมภูนิชชภัทต์ และคณะ. (2565). บทบาทองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นของไทยกับการบริหารจัดการขยะ. วารสารรามคำแหง, 5(2), 228-255.
ถวิลวดี บุรีกุล. (2552). พลวัตรการมีส่วนร่วมของประชาชน: จากอดีตจนถึงรัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พุทธศักราช 2550. กรุงเทพฯ: เอ.พี.กราฟิค ดีไซน์.
ธนพฤกษ์ ชามะรัตน์. (2559). การวิจัยเชิงปริมาณสำหรับงานพัฒนาสังคม. ขอนแก่น: มหาวิทยาลัยขอนแก่น.
นิภาพรรณ เจนสันติกุล. (2565). การบริหารจัดการขยะมูลฝอยขององค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นในประเทศไทย. วารสารสิ่งแวดล้อม, 26(1), 1-7.
บวรศักดิ์ อุวรรณโณ และคณะ. (2554). การมีส่วนร่วมของประชาชนในกระบวนการนโยบายสาธารณะ. กรุงเทพฯ: เอ.พี.กราฟฟิค ดีไซน์และการพิมพ์.
บวรศักดิ์ อุวรรณโณ และถวิลวดี บุรีกุล. (2548). ประชาธิปไตยแบบมีส่วนร่วม. กรุงเทพฯ: สถาบันพระปกเกล้า.
บุญชม ศรีสะอาด. (2556). การวิจัยเบื้องต้น. กรุงเทพฯ: สุวีริยาสาส์น.
บุญธรรม กิจปรีดาบริสุทธิ์. (2551). ระเบียบวิธีการวิจัยทางสังคมศาสตร์. กรุงเทพฯ: จามจุรีโปรดักท์.
ภัทรภร วีระนาคินทร์. (2559). การพัฒนาตัวชี้วัดความอยู่ดีมีสุขของชุมชนชนบทอีสาน. (วิทยานิพนธ์ศิลปศาสตรดุษฎีบัณฑิต). ขอนแก่น: มหาวิทยาลัยขอนแก่น.
รัตนะ บัวสนธ์. (2556). วิธีการเชิงผสมผสานสำหรับการวิจัยและประเมิน. กรุงเทพฯ: จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
สันชัย พรมสิทธ์. (2562). การจัดการขยะขององค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นขนาดใหญ่ กลาง เล็ก ในภาคตะวันออกเฉียงเหนือ. วารสารวิชาการและวิจัย มหาวิทยาลัยภาคตะวันออกเฉียงเหนือ, 9(1), 67-81.
สำนักงานทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อมจังหวัดนครพนม. (2563). รายงานผลการติดตามตรวจสอบสถานที่กำจัดขยะมูลฝอยและให้ข้อเสนอแนะในการปรับปรุงสถานที่กำจัดขยะมูลฝอยในพื้นที่จังหวัดนครพนม. นครพนม: สำนักงานทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อมจังหวัดนครพนม.
สำนักงานส่งเสริมการปกครองท้องถิ่นจังหวัดนครพนม. (2562). แผนปฏิบัติการจัดการขยะมูลฝอยชุมชนจังหวัดสะอาด (นครพนมเมืองสะอาด) ประจำปี 2562. นครพนม: สำนักงานส่งเสริมการปกครองท้องถิ่นจังหวัดนครพนม.
สำนักงานส่งเสริมการปกครองท้องถิ่นจังหวัดนครพนม. (2565). ข้อมูลองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นในจังหวัดนครพนม. นครพนม: สำนักงานส่งเสริมการปกครองท้องถิ่นจังหวัดนครพนม.
อนันต์ โพธิกุล. (2560). การบริหารจัดการขยะชุมชนของเทศบาลเมืองแสนสุข อำเภอศรีราชา จังหวัดชลบุรี. วารสารวิชาการสถาบันวิทยาการจัดการแห่งแปซิฟิค, 4(1), 107-121.
อรุณ สถิตพงศ์สถาพร. (2558). การกระจายตัวของความเป็นเมือง: เทศบาลนครและเทศบาลเมืองที่ติดชายแดน. กรุงเทพฯ: ศูนย์ศึกษามหานครและเมือง.
