การบริหารจัดการขยะรีไซเคิลแบบมีส่วนร่วมของประชาชน ในพื้นที่อำเภอเมืองภูเก็ต จังหวัดภูเก็ต
คำสำคัญ:
การบริหารจัดการ, ขยะรีไซเคิล, การมีส่วนร่วมบทคัดย่อ
การวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) วิเคราะห์การบริหารจัดการขยะรีไซเคิล 2) ประเมินปัญหาและอุปสรรคของการบริหารจัดการขยะรีไซเคิล และ (3) เสนอแนะเกี่ยวกับการบริหารจัดการขยะรีไซเคิลแบบมีส่วนร่วมของประชาชนในพื้นที่อำเภอเมืองภูเก็ต จังหวัดภูเก็ต เป็นการวิจัยเชิงคุณภาพ ผู้ให้ข้อมูลสำคัญในการศึกษาครั้งนี้ ได้แก่ ผู้บริหารองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น บุคลากรองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น และประชาชนทั่วไปที่อาศัยอยู่ในพื้นที่อำเภอเมืองภูเก็ต จังหวัดภูเก็ต โดยการคัดเลือกแบบเจาะจง จำนวน 22 คน เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัย ได้แก่ แบบสัมภาษณ์แบบมีโครงสร้าง ทำการวิเคราะห์ตีความ นำเสนอผลการวิจัยในลักษณะการพรรณนา
ผลการวิจัยพบว่า 1) การบริหารจัดการขยะรีไซเคิลแบบมีส่วนร่วมของประชาชนในพื้นที่อำเภอเมืองภูเก็ต จังหวัดภูเก็ต มีผลมาจากการเจริญเติบโตอย่างรวดเร็วของจังหวัดภูเก็ต ก่อให้เกิดปัญหาขยะล้นเมือง ส่งผลต่อภาพลักษณ์ของจังหวัดที่เป็นเมืองท่องเที่ยวนานาชาติ จึงเกิดการสร้างการมีส่วนร่วมของประชาชนในการบริหารจัดการขยะรีไซเคิลอย่างเป็นระบบในพื้นที่ โดยการให้ความรู้ในหลักการ 3Rs การรณรงค์ประชาสัมพันธ์ การสร้างสิ่งจูงใจในรูปแบบของตัวเงินและมิใช่ตัวเงินเพื่อให้ประชาชนร่วมกันคัดแยกขยะจากครัวเรือน จากนั้นยกระดับสู่การสร้างเครือข่ายชุมชนในการบริหารจัดการขยะรีไซเคิล 2) ปัญหาและอุปสรรคของการบริหารจัดการขยะรีไซเคิลแบบมีส่วนร่วมของประชาชน พบว่า ประชาชนและผู้ประกอบการในพื้นที่ยังขาดวินัยและขาดจิตสำนึกในการคัดแยกขยะก่อนทิ้ง ขาดงบประมาณในการบริหารจัดการ ถังขยะในชุมชนยังไม่เพียงพอจนก่อให้เกิดแหล่งเพาะเชื้อโรคที่มีผลกระทบทั้งสุขภาพของประชาชนและสิ่งแวดล้อมในชุมชน และ 3) ข้อเสนอแนะเกี่ยวกับการบริหารจัดการขยะรีไซเคิลแบบมีส่วนร่วมของประชาชน พบว่า ต้องทำให้ประชาชนในชุมชนต่าง ๆ เกิดจิตสำนึกในการปรับเปลี่ยนพฤติกรรมให้ความร่วมมือต่อการจัดการขยะมูลในที่อยู่อาศัยของตนเองให้เหลือน้อยที่สุดหรือสร้างมูลค่าเพิ่มให้กับขยะ แทนที่จะรอรับแต่การพึ่งพาการจัดขยะมูลฝอยจากภาครัฐเพียงฝ่ายเดียว จึงจะทำให้การจัดการปัญหาขยะในพื้นที่อำเภอเมืองภูเก็ต จังหวัดภูเก็ต เป็นไปอย่างยั่งยืน
เอกสารอ้างอิง
กรมควบคุมมลพิษ. (2547). การจัดการขยะมูลฝอยชุมชนอย่างครบวงจร. กรุงเทพฯ: คุรุสภาลาดพร้าว.
กรมควบคุมมลพิษ. (2550). คู่มือแนวทางการลด คัดแยก และใช้ประโยชน์ขยะมูลฝอยชุมชน สำหรับอาสาสมัครพิทักษ์ทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อมหมู่บ้าน. กรุงเทพฯ: กรมควบคุมมลพิษ.
กรมควบคุมมลพิษ. (2565). ข้อมูลสถานการณ์ขยะมูลฝอยของประเทศ. สืบค้นเมื่อ 25 ตุลาคม 2566, จาก https://thaimsw.pcd.go.th/report_country.php?year=2565
จารุวัฒน์ ติงหงะ. (2561). แนวทางการพัฒนาการบริหารจัดการขยะมูลฝอย ภายในมหาวิทยาลัยราชภัฏภูเก็ต ตำบลรัษฎา อำเภอเมือง จังหวัดภูเก็ต. วารสารวิชาการมหาวิทยาลัยราชภัฏภูเก็ต, 14(2), 91-120.
ถวัลย์ พวงบุบผา และคณะ. (2560). การพัฒนารูปแบบการขยายผลการจัดการขยะแบบมีส่วนร่วมในเขตเทศบาลตำบลวังผาง อำเภอเวียงหนองล่อง จังหวัดลำพูน. กรุงเทพฯ: สำนักงานคณะกรรมการส่งเสริมวิทยาศาสตร์ วิจัยและนวัตกรรม.
ทนงศักดิ์ ปัดสสนธุ์. (2561). การมีส่วนร่วมของประชาชนในการจัดการขยะมูลฝอยของชุมชนตำบลหนองกุงสวรรค์ อำเภอโกสุมพิสัย จังหวัดมหาสารคาม. มหาสารคาม: มหาวิทยาลัยราชภัฏมหาสารคาม.
ธราธร มีชัย. (2564). การมีส่วนร่วมของประชาชนที่มีผลต่อความสำเร็จด้านการจัดการขยะมูลฝอยชุมชน กรณีศึกษา เทศบาลตำบลตะกุด อำเภอเมือง จังหวัดสระบุรี. การค้นคว้าอิสระหลักสูตรปริญญาโททางรัฐประศาสนศาสตร์และบริหารธุรกิจ มหาวิทยาลัยรามคำแหง.
นฤนาท ยืนยง และ พิชชานาถ เงินดีเจริญ. (2565). การมีส่วนร่วมของประชาชนในการจัดการขยะมูลฝอยองตำบลสำพะเนียง อำเภอโนนแดง จังหวัดนครราชสีมา. วารสารวิชาการและวิจัย มหาวิทยาลัยภาคตะวันออกเฉียงเหนือ, 12(2), 279-297.
นุชประภา โมกข์ศาสตร์. (2565). การนำหลักธรรมาภิบาลมาใช้ในการพัฒนาคุณภาพสังคมอย่างยั่งยืนหลังวิกฤตโควิด 19 : การเสริมสร้างความเสมอภาคในชุมชน กรณีศึกษา เทศบาลตำบลบ้านแฮด จังหวัดขอนแก่น. กรุงเทพฯ: สำนักวิจัยและพัฒนา สถาบันพระปกเกล้า.
ปริญญา ตรีธัญญา. (2562). การมีส่วนร่วมในการจัดการปัญหาขยะมูลฝอยของชุมชนตำบลงิ้วราย อำเภอนครชัยศรี จังหวัดนครปฐม. วารสารวิชาการแสงอีสาน มหาวิทยาลัยมหามกุฏราชวิทยาลัย วิทยาเขตอีสาน, 16(2), 499-513.
ไพบูลย์ แจ่มพงษ์. (2555). การใช้ประโยชน์และการจัดการขยะมูลฝอยของครัวเรือนประชาชน ตำบลสวนหลวง อำเภออัมพวา จังหวัดสมุทรสงคราม. กรุงเทพฯ: มหาวิทยาลัยราชภัฎสวนสุนันทา.
ภัศรา พ่วงประเสริฐ. (2563). การมีส่วนร่วมของชุมชนที่มีต่อการจัดการขยะมูลฝอย กรณีศึกษาเทศบาลเมืองลาดสวาย อำเภอลำลูกกา จังหวัดปทุมธานี. การค้นคว้าอิสระรัฐศาสตรมหาบัณฑิต คณะรัฐศาสตร์ มหาวิทยาลัยรามคำแหง.
ภัสราภรณ์ ล้อประกานต์สิทธิ์. (2564). แยกขยะก่อนทิ้ง ดีต่อใจ ดีต่อโลก. สืบค้นเมื่อ 22 กันยายน 2566, จาก https://www.seub.or.th/bloging/knowledge/waste-recycle/
ภูษิต แจ่มศรี. (2566). ปัญหา ข้อจำกัด และแนวทางการพัฒนาการจัดการขยะมูลฝอยของเทศบาลขนาดใหญ่ในเขตพื้นที่อุตสาหกรรมภาคตะวันออกของประเทศไทย. วารสารการเมือง การบริหาร และกฎหมาย , 15(1), 123-139.
มณฑลี ศาสนนันทน์. (2557). การบริหารจัดการขยะในระดับท้องถิ่น: กรณีศึกษา เทศบาลนครภูเก็ต. วิศวกรรมสารธรรมศาสตร์, 2(1), 50-57.
วชิรวัชร งามละม่อม. (2557). ทฤษฎีการมีส่วนร่วม. สืบค้นเมื่อ 17 มกราคม 2566, จาก http://www. trdm.co.th.
วิรุฬหกกลับ. (2553). รีไซเคิลในชีวิตประจำวัน. สืบค้นเมื่อ 12 มกราคม 2566, จาก http://www. vcharkarn.com/varticle/38383
ศาลิมาร์ เกิดกลิ่นหอม. (2562). แนวทางการมีส่วนร่วมของประชาชนในการจัดการขยะมูลฝอยชุมชน : เทศบาลนครนครศรีธรรมราช. วิทยานิพนธ์หลักสูตรวิทยาศาสตรมหาบัณฑิต (การจัดการสิ่งแวดล้อม) คณะบริหารการพัฒนาสิ่งแวดล้อม สถาบันบัณฑิตพัฒนบริหารศาสตร์.
ศรัญญา รามเกียรติศักดิ์. (2556). แนวทางการส่งเสริมให้มีการคัดแยกและนําขยะกลับมาใช้ประโยชน์ใหม่ขององค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น. รายงานวิชาการส่วนบุคคลนี้เป็นส่วนหนึ่งของการศึกษา หลักสูตรประกาศนียบัตรชั้นสูง การบริหารเศรษฐกิจสาธารณะสําหรับนักบริหารระดับสูง รุ่นที่ 12 สถาบันพระปกเกล้า.
สุปราณี ศิริอาภานนท์. (2561). แนวทางการบริหารจัดการขยะรีไซเคิล:ประสบการณ์ต่างประเทศกับการประยุกต์ใช้ในประเทศไทย. วารรัฏฐาภิรักษ์, 60(1), 103-114.
สุภาณี ศรีมงคล และพระครูพิสุทธิธรรมาภรณ์. (2565). การมีส่วนร่วมของประชาชนต่อการจัดการขยะมูลฝอยของเทศบาลตําบลนาอ้อ จังหวัดเลย. วารสารสังคมศาสตร์บูรณาการ, 2(5), 17-23.
สำนักงบประมาณของรัฐสภา. (2560). การบริหารจัดการขยะมูลฝอยภายใต้งบประมาณแผนงานบูรณาการ. กรุงเทพฯ: สำนักงบประมาณของรัฐสภา สำนักงานเลขาธิการสภาผู้แทนราษฎร.
สํานักงานทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อมจังหวัดปทุมธานี. (2553). คู่มือการจัดการขยะมูลฝอยและวัสดุรีไซเคิลจังหวัดปทุมธานี. ปทุมธานี: สํานักงานทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อมจังหวัดปทุมธานี.
สำนักงานจังหวัดภูเก็ต. (2560). จังหวัดภูเก็ต. สืบค้นเมื่อ 1 กันยายน 2560, จาก http://www.phuket. go.th/webpk/file_data/intropk/dataPK59.pdf.
สำนักงานจังหวัดภูเก็ต. (2566). เป้าหมายการพัฒนาจังหวัดภูเก็ต 20 ปี (พ.ศ. 2566 – 2585). สืบค้นเมื่อ 5 ตุลาคม 2566, จาก https://www.phuket.go.th/
สำนักงานสิ่งแวดล้อมและควบคุมมลพิษที่ 15. (2565). โครงการส่งเสริมและพัฒนาประสิทธิภาพการบริหารจัดการสถานที่กำจัดขยะมูลฝอยให้ถูกต้องเป็นไปตามหลักวิชาการ ประจำปี งบประมาณ พ.ศ. 2565. ภูเก็ต: สำนักงานสิ่งแวดล้อมและควบคุมมลพิษที่ 15.
สำนักข่าว Voice TV. (2557). ครั้งแรกของไทย..เปิดวิจัยอัตรา Recycle. สืบค้นเมื่อ 12 มกราคม 2566, จาก https://www.voicetv.co.th/read/114199.
อนุศรา สาวังชัย. (2556). ยุทธศาสตร์การจัดการขยะเกาะภูเก็ต. วารสารสมาคมนักวิจัย, 18(2), 114-127.
Green Network. (2562). Upcycle และ Recycle วิถีแห่งความยั่งยืน. สืบค้นเมื่อ 22 มีนาคม 2566, จาก https://www.greennetworkthailand.com/
Cohen, J. M. & Uphoff, N. T. (1981). Rural Development Participation: Concept and Measure for Project Design Implementation and Evaluation: Rural Development Committee Center for international Studies. New York: Cornell University Press.
Kasperson R. E. & Breitbank. (1974). Participation, Decentralization and Advocacy Planning. Resource Paper No.25. Washington D.C: Association of American Geographers.
United Nations. (1981). Yearbook of International Trade Statistics. United Nations: UN Press.
ดาวน์โหลด
เผยแพร่แล้ว
ฉบับ
ประเภทบทความ
สัญญาอนุญาต
ลิขสิทธิ์ (c) 2024 มหาวิทยาลัยมหามกุฏราชวิทยาลัย วิทยาเขตสิรินธรราชวิทยาลัย

อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
บทความที่ได้รับการตีพิมพ์เป็นลิขสิทธิ์ของ มหาวิทยาลัยมหามกุฏราชวิทยาลัย วิทยาเขตสิรินธรราชวิทยาลัย
ข้อความที่ปรากฏในบทความแต่ละเรื่องในวารสารวิชาการเล่มนี้เป็นความคิดเห็นส่วนตัวของผู้เขียนแต่ละท่านไม่เกี่ยวข้องกับหาวิทยาลัยมหามกุฏราชวิทยาลัย วิทยาเขตสิรินธรราชวิทยาลัย และคณาจารย์ท่านอื่นๆในมหาวิทยาลัยฯ แต่อย่างใด ความรับผิดชอบองค์ประกอบทั้งหมดของบทความแต่ละเรื่องเป็นของผู้เขียนแต่ละท่าน หากมีความผิดพลาดใดๆ ผู้เขียนแต่ละท่านจะรับผิดชอบบทความของตนเองแต่ผู้เดียว