Health Literacy, Health Awareness and Health Behaviors to prevent Diabetes and Hypertension of the Village Health Volunteers (VHVs), Lang Suan Municipality, Lang Suan District, Chumphon Province.
Keywords:
Health literacy, Health awareness, Health behaviorAbstract
This research was survey research by cross-sectional study aimed at assessing the levels of health literacy, health awareness, and health behaviors, as well as the relationships between health literacy and health awareness with health behaviors in preventing diabetes and hypertension among Village Health Volunteers (VHVs) in the municipality of Lang Suan, Lang Suan District, Chumphon Province, with a sample size of 111 participants.
The results revealed that health behavior related to smoking (non-smoking) had an excellent average score of 3.47, with 64.87% of participants. The second most prominent behavior was related to alcohol consumption (non-drinking), with an excellent average score of 3.10, with 44.15% of participants. Health awareness and health literacy were found to be at a moderate level, with scores of 2.17 and 2.15, respectively, and corresponding percentages of 79.28% and 51.35% of participants. Furthermore, it was found that health awareness had a positive correlation with high-level alcohol consumption behavior (r = .676*, P-value = 0.000). Health literacy also showed a positive correlation with exercise behavior (r = .220*, P-value = 0.020) and stress management behavior (r = .214*, P-value = 0.024), with all relationships being statistically significant at the 0.05 level.
References
กองยุทธศาสตร์และแผนงาน สำนักงานปลัดกระทรวงสาธารณสุข กระทรวงสาธารณสุข. ภาพอนาคตระบบสาธารณสุขไทย. 2566.
กระทรวงสาธารณสุข. แผนยุทธศาสตร์ชาติ ระยะ 20 ปี (ด้านสาธารณสุข). 2559. [ออนไลน์] เข้าถึงได้จาก: https://www.oic.go.th/FILEWEB/CABINFOCENTER2/DRAWER023/GENERAL/DATA0000/00000077.PDF
กองสุขศึกษา กรมสนับสนุนบริการสุขภาพ. คู่มือการดำเนินงานสุขศึกษา ตำบลจัดการคุณภาพชีวิตและชุมชนรอบรู้ด้านสุขภาพ. 2565.
กระทรวงสาธารณสุข. แผนขับเคลื่อนนโยบายกระทรวงสาธารณสุข พ.ศ. 2567. 2566. [ออนไลน์] เข้าถึงได้จาก: https://rbpho.moph.go.th/upload-file/doc/files/21112023-113615-1061.pdf
กรมสนับสนุนบริการสุขภาพ กระทรวงสาธารณสุข. คู่มือ อสม. “สมาร์ท อสม. และ อสม. หมอประจำบ้าน” ปีงบประมาณ 2565. [ออนไลน์] เข้าถึงได้จาก: https://hss.moph.go.th/HssDepartment/file_reference/202204251434510886.pdf
ทิพวัลย์ ชูประเสริฐ, พลอยไพลิน จันทร์มณี. การศึกษาสถานการณ์ความรอบรู้ด้านสุขภาพและพฤติกรรมสุขภาพของอาสาสมัครสาธารณสุขประจำหมู่บ้าน (อสม.) ในเขตสุขภาพที่ 11. 2562. [ออนไลน์] เข้าถึงได้จาก: http://do11.new.hss.moph.go.th:8080/fileupload_doc/2019-09-03-1-18-2840654.pdf
สุวรรณา หล่อโลหการ, ประพรศรี นรินทร์รักษ์. ความรอบรู้ด้านสุขภาพ พฤติกรรมสุขภาพและคุณภาพชีวิตของอาสาสมัครสาธารณสุขจังหวัดภูเก็ต. วารสารวิชาการสาธารณสุข. 2564; 30(3): 414-422.
กองสุขศึกษา กรมสนับสนุนบริการสุขภาพ กระทรวงสาธารณสุข. แบบวัดความรอบรู้ด้านสุขภาพ ความตระหนักด้านสุขภาพและพฤติกรรมสุขภาพ เพื่อป้องกันโรคเบาหวานและความดันโลหิตสูงของประชาชนในหมู่บ้านปรับเปลี่ยนพฤติกรรมสุขภาพ 2568.
ศิริศักดิ์ วงษ์ทอง. ความรอบรู้ด้านสุขภาพของอาสาสมัครสาธารณสุขในเขตเมือง. วารสารสุขภาพและการพยาบาล. 2562; 10(2): 45-56.
กฤศภณ เทพอินทร์, เสน่ห์ ขุนแก้ว. ความรอบรู้ด้านสุขภาพและพฤติกรรมสุขภาพของอาสาสมัครสาธารณสุขประจำหมู่บ้าน อำเภอฟากท่า จังหวัดอุตรดิตถ์. วารสารวิทยาลัยพยาบาลบรมราชชนนี อุตรดิตถ์. 2565; 14(1): 206-218.
กชพรรณ ปิยะชานนท์. ปัจจัยที่มีความสัมพันธ์กับพฤติกรรมการสร้างเสริมสุขภาพของอาสาสมัครสาธารณสุขประจำหมู่บ้านในเขตอำเภอท่าช้าง จังหวัดสิงห์บุรี. [ออนไลน์] เข้าถึงได้จาก: https://sbo.moph.go.th/sbo/file/Document30.pdf 2568.
รสสุคนธ์ พิไชยแพทย์, จงกลณี ตุ้ยเจริญ, สุรีพร แสงสุวรรณ, สุระพงษ์ ฝ่ายเคนา, นลป์ธนัญศ์ ไชยวงค์. ความรอบรู้ด้านสุขภาพและพฤติกรรมสุขภาพในการป้องกันโรคไม่ติดต่อเรื้อรังของอาสาสมัครสาธารณสุขประจำหมู่บ้าน. วารสารสุขศึกษา. 2568; 48(1): 1-11.
อารีย์ แร่ทอง. ความรอบรู้ด้านสุขภาพและพฤติกรรมสุขภาพ 3อ 2ส ของอาสาสมัครสาธารณสุขประจำหมู่บ้าน กรณีศึกษาตำบลหินตก อำเภอร่อนพิบูลย์ จังหวัดนครศรีธรรมราช. วารสารวิชาการกรมสนับสนุนบริการสุขภาพ. 2562; 15(3). [ออนไลน์] เข้าถึงได้จาก: https://thaidj.org/index.php/jdhss/article/view/8218
เบญจวรรณ บัวชุ่ม. ความรอบรู้ด้านสุขภาพและพฤติกรรมสุขภาพของอาสาสมัครสาธารณสุขประจำหมู่บ้าน (อสม.) ตำบลป่างิ้ว อำเภอเวียงป่าเป้า จังหวัดเชียงราย. วารสารวิชาการกรมสนับสนุนบริการสุขภาพ. 2563; 16(3): 49-58.
อัญชลี สามงาม. ปัจจัยที่มีความสัมพันธ์กับพฤติกรรมป้องกันโรคเบาหวานและความดันโลหิตสูงของบุคลากรสายสนับสนุนในมหาวิทยาลัยราชภัฏลำปาง. วิทยานิพนธ์นี้เป็นส่วนหนึ่งของการศึกษาตามหลักสูตรสาธารณสุขศาสตรมหาบัณฑิต วิชาเอกการจัดการการสร้างเสริมสุขภาพ คณะสาธารณสุขศาสตร์ มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ ปีการศึกษา 2562. [ออนไลน์] เข้าถึงได้จาก: https://digital.library.tu.ac.th/tu_dc/frontend/Info/item/dc:186561
ชินตา เตชะวิจิตรจารุ. ความรอบรู้ทางสุขภาพ: กุญแจสำคัญสู่พฤติกรรมสุขภาพและผลลัพธ์สุขภาพที่ดี. วารสารพยาบาลทหารบก. 2561; 19(1): 1-11.
บำรุง รื่นเริง. ความรอบรู้ด้านสุขภาพในการป้องกันโรคไม่ติดต่อเรื้อรัง (NCD) ของอาสาสมัครสาธารณสุขประจำหมู่บ้าน (อสม.) โรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลคลองสาม หมู่ที่ 5 อำเภอคลองหลวง จังหวัดปทุมธานี. 2567. [ออนไลน์] เข้าถึงได้จาก: https://ptepho.moph.go.th/main/Fileupload/ejournal/ptepho878520837.pdf
Van der Heide I, Poureslami I, Mitic W, Shum J, Rootman I, FitzGerald JM. Health literacy in chronic disease management: a matter of interaction. J Clin Epidemiol. 2018;102:85-94. doi: 10.1016/j.jclinepi.2018.05.010.
Nutbeam D, McGill B, Premkumar P. Improving health literacy in community population: a review of progress. Health Promot Int 2018; 33(5): 901-11.
