วัดเพื่อผู้สูงอายุ : รูปแบบการดำเนินกิจกรรมเพื่อรองรับสังคมผู้สูงอายุในวัดอย่างยั่งยืน

บทคัดย่อ

               การวิจัยเรื่องนี้ มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) เพื่อศึกษาแนวคิดและกระบวนการดำเนินการจัดกิจกรรมเพื่อผู้สูงอายุในวัด    2) เพื่อสังเคราะห์รูปแบบกิจกรรมเพื่อรองรับสังคมผู้สูงอายุที่เหมาะสมในวัด 3) เพื่อจัดทำคู่มือการจัดกิจกรรมของวัดเพื่อการรองรับผู้สูงอายุในวัดอย่างยั่งยืน เป็นการวิจัยแบบผสมวิธี ทั้งเชิงปริมาณและเชิงคุณภาพ  กลุ่มตัวอย่าง คือ ผู้สูงอายุที่มาเข้าร่วมทำกิจกรรมกับทางวัดจำนวน 236 คน จากวัดที่ได้รับการคัดเลือกในการทำวิจัยจำนวน 5 วัด ด้วยการสุ่มตัวอย่างอย่างง่าย  พร้อมทั้งการสัมภาษณ์เชิงลึกจากผู้ให้ข้อมูลจำนวน 5 คน โดยใช้เครื่องมือวิจัยเป็นแบบสอบถามและแบบสัมภาษณ์แบบมีโครงสร้าง มีค่าความเที่ยงชนิดความสอดคล้องภายในจากค่าสถิติ Cronbach’s alpha เท่ากับ 0.97 ส่วนค่า Cronbach’s alpha ขององค์ประกอบแต่ละด้านรวม 7 ด้าน มีค่าอยู่ระหว่าง 0.81-0.94 สถิติที่ใช้ ได้แก่ ความถี่, ร้อยละ, ค่าเฉลี่ย,ส่วนเบี่ยงเบียนมาตรฐาน                                                    

            ผลการวิจัยพบว่า 1) การดำเนินการจัดกิจกรรมในวัดมีแนวคิดเพื่อการเผยแผ่พระพุทธศาสนาเพื่อการพัฒนาจิตด้วยการปฏิบัติธรรมกรรมฐานและเพื่อให้การศึกษาพระอภิธรรมแก่ผู้สนใจทั่วไป ด้วยกระบวนการดำเนินการภายในวัดเองโดยเจ้าอาวาสและพระวิทยากร ยกเว้น กรณีของวัดธรรมมงคลเท่านั้นที่ใช้กระบวนการดำเนินงานนอกพื้นที่วัด 2) รูปแบบการจัดกิจกรรมเพื่อผู้สูงอายุในวัดอย่างยั่งยืนด้วยหลักสัปปายะ 7 เป็นองค์ประกอบที่สำคัญ โดยมี อิริยปถสัปปายะ และ บุคคลสัปปายะ เป็นเงื่อนไขหลัก ในการดำเนินกิจกรรมที่เหมาะสมกับความต้องการของผู้สูงอายุที่จะสร้างความยั่งยืนได้  3) คู่มือการจัดกิจกรรมในวัดเพื่อรองรับผู้สูงอายุอย่างยั่งยืน ประกอบด้วย 5 บท คือ บทที่ 1 บทนำ  บทที่ 2 ความรู้เกี่ยวกับผู้สูงอายุ  บทที่ 3 แนวคิดและทฤษฎีเกี่ยวกับสัปปายะ 7 บทที่ 4 รูปแบบการจัดกิจกรรมเพื่อผู้สูงอายุ  บทที่ 5 บทสรุป