บทบาทของผู้บริหารในการส่งเสริมการดำเนินงานโรงเรียนส่งเสริมสุขภาพของสถานศึกษา สำกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษามัธยมศึกษากรุงเทพมหานครเขต 2

บทคัดย่อ

การวิจัยนี้จึงมีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) ศึกษาระดับของบทบาทของผู้บริหารในการส่งเสริมการดำเนินงานโรงเรียนส่งเสริมสุขภาพของสถานศึกษาสำกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษามัธยมศึกษากรุงเทพมหานครเขต 2 2) เปรียบเทียบบทบาทของผู้บริหารในการส่งเสริมการดำเนินงานโรงเรียนส่งเสริมสุขภาพของสถานศึกษาสำกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษามัธยมศึกษากรุงเทพมหานครเขต 2 จำแนกตามตำแหน่งของผู้ตอบแบบสอบถาม และ 3) เพื่อเสนอแนวทางพัฒนาบทบาทของผู้บริหารในการส่งเสริมการดำเนินงานโรงเรียนส่งเสริมสุขภาพของสถานศึกษาสำกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษามัธยมศึกษากรุงเทพมหานครเขต 2

              กลุ่มตัวอย่าง ได้แก่ สถานศึกษาในสังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษามัธยมศึกษากรุงเทพมหานคร เขต 2 ประจำปีการศึกษา 2566  จำนวน 48 แห่ง ผู้ให้ข้อมูลประกอบด้วย ผู้บริหารสถานศึกษา และครูผู้สอน รวมทั้งสิ้น 336 คน ผู้เชี่ยวชาญเป็นผู้ทรงคุณวุฒิเป็นผู้ให้ข้อมูลสำคัญ ประกอบด้วย ศึกษานิเทศก์สำนักงานศึกษาธิการจังหวัดกรุงเทพมหานครจำนวน 1 คน ผู้บริหารสถานศึกษา จำนวน 1 คน และอดีตผู้บริหารสถานศึกษา จำนวน 1 คน ศึกษานิเทศก์สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษากรุงเทพมหานคร จำนวน 1 คน อาจารย์ประจำสาขาวิชาการบริหารการศึกษา จำนวน 1 คน รวมจำนวน 5 คน โดยคัดเลือกแบบเจาะจงตามเกณฑ์ที่กำหนดอย่างใดอย่างหนึ่ง เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัยเป็นแบบสอบถาม และแบบสัมภาษณ์ สถิติที่ใช้ในการวิเคราะห์ข้อมูลเชิงปริมาณ ได้แก่ ค่าความถี่ ค่าร้อยละ ค่าเฉลี่ย ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน การทดสอบค่าที (t-test) และการวิเคราะห์ความแปรปรวนทางเดียว (One-way ANOVA) สำหรับข้อมูลเชิงคุณภาพใช้การวิเคราะห์เชิงเนื้อหา

            ผลการวิจัย พบว่า 1) ระดับของบทบาทของผู้บริหารในการส่งเสริมการดำเนินงานโรงเรียนส่งเสริมสุขภาพของสถานศึกษาสำกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษามัธยมศึกษากรุงเทพมหานครเขต 2 โดยภาพรวมอยู่ในระดับมากและ    รายด้านอยู่ในระดับมากและมากที่สุด 2) เปรียบเทียบบทบาทของผู้บริหารในการส่งเสริมการดำเนินงานโรงเรียนส่งเสริมสุขภาพของสถานศึกษาสำกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษามัธยมศึกษากรุงเทพมหานครเขต 2 เมื่อจำแนกตามตำแหน่ง พบว่า โดยภาพรวมไม่แตกต่างกัน และ 3) แนวทางพัฒนาบทบาทของผู้บริหารในการส่งเสริมการดำเนินงานโรงเรียนส่งเสริมสุขภาพของสถานศึกษาสำกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษามัธยมศึกษากรุงเทพมหานครเขต 2 มี 5 แนวทาง ดังนี้ 1) ด้านการวางแผนการดำเนินงาน ผู้บริหารสถานศึกษา ควรมีการประชุมวางแผน และดำเนินการแต่งตั้งคณะดำเนินงานการเป็นโรงเรียนส่งเสริมสุขภาพ ซึ่งคณะดำเนินงานโรงเรียนส่งเสริมสุขภาพประกอบด้วยทุกภาคส่วน ได้แก่ ผู้บริหารสถานศึกษา ครู นักเรียน บุคลากรทางการศึกษาในสถานศึกษา ผู้ปกครอง ชุมชน เป็นต้น จากนั้นมีควรทำข้อตกลง (MOU) ความร่วมมือในการพัฒนาสุขภาพนักเรียนเพื่อให้นักเรียนมีสุขภาพที่ดีทั้งด้านร่างกาย จิตใจ และทักษะสุขภาพ ตลอดจนศึกษาข้อมูลการดำเนินงานโรงเรียนส่งเสริมสุขภาพ จากนั้นดำเนินการนิเทศ ติดตามประเมินผลการดำเนินงานต่อไป 2) ด้านการสนับสนุนการดำเนินงาน ผู้บริหารควรส่งเสริม สนับสนุนการดำเนินงาน สร้างความตระหนักในการดำเนินงานให้กับครูและผู้มีส่วนเกี่ยวข้องทุกคน ส่งเสริมให้สถานศึกษาดำเนินงานโรงเรียนส่งเสริมสุขภาพอย่างเป็นระบบและต่อเนื่อง สนับสนุนการพัฒนาองค์ความรู้และทักษะของบุคลากรให้มีความเข้าใจในภาระงานของตนเอง มีคุณธรรม จริยธรรม เพื่อส่งยอดความรู้ให้กับนักเรียนเพื่อให้นักเรียนสามารถดำรงชีวิตได้อย่างมีคุณภาพต่อไป 3) ด้านการสร้างความสัมพันธ์ ผู้บริหารควรให้ความสำคัญกับการสร้างความสัมพันธ์ไม่ว่าจะเป็นความสัมพันธ์ระหว่างโรงเรียน ชุมชน และภาคีเครือข่าย เนื่องจากทุกภาคส่วนมีส่วนผลักดันให้การดำเนินงานโรงเรียนส่งเสริมสุขภาพเป็นไปตามเป้าหมายหรือวัตถุประสงค์ที่กำหนด 4) ด้านการสร้างแรงจูงใจ ผู้บริหารควรให้ความสำคัญในเรื่องการสร้างแรงจูงใจ โดยเฉพาะการจัดสวัสดิการ สภาพแวดล้อม และกิจกรรมต่างๆให้กับนักเรียน ครู บุคลากรที่เกี่ยวข้องทุกคน รวมถึงชุมชน โดยผู้บริหารคำนึงถึงข้อแตกต่างระหว่างบุคคลในเรื่องของสุขภาพจิต สุขภาพกาย สังคม ซึ่งการจัดกิจกรรมที่ควรมีความหลากหลาย กิจกรรมที่เน้นความสนใจและความถนัด เพื่อเปิดโอกาสในการเลือกกิจกรรมที่สนใจโดยไม่มีการบังคับ เพื่อให้เกิดความรู้สึก ทัศนคติเชิงบวก ทำให้เกิดขวัญและกำลังใจ ส่งผลให้งานมีประสิทธิภาพเพิ่มขึ้นได้ และ 5) ด้านการประเมินผล การประเมินผลเป็นเครื่องมือที่ทำให้ผู้บริหารรับรู้ถึงถึงความก้าวหน้าของการดำเนินงาน การจัดสรรงบประมาณและทรัพยากร ซึ่งบริหารควรมีการประเมินอย่างหลากหลาย เป็นระบบและต่อเนื่อง เพื่อให้ทราบถึงปัญหาที่เกิดขึ้นและแก้ไขปัญหาได้อย่างทันถ่วงที รวมถึงมีการประชาสัมพันธ์และประกาศความสำเร็จของการดำเนินงานโรงเรียนส่งเสริมสุขภาพให้กับชุมชน ผู้ปกครอง และบุคคลภายนอกรับทราบ