ศึกษารูปแบบอักษรจารึกในคัมภีร์บาลีใบลานอักษรสิงหล พม่า ธรรมล้านนา และขอม

บทคัดย่อ

ดุษฎีนิพนธ์นี้มีวัตถุประสงค์ 3 ประการ คือ 1) เพื่อศึกษาความเป็นมาและคุณลักษณะของคัมภีร์บาลีใบลานอักษรสิงหล พม่า ธรรมล้านนาและขอม 2) เพื่อศึกษารูปแบบของอักษรจารึกคัมภีร์บาลีใบลาน         อักษรสิงหล พม่า ธรรมล้านนาและขอม 3) เพื่อเสนออักษรคู่เหมือนของอักษรจารึกบาลีใบลานอักษรสิงหล พม่า  ธรรมล้านนา และขอมเพื่อแก้ปัญหาความสับสนในการปริวรรต การวิจัยครั้งนี้เป็นการวิจัยเชิงคุณภาพ โดยศึกษาข้อมูลปฐมภูมิที่เป็นคัมภีร์พระไตรปิฎกบาลีใบลานพระสุตตันตปิฎก ทีฆนิกาย สีลขันธวรรค 4 สายอักษร             จำนวน 16 ฉบับ ที่มีอายุระหว่าง 200-400 ปี

ผลการวิจัยพบว่า

1) คัมภีร์บาลีใบลานมีความเป็นมาที่หลากหลายตามสถานการณ์ที่เกิดขึ้นในประเทศนั้น ๆ จารขึ้นเพื่อการฟื้นฟู ทำนุบำรุง เผยแผ่และรักษาคำสอนของพระพุทธศาสนา รวมทั้งมีคุณลักษณะทางกายภาพ              ที่เป็นเอกลักษณ์เฉพาะตัวของแต่ละสายอักษร เช่น ลักษณะการใช้ผ้าห่อคัมภีร์ ลวดลายบนไม้ประกับ ขนาด           ของหน้าลาน จำนวนบรรทัดในการจารอักษร ลำดับเลขอังกาเครื่องหมายต่าง ๆ เป็นต้น

2) อักษรจารึกใบลานบาลีมีสระ8 ตัวแบ่งเป็นสระลอยและสระจม สระลอยทั้ง 4 สายอักษร            จะมีรูปแบบที่ตายตัวไม่เปลี่ยนแปลง ส่วนสระจมมีหลายรูปแบบได้ตามลักษณะของปลายเส้นของพยัญชนะ พยัญชนะมีทั้งหมด 41 ตัว แบ่งเป็นพยัญชนะต้น และพยัญชนะตัวสะกดพยัญชนะต้นบางตัวเมื่อผสม               กับสระแล้วจะเปลี่ยนแปลงรูปแบบไปจากเดิมเพื่อมิให้มีรูปแบบซ้ำกับอักษรตัวอื่น การเขียนพยัญชนะตัวตามในอักษรพม่า อักษรธรรมล้านนา และอักษรขอม มีวิธีการเขียนเหมือนกันคือเขียนด้วยพยัญชนะตัวเชิง           โดยที่อักษรขอมใช้พยัญชนะตัวเต็มเป็นพยัญชนะตัวเชิงแล้วยังมีลักษณะอื่น ๆ เช่น ตัดเฉพาะศก                    ของพยัญชนะตัวเต็มออก ใช้เฉพาะกึ่งหนึ่งของพยัญชนะตัวเต็ม หรือเปลี่ยนรูปพยัญชนะเพื่อใช้เป็นพยัญชนะ  ตัวเชิง ส่วนอักษรสิงหลไม่มีการใช้พยัญชนะตัวเชิง เนื่องจากอักษรสิงหลจะเขียนพยัญชนะตัวตามติดกันกับพยัญชนะตัวต้น

3) เพื่อเสนออักษรคู่เหมือนของอักษรจารึกบาลีใบลานอักษรสิงหล พม่า  ธรรมล้านนา และขอม   เพื่อแก้ปัญหาความสับสนในการปริวรรต พบว่า อักษรคู่เหมือนที่สามารถสร้างความสับสนในการปริวรรตคัมภีร์บาลีใบลานทั้ง 4 สายอักษร มีจำนวนทั้งสิ้น 91 คู่ โดยมีคู่ที่ซ้ำกันในระหว่างสายอักษรจำนวน 6 คู่         และสายอักษรที่มีการซ้ำกันมากที่สุดคืออักษรพม่าซึ่งซ้ำกับสายอักษรอื่นครบทั้ง 6 คู่ ผลจากวิจัยนี้ทำให้ทราบว่า การปริวรรตคัมภีร์บาลีใบลานจะต้องใช้คัมภีร์บาลีใบลานมากกว่า 2 สายอักษรจึงจะสามารถแก้ไขปัญหา     ความสับสนของอักษรคู่เหมือน และทำให้สามารถตัดสินใจเลือกคำศัพท์ที่ถูกต้องที่สุดได้ง่ายขึ้นอีกด้วย