Development of diabetic patient care and health promotion system in sub-district health promotion hospitals transferred to Kanchanaburi Provincial Administrative Organization.
Keywords:
Diabetic patient care and health promotion, Subdistrict health promotion hospitalAbstract
Development of diabetic patient care and health promotion system in sub-district health promotion hospitals transferred to Kanchanaburi Provincial Administrative Organization aims to study the diabetic patient care and health promotion system and develop the diabetic patient care and health promotion system in sub-district health promotion hospitals transferred to Kanchanaburi Provincial Administrative Organization. This research is a research and development (Research and Development) divided into 2 phases: Phase 1, the research phase, is a study from the time diabetic patients entered the diabetic patient care and health promotion system in the experimental group and the comparison group that did not enter the developed system. The study period is 3 months from October 7, 2024 to January 2025. Phase 2, the development phase, is an extension of Phase 1 to continue the study in Tha Maka District in 14 sub-district health promotion hospitals that volunteered to participate in the project from Between January - March 2025, 3 months, data were analyzed using descriptive statistics (percentage, mean, standard deviation) Chi-square test, Independent t-test, paired simple t-test and F-test with One way ANOVA technique, comparing pairs by Scheffe.
Results of the study
Phase 1, the research phase, found that the developed diabetes care and health promotion system consisted of 1) reminders to come for treatment as scheduled, 2) assessment of patients' self-care practices, 3) providing medical treatment and advice on behavior modification, 4) following up and providing encouragement, 5) exchanging experiences between patients, and 6) providing support to the sub-district health promotion hospitals by local hospitals. The results of using the system found that diabetic patients had better knowledge about diabetes, overall self-care behaviors, and various aspects (except for risk factor control and disease surveillance), and lower blood sugar levels, and were better than the previous care system in terms of knowledge about diabetes, overall self-care behaviors, and various aspects (except for taking medication), and blood sugar levels, with statistical significance (p-value < 0.05). Furthermore, the developed system resulted in significantly more patients' satisfaction than the previous system (p-value < 0.001).
Phase 2 Development Phase (Expand) 1) Comparison of knowledge about diabetes, blood sugar level of diabetic patients, and self-care behavior before and after the operation found that there was a statistically significant difference at the 0.05 level, where after the operation, knowledge about diabetes, blood sugar level of diabetic patients, and self-care behavior were better than before the operation 5) Comparison of knowledge about diabetes, blood sugar level of diabetic patients, and self-care behavior after the operation between sub-district health promotion hospitals found no difference
References
กรมสุขภาพจิต. (2559). คู่มือคลายเครียด. (พิมพ์ครั้งที่ 4). นนทบุรี: สำนักพัฒนาสุขภาพจิต.
จรวยพร ศรีศศลักษณ์. (2565). สวรส.วิจัยติดตามโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลโอนไปองค์การบริหารส่วนจังหวัด. [อินเตอร์เน็ต]. [สืบค้นเมื่อวันที่ 1 กันยายน 2567]. แหล่งข้อมูล : https: //www. thairath.co.th/news/local/2447766
จันทร์ทิรา เจียรณัย, ศรัญญา จุฬารี, วาริธร ประวัติวงศ์. (2563). การส่งเสริมคุณภาพชีวิตของผู้ป่วยเบาหวาน ด้วยระบบเตือนผู้ป่วยอัตโนมัติทางโทรศัพท์แบบ 2 ทาง. รายงานวิจัย.
จิรวัฒน์ บุญรักษ์. (2565). การพัฒนาระบบการดูแลผู้ป่วยโรคเบาหวานพื้นที่เกาะ. Singburi Hospital Journal, 31(3): 19-35.
เจตน์ ศิรธรานนท์. (2566). โอน รพ.สต. ไป อบจ. หลังพบหลายแห่งไม่พร้อมทั้งด้านบุคลากรและงบประมาณ. [อินเตอร์เน็ต]. [สืบค้นเมื่อวันที่ 1 กันยายน 2567]. แหล่งข้อมูล : https:// prachatai.com/journal/2023/12/107361
เจษฎา ปวีณเกียรติคุณ. (2557). การรับรู้สมรรถนะแห่งตนและพฤติกรรมการดูแลตนเองของผู้ป่วยโรคเบาหวานชนิดที่ 2 โรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพ ตำบลกองแขก อำเภอแม่แจ่ม จังหวัดเชียงใหม่.วิทยานิพนธ์ สาธารณสุขศาสตรมหาบัณฑิต มหาวิทยาลัยเชียงใหม่.
ชมรมต่อมไร้ท่อเด็กและวัยรุ่นแห่งประเทศไทย. (2560). แนวทางการรักษาภาวะ diabetic ketoacidosis และ hyperglycemic hyperosmolar state ในเด็กและวัยรุ่น. [อินเตอร์เน็ต]. [สืบค้นเมื่อวันที่ 11 ธันวาคม 2567]. แหล่งข้อมูล : http://110.164.147. 155/kmhealth_new/Documment/diabetes/knowledge/9.pdf
ชัยชาญ ดีโรจนวงศ์. (2561). ป้องกันการเกิดโรคแทรกซ้อนของโรคเบาหวานได้อย่างไร. [อินเตอร์เน็ต]. [สืบค้นเมื่อวันที่ 11 มกราคม 2568]. แหล่งข้อมูล : https://www.dailynews.co.th/ article/635548
ชานนท์ เชาว์ดำรงสกุล. (2563). การพัฒนารูปแบบส่งเสริมการดูแลตนเองของผู้ป่วยโรคเบาหวาน โรงพยาบาลสีดา. วารสารศูนย์อนามัยที่ 9, 14(35): 314-329.
ณัฐ จินาเฟย. (2555).ความพึงพอใจต่อบริการทางการแพทย์ในโรงพยาบาล กรณีศึกษาโรงพยาบาล เชียงรายประชานุเคราะห์ จังหวัดเชียงราย วิทยานิพนธ์ ปริญญามหาบัณฑิต มหาวิทยาลัย เชียงใหม่.
เตือนใจ ภูสระแก้ว. (2562). รูปแบบการคัดกรองความเสี่ยงของการเกิดน้ำตาลในเลือดต่ำในผู้ป่วย เบาหวาน. วารสารราชธานีนวัตกรรมทางวิทยาศาสตร์สุขภาพ, 3(1): 12-25.
ทวีเกียรติ ตั้งวงค์ไชย และสกลสุภา สิงคิบุตร. (2567). การพัฒนาระบบการดูแลผู้ป่วยเบาหวานที่มีภาวะน้ำตาลในเลือดสูงและการดูแลแบบผู้ป่วยในที่บ้าน โรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลด้ามพร้า จังหวัดอุบลราชธานี. วารสารสุขภาพและการศึกษาพยาบาล, 30(2): 168-188.
ธนพร แก้วเนตร. (2566). ประสิทธิผลของโปรแกรมสร้างเสริมสุขภาพในผู้ป่วยเบาหวานที่ควบคุมระดับน้ำตาลไม่ได้. วารสารวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี มหาวิทยาลัยราชภัฏศรีสะเกษ, 3(1): 54-67.
ธนิตา ทองมา. (2559). ความพึงพอใจของประชาชนผู้มารับบริการโรงพยาบาลทหารผ่านศึก. วิทยานิพนธ์ ปริญญามหาบัณฑิต มหาวิทยาลัยศรีปทุม.
ธีรพจน์ ฟักน้อย. (2565). การพัฒนาระบบการดูแลผู้ป่วยโรคเบาหวาน ของเครือข่ายบริการสุขภาพ อำเภอบึงสามพัน จังหวัดเพชรบูรณ์. วารสารโรงพยาบาลนครพิงค์, 13(2): 27-46.
นวพร ทุมแถว, วรพจน์ พรหมสัตยพรต, ผดุงศิษฎ์ ชํานาญบริรักษ์. (2564). การพัฒนาระบบการดูแลผู้ป่วยเบาหวานชนิดที่ 2 โรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตําบลขอนแป้น ตําบลคอแลน อําเภอบุณฑริก จังหวัดอุบลราชธานี. วารสารวิชาการสาธารณสุขชุมชน, 7(3): 32-44.
เนตรเพชรรัสม ตระกูลบุญเนตร. (2560). ความพึงพอใจของผู้รับบริการต่อการให้บริการของแผนก ผู้ป่วยนอก โรงพยาบาลนวุติสมเด็จย่า วารสารพยาบาลตำรวจ, (2): 64-74.
ประภัสสร ภูทางนา. (2564). ปัจจัยที่มีความสัมพันธ์กับการมารับบริการตรวจตามนัดของผู้รับบริการตรวจสุขภาพประจำปี. [อินเตอร์เน็ต]. [สืบค้นเมื่อวันที่ 11 มกราคม 2568]. แหล่งข้อมูล : https://hpc10.anamai.moph.go.th/th/dbresearch-hpc10/download?id=109961 &mid=37940&mkey=m_document&lang=th&did=37866
ประสิทธิ์ มีแก้ว, ยอดชาย สุวรรณวงษ์ และสุพจน์ จิตสงวนสุข (2567). การพัฒนารูปแบบการบริหารการเปลี่ยนแปลงเพื่อการบริการสุขภาพที่เป็นเลิศของโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลที่โอนย้ายไปยังองค์การบริหารส่วนจังหวัดสระบุรี. วารสารการแพทย์โรงพยาบาลศรีสะเกษ สุรินทร์ บุรีรัมย์, 39(1): 263-273.
ปรีดา แต้อารักษ์. (2566). วิจัยระบบสุขภาพท้องถิ่นกับการบริการปฐมภูมิที่ตองโจทย์ประชาชน. [อินเตอร์เน็ต]. [สืบค้นเมื่อวันที่ 1 กันยายน 2567]. แหล่งข้อมูล : https://www.national health.or.th/th/node/4741
ผู้จัดการออนไลน์. (2566). อนุ ก.ก.ถ. รับลูก สธ. ตั้งคณะทำงานทบทวน 5 อุปสรรค ภารกิจถ่ายโอน สอน.- รพ.สต. ไป อบจ. [อินเตอร์เน็ต]. [สืบค้นเมื่อวันที่ 1 กันยายน 2567]. แหล่งข้อมูล : https:// mgronline.com./politics/9660000062903
พวงเพชร เหล่าประสิทธิ์. (2565). การพัฒนาระบบการดูแลผู้ป่วยโรคเบาหวานที่ควบคุมระดับน้ำตาลในเลือดไม่ได้ ของโรงพยาบาลพุนพินและโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพระดับตำบลเครือข่าย. วารสารวิชาการแพทย์เขต 11, 37(1): 29-45.
พิมพ์ใจ อันทานนท์. (2566). โรคเบาหวาน. [อินเตอร์เน็ต]. [สืบค้นเมื่อวันที่ 20 มกราคม 2568]. แหล่งข้อมูล : https://www.dmthai.org/new/index.php/sara-khwam-ru/sahrab-bukhkhl-thawpi/health-information-and-articles/health-information-and-articles-2561/2018-diabates-31
ระวีวรรณ เลิศวัฒนารักษ์, และไชยพร พลมณี. (2563). ภาวะแทรกซ้อนเรื้อรังที่หลอดเลือดขนาดเล็ก ของโรคเบาหวาน. ศูนย์เบาหวานศิริราช คณะแพทยศาสตรศิริราชพยาบาล. [อินเตอร์เน็ต]. [สืบค้นเมื่อวันที่ 20 มกราคม 2568]. แหล่งข้อมูล : https://www.si.mahidol.ac.th/th/ division/diabetes/ admin/knowledges_files/4_44_1.pdf
ราชวิทยาลัยอายุรแพทย์แห่งประเทศไทย. (2560). แนวทางเวชปฏิบัติสำหรับโรคเบาหวาน พ.ศ. 2560. พิมพ์ครั้งที่ 2. กรุงเทพฯ: บริร่มเย็น มีเดีย.
ริซกี สาร๊ะ. (2565). เปิดมุมมอง: ข้อดี ข้อเสียถ่ายโอนภารกิจ รพ.สต.สู่ท้องถิ่น ภาพสะท้อนการดูแลบุคลากรของกระทรวงสาธารณสุข. [อินเตอร์เน็ต]. [สืบค้นเมื่อวันที่ 1 กันยายน 2567]. แหล่งข้อมูล : https://www.hfocus.org/content/2021/10/23471
รุ่งเรือง กิจผาติ. (2566). สธ.เผยบุคลากร รพ.สต. ถ่ายโอนไป อบจ. กว่า 40% ขอย้ายกลับ เหตุไม่มีความพร้อมดำเนินการ ทำงานติดขัด ประชาชนได้รับผลกระทบ. [อินเตอร์เน็ต]. [สืบค้นเมื่อวันที่ 1 กันยายน 2567]. แหล่งข้อมูล : https://pr.moph.go.th/print.php?url=pr /print/2/04/184973/
วรรณี นิธิยานันท์. (2563). ไทยป่วยเบาหวานพุ่งสูงต่อเนื่อง แตะ 4.8 ล้านคน ชี้ ‘เนือยนิ่ง-อ้วน-อายุมาก’ ต้นเหตุ. [อินเตอร์เน็ต]. [สืบค้นเมื่อวันที่ 1 กันยายน 2567]. แหล่งข้อมูล : https: //www.hfocus.org/content/2019/11/18014
วฤณดา ฝั่งสินธ์. (2567). ประสิทธิผลโปรแกรมส่งเสริมสุขภาพของผู้ป่วยสูงอายุโรคเบาหวาน โรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบล เครือข่ายโรงพยาบาลปราณบุรี. วารสารสังคมศาสตร์และวัฒนธรรม, 8(8): 45-58.
สมศักดิ์ เทพสุทิน. (2567). รณรงค์วันเบาหวานโลก 2567 ชี้คนไทยป่วย 6.5 ล้านคน ย้ำ! นับ Carb ลดเสี่ยงเอ็นซีดี. [อินเตอร์เน็ต]. [สืบค้นเมื่อวันที่ 1 กันยายน 2567]. แหล่งข้อมูล : https:// www.hfocus.org/content/2024/11/32233 (สืบค้นเมื่อ 2 มีนาคม 2568)
สมาคมโรคเบาหวานแห่งประเทศไทย และสมาคมต่อมไร้ท่อแห่งประเทศไทย. (2566). แนวทางเวชปฏิบัติสำหรับโรคเบาหวาน 2566. กรุงเทพ: บริษัท ศรีเมืองการพิมพ์ จำกัด.
สมาคมโรคเบาหวานแห่งประเทศไทย, สมาคมต่อมไร้ท่อแห่งประเทศไทย, กรมการแพทย์, และ สำนักงานหลักประกันสุขภาพแห่งชาติ. (2557). แนวทางเวชปฏิบัติสำหรับโรคเบาหวาน พ.ศ.2557. (พิมพ์ครั้งที่ 1). กรุงเทพฯ: อรุณการพิมพ์.
สมาคมองค์การบริหารส่วนจังหวัดแห่งประเทศไทย. (2566). สมาคม อบจ.ฯ ร้องเศรษฐา แก้ 4 ปมปัญหาถ่ายโอน รพ.สต. หลังกระทบต่อการให้บริการ ปชช. [อินเตอร์เน็ต]. [สืบค้นเมื่อวันที่ 1 กันยายน 2567]. แหล่งข้อมูล : https://www.thecoverage.info/news/content/5499
สายฝน ม่วงคุ้ม, พรพรรณ ศรีโสภา, วัลภา คุณทรงเกียรติ, ปณิชา พลพินิจ, วิภา วิเสโส, ชุติมา ฉันทมิตรโอภาส, ชัยชาญ ดีโรจนวงศ์. (2563). ปัจจัยที่มีอิทธิพลต่อการเกิดภาวะแทรกซ้อนของหลอดเลือดแดง ขนาดเล็กในผู้ที่เป็นเบาหวานชนิดที่ 2. วารสารคณะพยาบาลศาสตร์ มหาวิทยาลัยบูรพา, 28(2): 74-84.
สำนักโรคไม่ติดต่อ กรมควบคุมโรค กระทรวงสาธารณสุข. (2559). รายงานการเฝ้าระวังโรคเบาหวาน ความดันโลหิตสูง และหัวใจขาดเลือดปี 2559. นนทบุรี: กรมควบคุมโรค กระทรวงสาธารณสุข.
สำนักโรคไม่ติดต่อ กรมควบคุมโรค กระทรวงสาธารณสุข. (2560). แผนยุทธศาสตร์การป้องกันและ ควบคุมโรคไม่ติดต่อระดับชาติ 5 ปี (พ.ศ. 2560 - 2564). กรุงเทพฯ: บริษัท อิโมชั่น อาร์ต จำกัด.
สุนทรียา คำทูล. (2555). การสำรวจความพึงพอใจและทัศนคติของผู้มาใช้บริการ กรณีศึกษา :โรงพยาบาลอ่าวอุดม อำเภอศรีราชา จังหวัดชลบุรี. สารนิพนธ์ วิทยาศาสตรมหาบัณฑิตสาขาวิชาการบริหารเทคโนโลยี วิทยาลัยนวัตกรรม มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์.
สุปวีณ์ ธนอัศวนนท์, เอกชัย คำลือ, ธาราทิพย์ อุทัศน์, พร้อมพันธ์ คุ้มเนตร, วัชรี ผลมาก. (2559). เหตุผลการผิดนัดของผู้ป่วยเบาหวาน คลินิกเบาหวาน. วารสารโรงพยาบาลแพร่, 19(2): 85-95.
สุวิมล คำย่อย. (2555). ความพึงพอใจของผู้มารับบริการในโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลบ้านหยวก อำเภอน้ำโสม จังหวัดอุดรธานี. (การค้นคว้าอิสระทางสาธารณสุข)
อดิเทพ ดารดาษ. (2565). ปัจจัยที่มีอิทธิพลต่อความรอบรู้ด้านสุขภาพของผู้ป่วยโรคเบาหวานชนิดที่ 2 ที่ควบคุมระดับน้ำตาลไม่ได้. วิทยานิพนธ์ สาธารณสุขศาสตรมหาบัณฑิต มหาวิทยาลัยนเรศวร.
Aday, Lu Ann and Anderson, Ronald. (1975). Access to Medical Care. Ann Arbon Michigan: Health Administration Press.
American Diabetes Association. (2014b). Standards of medical care in diabetes. Diabetes Care, 37: S14-S80.
American Diabetes Association. (2017). Standards of medical care for patients with diabetes mellitus. Diabetes care, 30: S4-40.
Anderson, J. W., Randles, K. M., Kandall, C. W., & Jenkins, D. J. (2014). Carbohydrate and fiber recommendations for individuals with diabetes : A quantitative assessment and meta-analysis of the evidence. Journal of the American College of Nutrition, 23(1): 85-99.
Beckie T. A (1989). supportive-educative telephone program: impact on knowledge and anxiety after coronary artery bypass graft surgery. Heart Lung, 18: 46-55.
Boden, G., Sargrad, K., Homko, C., Mozzoli, M., & Stein, T. P. (2015). Effects of a low-carbohydrate diet on appetite, blood glucose levels, and insulin resistance in obese patients with type 2 diabetes. Annals Internal Medicine, 142(6): 403-411.
Cohen J. (1988). Statistical power analysis for the behavioral sciences. Hillsdale NJ.: Lawrence Erl¬baum Associate.
Colberg, S. R., Sigal, R. J., Fernhall, B., Regensteiner, J. G., Blissmer, B. J., Rubin, R. R., Braun, B. (2010). Exercise and type 2 diabetes: The American College of Sports Medicine and the American Diabetes Association: Joint position statement. Diabetes Care, 33(12): e147-e167.
Dey, K. P., & Hariharan, S. (2006). Integrated approach to healthcare Quality management : A case study. The TQM Magazine, 18(6): 583-605.
Hospital Report Research. (2013). Emergency Department Care technical note patient satisfaction quadrant. [Internet]. [Retrieved December 2, 2024]. Available from : http://www.hospitalreport.com
International Diabetes Federation. (2017). IDF Diabetes atlas (8th ed.). [Internet]. [Retrieved March 2, 2025]. Available from : http://www.diabetesatlas.org/ resources/2015
International Diabetes Federation. (2021). IDF Diabetes Atlas. [Internet]. [Retrieved December 1, 2024]. Available from : https://diabetesatlas.org/atlas/tenth-edition/
Masharani, U. (2013). Diabetes mellitus & hypoglycemia. In M. A. Papadakis, S. J. McPhee, & M. W. Rabow (Eds.), Current medical diagnosis & treatment (2nd ed). New York: The McGraw-Hill.
Orem. D. E. (1995). Nursing concepts of practice. In K. M.Renpenning & S. G.Taylor (Eds.), (5th ed). St.Louis: Mosby Year Book.
Pi-Sunyer, X., Blackburn, G., Brancati, F. L., Bray, G. A., Bright, R., Clark, J. M., & Yanovski, S. Z. (2017). Reduction in weight and cardiovascular disease risk factors in individuals with type 2 diabetes: One-year results of the look AHEAD trial. Diabetes Care, 30(6): 1374.
Shai, I., Schwarzfuchs, D., Henkin, Y., Shahar, D. R., Witkow, S., Greenberg, L., Stampfer M. J. (2018). Weight loss with a low-carbohydrate, Mediterranean, or low-fat diet. The New England Journal of Medicine, 359(3): 229-241.
Srinivasan, A. V. (2014). Managing a modern hospital. New Delhi: A Division of Sage India.
Sun, B.C. Brinkley, M., Morrissey, J., Rice, P., & Stair, T. (2014). A Patient Education Intervention Dose not Improve Satisfaction with Emergency Care. Annals of Emergency Medicine, 44: 374-383.
