การพัฒนารูปแบบการนำนโยบาย "30 บาทรักษาทุกที่ด้วยบัตรประชาชนใบเดียว" ไปปฏิบัติของเครือข่ายสุขภาพจังหวัดอุบลราชธานี
คำสำคัญ:
30 บาทรักษาทุกที่ด้วยบัตรประชาชนใบเดียว, การนโยบายไปปฏิบัติ, เครือข่ายสุขภาพบทคัดย่อ
การวิจัยครั้งนี้เป็นการวิจัยและพัฒนามีวัตถุประสงค์การวิจัยเพื่อศึกษาสภาพปัจจุบัน ปัญหาและความต้องการ สร้างและพัฒนา ทดลองใช้และประเมินและปรับปรุงและเผยแพร่รูปแบบการนำนโยบาย "30 บาทรักษาทุกที่ด้วยบัตรประชาชนใบเดียว" ไปปฏิบัติของเครือข่ายสุขภาพจังหวัดอุบลราชธานี ดำเนินการตั้งแต่เดือนระยะเวลาดำเนินการตั้งแต่เดือนพฤศจิกายน 2567-สิงหาคม 2568 กลุ่มเป้าหมายเป็นผู้นำชุมชน อาสาสมัครสาธารณสุขประจำหมู่บ้าน (อสม.) แพทย์ พยาบาลวิชาชีพ นักวิชาการสาธารณสุข และองค์กรเอกชน 600 คน กลุ่มผู้รับบริการ 5 คน กลุ่มผู้ให้บริการ 5 คน และกลุ่มผู้บริหาร 3 คน จำนวน 13 คน ที่ได้มาจากการเลือกแบบเจาะจง และผู้เชี่ยวชาญ 9 คน เก็บรวบรวมข้อมูลดดยใช้แบบบสอบถาม แบบบันทึก และแนวคำถามสำหรับการสนทนากลุ่ม วิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้สถิติเชิงพรรณนา
ผลการวิจัยพบว่า 1) ความต้องการบริการสุขภาพภายใต้นโยบาย "30 บาท รักษาทุกที่ด้วยบัตรประชาชนใบเดียว" พบว่า ความต้องการอันดับแรก คือ ด้านการจัดการผู้ป่วยโรคเรื้อรัง (Chronic Disease Care) และอันดับรองลงมาคือ ด้านบริการแพทย์แผนไทยและกายภาพบำบัด นโยบายนี้ช่วยเพิ่มการเข้าถึงบริการสุขภาพอย่างทั่วถึง แต่ยังพบปัญหาด้านระบบเทคโนโลยีสารสนเทศที่ยังไม่เชื่อมโยงข้อมูลแบบเรียลไทม์ 2) รูปแบบฯ หลังการปรับปรุงพบว่า ประกอบด้วย 8 ขั้น คือ (1) การแปลงนโยบายสู่แผนปฏิบัติ (2) การจัดสรรทรัพยากร (3) การสื่อสารและเผยแพร่ (4) การติดตาม ตรวจสอบและรายงาน (5) การประเมินผล (7) การปรับปรุงและขยายผล (8)การตั้งคำถามอย่างสร้างสรรค์ (Appreciative Inquiry; AI) และความเหมาะสม และความสอดคล้อง โดยรวมอยู่ในระดับมากที่สุด และ3) พบความก้าวหน้าสูงในการบูรณาการระบบบริการสุขภาพ โดยโรงพยาบาลทั้ง 26 แห่ง และหน่วยบริการเครือข่าย 366 แห่ง สามารถดำเนินการลงทะเบียน สอน. บัดดี้ ได้ครบถ้วน 100.0% ในขณะที่การเชื่อมประวัติสุขภาพอิเล็กทรอนิกส์ (EHR) ทำได้ครบ 100.0% นอกจากนี้ยังมีการให้บริการดิจิทัลที่มีปริมาณมาก เช่น การยืนยันตัวตนประชาชนที่มี Health ID จำนวน 862,023 คน และการให้บริการแพทย์ทางไกล (Telemedicine) ถึง 95,802 ครั้ง อย่างไรก็ตามผลการประเมินชี้ให้เห็นว่าความเสี่ยงด้านความมั่นคงปลอดภัยไซเบอร์ยังอยู่ในระดับสูงถึง 100.0% ซึ่งเป็นประเด็นที่ต้องได้รับการแก้ไขควบคู่ไปกับการขยายผลการบริการ ลงทะเบียนและสอนบัดดี้ครบ 100% การเชื่อมต่อ EHR ของโรงพยาบาลส่วนใหญ่เป็น 100.0% ขณะเดียวกันการให้บริการดิจิทัลมีปริมาณสูงการยืนยันตัวตนผู้มี Health ID จำนวน 862,023 ราย และการให้บริการแพทย์ทางไกล 95,802 ครั้ง แต่ระดับความเสี่ยงด้านความมั่นคงปลอดภัยไซเบอร์ถูกประเมินว่าอยู่ในระดับสูงถึง 100.0%
เอกสารอ้างอิง
บุญเกียรติ การะเวกพันธุ์. เอกสารประกอบการบรรยายกระบวนวิชา PAD 7402 การนำนโยบายไปปฏิบัติและการประเมินผลนโยบาย. กรุงเทพมหานคร: มหาวิทยาลัยรามคำแหง;2566.
Srisawat A, Tangchonlatip K. Why Do Good Policies Fail? A Case Study of Thailand’s Village Fund Implementation. J Southeast Asian Policy Stu*. 2021;15(2):45-67.
Lee S, Kim J. Miscommunication in South Korea’s Renewable Energy Policy. Energy Policy. 2022;160:112678.
Nguyen TTH, Smithson M, Le HV. Capacity Gaps in Local Governance: Evidence from Rural Vietnam. Asian J Public Adm. 2022;44(1):88-105.
Bhattacharya S. Monitoring Gaps in India’s Swachh Bharat Mission. Dev Policy Rev. 2023;41(2):e12655.
Ahmad MZ. Corruption as a Barrier to Policy Implementation in Malaysia. J Public Integr. 2021;23(4):501-518.
กองเศรษฐกิจสุขภาพและหลักประกันสุขภาพ. รายงานผลการดำเนินงานประจำปีงบประมาณ 2566. สำนักงานปลัดกระทรวงสาธารณสุขกระทรวง; 2566.
The Active. Government announces success of the “30 Baht Treatment Anywhere” policy, Phase 2 in eight provinces. Thai PBS. 2024 Apr 21. Available from: https://theactive.thaipbs.or.th/news/public-health-20240421 [In Thai].
Health Intervention and Technology Assessment Program (HITAP). Two sides of the coin of “30 Baht Treatment Anywhere”: Revealing possible positive and negative impacts on the health system. HITAP Foundation. 2024 Jun 7. Available from: ttps://www.hitap.net/news/189704 [In Thai].
Oh A, Abazeed A, Chambers DA. Policy implementation science to advance population health: the potential for learning health policy systems. Front Public Health. 2021;9:681602. doi:10.3389/fpubh.2021.681602.
Danforth K, Ahmad AM, Blanchet K, Khalid M, Means AR, Memirie ST, et al. Monitoring and evaluating the implementation of essential packages of health services. BMJ Glob Health. 2023;8(Suppl 1):e010726. doi:10.1136/bmjgh-2022-010726.
Kirkpatrick DL. Evaluating training programs: The four levels. 2nd ed. Berrett-Koehler; 1998.
Hasegawa K. Cybersecurity interventions in health care organizations in low- and middle-income countries: a scoping review. JMIR Med Inform. 2024;12:e47311. doi: 10.2196/47311.
