คุณภาพการศึกษาในสถานศึกษาโดยใช้ทฤษฎีพหุปัญญา : มิติใหม่ของการจัดการศึกษาเพื่อการพัฒนาอย่างยั่งยืน

บทคัดย่อ

คุณภาพการศึกษาในสถานศึกษาโดยใช้การจัดการเรียนการสอนที่ตอบสนองผู้เรียนตามความถนัดและความสนใจซึ่งจะเป็นการตอบสนองผู้เรียนก่อให้เกิดการพัฒนาด้านการศึกษาที่ยั่งยืน  นับเป็นสิ่งที่ท้าทาย โดยเฉพาะการจัดการเรียนการสอนโดยใช้ทฤษฎีพหุปัญญา ดังที่โฮวาร์ด การ์ดเนอร์ (Howard Gardner, 1983) เสนอแนวคิดว่า สติปัญญาของมนุษย์มีหลายด้านที่มีความสำคัญไม่เท่าเทียมกัน ขึ้นอยู่กับว่าใครจะโดดเด่นในด้านไหน ตัวอย่างเช่น ถ้าเด็กคนหนึ่งไม่มีความสามารถในการคิดคำนวณเลย เขาก็สามารถเก่งในวิชาอื่นก็ได้ อย่างเช่น ศิลปะ เป็นต้น ในเรื่องนี้การ์ดเนอร์ไม่ได้บอกว่าเด็กคนนั้นจะเก่งแต่วิชานั้นวิชาเดียว แต่อาจจะมีความสามารถในหลายๆ ด้าน อย่างน้อยเขาก็จะมีหนึ่งหรือสองคุณสมบัติที่เด่นชัด  มุ่งเน้นการพัฒนาความสามารถในการประยุกต์ใช้ ความรู้ ทักษะ เจตคติ และคุณลักษณะต่าง ๆ อย่างเป็นองค์รวมในการปฏิบัติงาน การแก้ปัญหาและการใช้ ชีวิต เป็นการเรียนการสอนที่เชื่อมโยงกับชีวิตจริง เรียนรู้เพื่อให้สามารถใช้การได้จริงในสถานการณ์ต่าง ๆ เป็นการเรียนเพื่อใช้ประโยชน์ ไม่ใช่การเรียนเพื่อรู้เท่านั้นในทำนองเดียวกันการจะบอกว่าเด็กคนหนึ่งฉลาด หรือมีความสามารถมากน้อยเพียงใด ถ้าเรานำระดับสติปัญญาหรือไอคิว ที่ใช้กันอยู่ในปัจจุบันมาเป็นมาตรวัด ก็อาจได้ผลเพียงเสี้ยวเดียว เพราะว่าวัดได้เพียงเรื่องของภาษา ตรรกศาสตร์ คณิตศาสตร์ และมิติสัมพันธ์เพียงบางส่วนเท่านั้น ยังมีความสามารถอีกหลายด้านที่แบบทดสอบในปัจจุบันไม่สามารถวัดได้ครอบคลุมถึง เช่น เรื่องของความสามารถทางดนตรี ความสามารถทางกีฬา และความสามารถทางศิลปะ เป็นต้น

 บทความนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อนำเสนอแนวทางการการใช้ทฤษฎีพหุปัญญา  ในการจัดการศึกษาของสถานศึกษาเพื่อพัฒนาการศึกษาอย่างยั่งยืน  โดยมีรูปแบบการจัดการเรียนรู้แบบ    บูรณาการ เพื่อเสริมสร้างความสามารถและความถนัดที่มีความเหมาะสมสอดคล้องกับผู้เรียน ที่เรียนตามรูปแบบการจัดการเรียนรู้ที่พัฒนาขึ้นมีคุณลักษณะที่พึงประสงค์ ตามเกณฑ์ที่กำหนด ผู้เรียนมีผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนสูงขึ้นในวิชาที่ตนถนัด และเป็นการพัฒนาคุณภาพการศึกษาของสถานศึกษาโดยใช้ทฤษฎีพหุปัญญา  เพื่อการพัฒนาอย่างยั่งยืนให้แก่ “ นักเรียน” ในสถานศึกษา ได้อย่างมีคุณภาพ และให้สามารถพัฒนาสติปัญญาของแต่ละบุคคลได้เต็มศักยภาพ จึงเป็นมิติใหม่ของการจัดการศึกษาในสถานศึกษาในยุคปัจจุบัน โดยการใช้ทฤษฎีพหุปัญญา  เพื่อเป็นเครื่องมือในการพัฒนาสติปัญญาของผู้เรียนอย่างมีเป้าหมาย และสอดคล้องกับสภาพปัญหา บริบทและความต้องการของชุมชน เพื่อที่จะทำให้คนในชุมชนเกิดการพัฒนาตนเอง สังคม และท้องถิ่นอย่างยั่งยืน  ผลที่เกิดขึ้นตามมา ก็คือโรงเรียนก็จะเป็นสมบัติของชุมชนที่จะต้องมีบทบาทหน้าที่พัฒนาการศึกษาในทุกระบบ และทุกมิติ โดยมีโรงเรียนเป็นผู้ดำเนินการเพื่อการจัดกิจกรรมการเรียนรู้ที่เน้นการใช้ทฤษฎีพหุปัญญา  เป็นหลัก ในการจัดการศึกษาเพื่อพัฒนาคนสู่การพัฒนาอย่างยั่งยืน ต่อไป