ผลของโปรแกรมการจัดการตนเองต่อพฤติกรรมการควบคุมฟอสฟอรัสและระดับฟอสฟอรัสในเลือดของผู้ป่วยโรคไตเรื้อรังระยะสุดท้ายที่ฟอกเลือดด้วยเครื่องไตเทียมในโรงพยาบาลอินทร์บุรี
คำสำคัญ:
โปรแกรมการจัดการตนเอง, พฤติกรรมการควบคุมฟอสฟอรัส และระดับฟอสฟอรัสในเลือดของผู้ป่วยโรคไตเรื้อรังระยะสุดท้ายที่ฟอกเลือดด้วยเครื่องไตเทียมบทคัดย่อ
การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อเปรียบเทียบระดับพฤติกรรมการควบคุมฟอสฟอรัส ระดับฟอสฟอรัสในเลือดก่อนและหลังได้รับโปรแกรมการจัดการตนเองในการควบคุมฟอสฟอรัสของผู้ป่วยโรคไตเรื้อรังระยะสุดท้ายที่ฟอกเลือดด้วยเครื่องไตเทียม กลุ่มตัวอย่าง คือ ผู้ป่วยโรคไตเรื้อรังระยะสุดท้ายที่ฟอกเลือดด้วยเครื่องไตเทียมที่หน่วยไตเทียมของโรงพยาบาลอินทร์บุรี เดือนกรกฎาคม – กันยายน 2567 จำนวน 31 คน เครื่องมือประกอบด้วย 1) โปรแกรมการจัดการตนเองในการควบคุมฟอสฟอรัส 2) แบบประเมินพฤติกรรมการควบคุมฟอสฟอรัส 3) แบบบันทึกผลลัพธ์ทางคลินิก วิเคราะห์ข้อมูลใช้สถิติเชิงพรรณนา จำนวน ร้อยละ ค่าเฉลี่ยและส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน และเปรียบเทียบคะแนนเฉลี่ยก่อนและหลังการทดลองใช้ paired t-test
ผลการวิจัย พบว่า 1) หลังได้รับโปรแกรมการจัดการตนเองคะแนนเฉลี่ยพฤติกรรมการควบคุมฟอสฟอรัสของผู้ป่วยโรคไตเรื้อรังระยะสุดท้ายที่ฟอกเลือดด้วยเครื่องไตเทียมสูงกว่าก่อนได้รับโปรแกรมอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (p < 0.05) 2) ค่าเฉลี่ยระดับฟอสฟอรัสในเลือดหลังได้รับโปรแกรมการจัดการตนเองในการควบคุมฟอสฟอรัสของผู้ป่วยโรคไตเรื้อรังระยะสุดท้ายที่ฟอกเลือดด้วยเครื่องไตเทียมน้อยกว่าก่อนได้รับโปรแกรมการจัดการตนเองอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (p<0.05)
เอกสารอ้างอิง
สมาคมโรคไตแห่งประเทศไทย. (2561). คู่มือการรักษาด้วยการฟอกเลือดและการกรองพลาสมา สำหรับผู้ป่วยโรคไต พ.ศ. 2561. สืบค้นจาก http://www.nephrothai.org/images/%E0%B8%84%E0%B8%A1%E0%B8%AD%E
อารีรัตน์ ชำนาญ. (2564). ผลของโปรแกรมการจัดการตนเองของบุคคลและครอบครัวต่อพฤติกรรมความร่วมมือในการควบคุมฟอสฟอรัสและผลคูณแคลเซียมและ ฟอสฟอรัสในผู้ป่วยที่ฟอกเลือด ด้วยเครื่องไตเทียม. วารสารสภาการพยาบาล, 36(2), 49-65
กลุ่มงานสารสนเทศ โรงพยาบาลอินทร์บุรี. (2566). สถิติผู้ป่วย. โรงพยาบาลอินทร์บุรี.
ปิยะดา อาจประจัญ. (2567). ผลของโปรแกรมส่งเสริมพฤติกรรมการควบคุมฟอสฟอรัสในอาหารของผู้ป่วยไตเรื้อรังที่ได้รับการฟอกเลือดด้วยเครื่องไตเทียม. วารสารศูนย์อนามัยที่ 9, 18(1), 179-192
Creer, L. T. (2000). Self-management of chronic illness. In Boekaerts, M., Printrich, P.R., & Zeidner, M. (Eds.), Handbookofself-regulation (pp. 601-629). San Diego: Academic Press.
บุญชม ศรีสะอาด. (2545). วิธีการสร้างสถิติและงานวิจัย. สุวีริยสาสน์.
Karavetian, M. , & Ghaddar, S. ( 2013) . Nutritional education for the management of osteodystrophy (nemo) in patients on haemodialysis: a randomised controlled trial. Journal of Renal Care, 39(1), 19-30.
Karavetian, M. , Vries, N., Elzein, H., Rizk, R., & Bechwaty, F. (2015). Effect of behavioral stage-based nutrition education on management of osteodystrophy among hemodialysis patients, Lebanon. Patient Education and Counseling, 98(7), 1116-112.
Tobin, D.L.., Reynolds, R.V.C., Holroyd, K.A., & Creer,T.L. (1986). Self- Management and Social Learning Theory. In K.A. Holroyd, T.L. Creer (Eds), Self-Management of Chronic Disease: Handbook of Clinical Interventions and Research (pp. 29-51). London: Academic Press, Inc.
สุภาพ ปิ่นทอง. (2566). ผลของการใช้แนวคิดการจัดการตนเองต่อพฤติกรรมการดูแลตนเองในการควบคุมภาวะฟอสเฟตในเลือดของผู้ป่วยไตวายเรื้อรังที่ได้รับการฟอกเลือดด้วยเครื่องไตเทียม โรงพยาบาลสงขลา. วารสารการพยาบาลและการศึกษา, 16(1), 36-47.
ภัทราวดี จินตนา, อรวมน ศรียุกตศุทธ, คนึงนิจ พงศ์ถาวรกมล, เนาวนิตย์ นาทา, (2559). โปรแกรมการให้ข้อมูลเสริมแรงจูงใจ และทักษะการรับประทานยาเพิ่มความสม่ำเสมอในการรับประทานยาจับฟอสเฟตในผู้ป่วยฟอกเลือดด้วยเครื่องไตเทียม. Journal of Nursing Science, 34(2):92-101.
Ryan, P. A., & Sawin, K. J. (2014). Individual and Family Self-Management Theory. http://www4.uwm.edu/nursing/about/centers-institutes/self-management /theory.cfm
Ng, E. S. Y., Wong, P. Y., Kamaruddin, A. T. H., Lim, C. T. S., & Chan, Y. M. (2020). Poor Sleep Quality, Depression and Social Support Are Determinants of Serum Phosphate Level among Hemodialysis Patients in Malaysia. International journal of environmental research and public health, 17(14): 51
