หลักพุทธธรรมในการเสริมสร้างความสุขสำหรับผู้สูงอายุ
คำสำคัญ:
หลักพุทธธรรม, การเสริมสร้างความสุข, สังคมผู้สูงอายุ, ภาวนา 4บทคัดย่อ
บทความนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อเสนอหลักพุทธธรรมในการเสริมสร้างความสุขสำหรับผู้สูงอายุ พบว่า ความสุขในทางพระพุทธศาสนา หมายถึง สภาวะที่ทนได้ง่าย เป็นภาวะที่เกิดจากความทุกข์เจือปนเล็กน้อย
มีลักษณะของการซ่อนความทุกข์ไว้เพียงชั่วขณะ จึงทำให้มีความรู้สึกว่ามีความสุข เมื่อความสุขเล็กน้อยนั้นหายไป ความทุกข์จะเข้ามาแทรกทันที จึงก่อให้เกิดความทุกข์ขึ้นมาแทน นอกจากนี้ ยังมีความสุขที่ได้จากการไม่ต้องเสพเสวยใดๆ ต่างจากความสุขอื่นๆ ที่ต้องเสพเสวยเข้าไปแล้วจึงมีความสุข ความสุขที่ว่านี้ คือนิพพานสุข ความสุขเป็นสิ่งที่มนุษย์แสวงหา ความสุขมีหลายระดับ ความสุขในระดับพื้นฐานจัดว่าเป็นโลกิยสุข และความสุขในระดับสูงจัดว่าเป็นโลกุตรสุข ผู้สูงอายุเป็นวัยแห่งความเสื่อมถอยของร่างกาย เป็นความร่วงโรยของชีวิต ควรหาวิธีในการเสริมสร้างความสุขสำหรับผู้สูงอายุ หลักพุทธธรรมในการเสริมสร้างความสุขสำหรับผู้สูงอายุ ควรเริ่มด้วยกระบวนการตามหลักภาวนา 4 ได้แก่ 1) การเสริมสร้างความสุขด้วยการพัฒนากาย 2) การเสริมสร้างความสุขด้วยการพัฒนาศีล 3) การเสริมสร้างความสุขด้วยการพัฒนาจิต 4) การเสริมสร้างความสุขด้วยการพัฒนาปัญญา เมื่อผู้สูงอายุปฏิบัติตามหลักภาวนา 4 ถือได้ว่ามีศิลปะในการดำรงชีวิตด้วยความไม่ประมาท สามารถครองชีวิตอยู่ในโลกอย่างมีความสุขทั้งทางโลกและทางธรรม
เอกสารอ้างอิง
กรมกิจการผู้สูงอายุ. (2560). ชุดความรู้การดูแลตนเองและพัฒนาศักยภาพผู้สูงอายุ “สุขภาพดี”. กรมกิจการผู้สูงอายุ: กระทรวงการพัฒนาสังคมและความมั่นคงของมนุษย์.
กลุ่มอนามัยผู้สูงอายุ สำนักส่งเสริมสุขภาพ กรมอนามัย กระทรวงสาธารณสุข. 2556. รายงานการสำรวจสุขภาวะผู้สูงอายุไทย ปี 2556 ภายใต้แผนงานส่งเสริมสุขภาพผู้สูงอายุและผู้พิการ. กรุงเทพมหานคร.
เกสร มุ้ยจีน. (2558). “ปัจจัยที่มีผลต่อระดับสุขภาพจิตของผู้สูงอายุ”. วารสารวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี. 23 (2) : 308.
พุทธทาสภิกขุ. 2549. ความสุขสามระดับ. กรุงเทพมหานคร: ธรรมสภา.
พระธรรมปิฎก (ป.อ. ปยุตฺโต). (2552). พุทธธรรมฉบับปรับปรุงและขยายความ. กรุงเทพมหานคร: โรงพิมพ์มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.
(2558). พจนานุกรมพุทธศาสน์ฉบับประมวลศัพท์. กรุงเทพมหานคร: สำนักพิมพ์ผลิธรรม.
พระธรรมธีรราชมหามุนี (โชดก าณสิทฺธิ). (2546). วิปัสสนาญาณโสภณ. พิมพ์ครั้งที่ 3, กรุงเทพมหานคร: ศรีอนันต์การพิมพ์.
พระพรหมคุณาภรณ์ (ป. อ. ปยุตฺโต). (2558). พจนานุกรมพุทธศาสตร์ ฉบับประมวลธรรม. กรุงเทพมหานคร: สำนักพิมพ์ผลิธรรม.
พระมหาสุทิตย์ อาภากโร และคณะ. (2558). “การสร้างและพัฒนาตัวชี้วัดความสุขของประชาชนตามหลักคำสอนของพระพุทธศาสนา”. รายงานวิจัย. (สถาบันวิจัยพุทธศาสตร์: มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.
พัชรินทร์ แจ้งอิ่ม. (2556). “การพัฒนาคุณภาพชีวิตการทํางานของข้าราชการครูตามหลักภาวนา 4 ในเขตอําเภอท่าตะโก จังหวัดนครสวรรค์”. วิทยานิพนธ์พุทธศาสตรมหาบัณฑิต สาขาวิชาการบริหารการศึกษา บัณฑิตวิทยาลัย: มหาวิทยาลัยจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.
วัชระ งามจิตรเจริญ. (2552). พระพุทธศาสนาเถรวาท. กรุงเทพมหานคร: สำนักพิมพ์มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์.
สถาบันวิจัยประชากรและสังคม มหาวิทยาลัยมหิดล และมูลนิธิสถาบันวิจัยและพัฒนาผู้สูงอายุไทย. (2561). สถานการณ์ผู้สูงอายุไทย พ.ศ. 2561. นครปฐม: บริษัท พริ้นเทอรี่ จำกัด.
สุรพงษ์ มาลี. (2561). “รู้จักสังคมสูงอายุและสถานการณ์ผู้สูงอายุ (ในประเทศไทย)”. วารสารข้าราชการ. 60 (4) : 6.
Bailey, B. (2001). Dominican American ethnic/racial identities and United States social categories Int. Migrat. Rev. 35: 677- 708.
ดาวน์โหลด
เผยแพร่แล้ว
ฉบับ
ประเภทบทความ
สัญญาอนุญาต
ลิขสิทธิ์ (c) 2022 มหาวิทยาลัยมหามกุฏราชวิทยาลัย วิทยาเขตสิรินธรราชวิทยาลัย

อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
บทความที่ได้รับการตีพิมพ์เป็นลิขสิทธิ์ของ มหาวิทยาลัยมหามกุฏราชวิทยาลัย วิทยาเขตสิรินธรราชวิทยาลัย
ข้อความที่ปรากฏในบทความแต่ละเรื่องในวารสารวิชาการเล่มนี้เป็นความคิดเห็นส่วนตัวของผู้เขียนแต่ละท่านไม่เกี่ยวข้องกับหาวิทยาลัยมหามกุฏราชวิทยาลัย วิทยาเขตสิรินธรราชวิทยาลัย และคณาจารย์ท่านอื่นๆในมหาวิทยาลัยฯ แต่อย่างใด ความรับผิดชอบองค์ประกอบทั้งหมดของบทความแต่ละเรื่องเป็นของผู้เขียนแต่ละท่าน หากมีความผิดพลาดใดๆ ผู้เขียนแต่ละท่านจะรับผิดชอบบทความของตนเองแต่ผู้เดียว