การพัฒนารูปแบบการดูแลผู้ป่วยเบาหวานที่มีภาวะเสี่ยงต่อเบาหวานขึ้นจอประสาทตา โรงพยาบาลสุวรรณภูมิ จังหวัดร้อยเอ็ด
คำสำคัญ:
การดูแลผู้ป่วยเบาหวาน, เบาหวานขึ้นจอตา, รูปแบบการดูแล, การคัดกรองบทคัดย่อ
การศึกษาครั้งนี้เป็นการวิจัยและพัฒนา (Research and Development) มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) ศึกษาประสิทธิภาพการดูแลผู้ป่วยเบาหวานขึ้นจอตาและความต้องการจำเป็นในการพัฒนารูปแบบการดูแล 2) พัฒนารูปแบบการดูแลผู้ป่วยเบาหวานขึ้นจอตา และ 3) ทดลองและประเมินผลการใช้รูปแบบการดูแลที่พัฒนาขึ้น ระหว่างเดือนธันวาคม พ.ศ. 2567 ถึงพฤษภาคม พ.ศ. 2568 กลุ่มตัวอย่าง ได้แก่ ประชาชนในเขตอำเภอสุวรรณภูมิ จำนวน 398 คน ผู้เชี่ยวชาญในการสนทนากลุ่ม จำนวน 10 คน และผู้ป่วยเบาหวานขึ้นจอตา จำนวน 30 คน เครื่องมือการวิจัย ได้แก่ แบบสอบถาม แบบสนทนากลุ่ม และแบบประเมิน 4 ด้าน วิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้สถิติเชิงพรรณนา การวิเคราะห์เนื้อหา การวิเคราะห์ PNI modified และสถิติ One Sample t-test
ผลการศึกษา พบว่า ประสิทธิภาพการดูแลปัจจุบันอยู่ในระดับปานกลาง ความต้องการจำเป็นที่มีค่า PNI > 0.20 ได้แก่ การเข้าถึงบริการ (PNI = 0.301) การสื่อสารและการให้ข้อมูล (PNI = 0.265) การสร้างความเข้าใจเกี่ยวกับการดูแลตนเอง (PNI = 0.243) การให้คำปรึกษา (PNI = 0.235) และการติดตามและประเมินผลการดูแล (PNI = 0.228) รูปแบบการดูแลที่พัฒนาขึ้นประกอบด้วย 6 ขั้นตอน ได้แก่ การคัดกรอง การดูแลรักษา การติดตามผล การสร้างความร่วมมือในชุมชน ระบบสนับสนุนการดำเนินงาน และการประเมินผลรูปแบบการดูแล ผลการประเมินทั้ง 4 ด้านอยู่ในระดับมาก ผลการทดลองใช้รูปแบบพบว่า ความสามารถในการดูแลอยู่ในระดับมาก ภาวะแทรกซ้อนลดลงในระดับมาก และความพึงพอใจอยู่ในระดับมากอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ .05 (t = 2.85, p = .045)
เอกสารอ้างอิง
Garratt S, editor. Diabetic Retinophaty. 1st ed. San Francisco, CA: American Academy of Ophthalmology; 2017.
กรมการแพทย์. แนวทางการตรวจคัดกรองและดูแลรักษาโรคเบาหวานเข้าจอประสาทตา. นนทบุรี: โรงพิมพ์ชุมนุมสหกรณ์การเกษตรแห่งประเทศไทย จำกัด; 2558.
สมาน ฟูตระกูล. 14 พ.ย. 64 วันเบาหวานโลก สคร.7 จ.ขอนแก่น ชี้ผู้ป่วยเบาหวานมีแนวโน้มเพิ่มสูงขึ้น. [สืบค้นเมื่อ 29 กรกฎาคม 2567]. เข้าถึงได้จาก: https://ddc.moph.go.th/odpc7/news.php?news=21709&deptcode=odpc7; 2564.
โรงพยาบาลสุวรรณภูมิ. รายงานสถิติผู้ป่วยเบาหวาน ประจำปี 2567. ร้อยเอ็ด: โรงพยาบาลสุวรรณภูมิ; 2568.
Hooper P, et al. Canadian Ophthalmological Society evidence-based clinical practice guidelines for the management of diabetic retinopathy. Canadian Journal of Ophthalmology. 2012;47(2):1-54.
พรทิพย์ นิติการุญ, รัตนา บุญหยง. ความครอบคลุมของการคัดกรองภาวะเบาหวานขึ้นจอประสาทตาในผู้ป่วยเบาหวาน และความชุกของภาวะเบาหวานขึ้นจอประสาทตาในเขตบริการสุขภาพเขต 6 ปีงบประมาณ 2559. วารสารศูนย์การศึกษาแพทยศาสตร์คลินิก โรงพยาบาลพระปกเกล้า. 2561;35(2):118-27.
Zhang X, et al. Effectiveness of Interventions to Promote Screening for Diabetic Retinopathy. A systemic review. Am J Prev Med. 2007;33(4):318-35.
จุฑารัตน์ แสงทอง. การพัฒนารูปแบบการดูแลผู้ป่วยเบาหวานขึ้นจอตาแบบบูรณาการ. วารสารพยาบาลสาธารณสุข. 2562;30(3):45-58.

