การพัฒนารูปแบบการบริหารสถานศึกษาโดยใช้เครือข่ายความร่วมมือในการพัฒนาคุณภาพ การจัดการศึกษาของโรงเรียนบ้านโป่งฮึ้ง สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาเชียงราย เขต 1

บทคัดย่อ

                    การวิจัยเรื่อง การพัฒนารูปแบบการบริหารสถานศึกษาโดยใช้เครือข่ายความร่วมมือในการพัฒนาคุณภาพการจัดการศึกษาของโรงเรียนบ้านโป่งฮึ้ง สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาเชียงราย เขต 1 การศึกษาครั้งนี้เป็นการวิจัยและพัฒนา ( Research and Development ) มีวัตถุประสงค์ของการวิจัยเพื่อ (1) ศึกษากระบวนการสร้างเครือข่าย และองค์ประกอบของเครือข่ายความร่วมมือในการพัฒนาคุณภาพการจัดการศึกษาของโรงเรียนบ้านโป่งฮึ้ง สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาเชียงราย  เขต 1 (2) สร้างและตรวจสอบรูปแบบการบริหารสถานศึกษาโดยใช้เครือข่ายความร่วมมือในการพัฒนาคุณภาพการจัดการศึกษาของโรงเรียนบ้านโป่งฮึ้ง สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาเชียงราย  เขต 1 (3) ทดลองใช้รูปแบบการบริหารสถานศึกษาโดยใช้เครือข่ายความร่วมมือในการพัฒนาคุณภาพการจัดการศึกษาของโรงเรียนบ้านโป่งฮึ้ง สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาเชียงราย  เขต 1 และ (4) ประเมินรูปแบบการบริหารสถานศึกษาโดยใช้เครือข่ายความร่วมมือในการพัฒนาคุณภาพการจัดการศึกษาของโรงเรียนบ้านโป่งฮึ้ง สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาเชียงราย  เขต 1 เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัย ได้แก่ แบบสอบถามและแบบสัมภาษณ์ สถิติพื้นฐาน ได้แก่ ค่าความถี่ (Frequency) ค่าร้อยละ (Percentage) ค่าเฉลี่ย (Mean) และค่าเบี่ยงเบนมาตรฐาน (Standard Deviation)

          ผลการวิจัยพบว่า         

1. ผลการศึกษากระบวนการสร้างเครือข่าย และองค์ประกอบของเครือข่ายความร่วมมือใน
   การพัฒนาคุณภาพการจัดการศึกษาของโรงเรียนบ้านโป่งฮึ้ง สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาเชียงราย เขต 1 พบว่า กระบวนการสร้างเครือข่ายความร่วมมือจากการศึกษาเอกสารและงานวิจัยที่เกี่ยวข้อง ประกอบด้วย 5 ขั้นตอน คือ 1) ตระหนักถึงความจำเป็นในการสร้างเครือข่าย 2) ประสานหน่วยงาน/องค์กรเครือข่าย 3) สร้างพันธสัญญาร่วมกัน 4) บริหารจัดการเครือข่าย และ 5) พัฒนาความสัมพันธ์ และองค์ประกอบของเครือข่ายความร่วมมือเพื่อพัฒนาคุณภาพการจัดการศึกษา และจากการศึกษาเอกสารและงานวิจัยที่เกี่ยวข้อง และจากการศึกษาดูงานโรงเรียนที่มีแนวปฏิบัติที่เป็นเลิศ (Best Practice) ประกอบด้วย 6 องค์ประกอบ ได้แก่  1) ลักษณะหรือกิจกรรมสำคัญที่เสริมประสิทธิภาพ
   การดำเนินภารกิจของเครือข่าย 2) ขอบข่ายและภารกิจการบริหารจัดการสถานศึกษา 3) เทคนิค/วิธีการพัฒนาสมาชิกเครือข่าย  4)กระบวนการเสริมสร้างพลังอำนาจของเครือข่าย  5)คุณลักษณะที่ดีของผู้นำเครือข่าย  และ 6) การปฏิบัติงานของเครือข่ายและการสะท้อนผล
2. สร้างและตรวจสอบรูปแบบการบริหารสถานศึกษาโดยใช้เครือข่ายความร่วมมือในการพัฒนาคุณภาพการจัดการศึกษาของโรงเรียนบ้านโป่งฮึ้ง สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาเชียงราย  เขต 1 พบว่า รูปแบบการบริหารสถานศึกษาโดยใช้เครือข่ายความร่วมมือในการพัฒนาคุณภาพการจัดการศึกษาของโรงเรียนบ้านโป่งฮึ้ง สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาเชียงราย เขต 1 ประกอบด้วย 6 องค์ประกอบ ได้แก่ 1) ทฤษฎีพื้นฐานและหลักการของรูปแบบ 2) วัตถุประสงค์ของรูปแบบ 3) ระบบงานและกลไกของรูปแบบ 4) กระบวนการของรูปแบบ 5) แนวการประเมินรูปแบบ  และ 6) เงื่อนไขการนํารูปแบบไปใช้ พร้อมทั้งจัดทำคู่มือการใช้รูปแบบการบริหารสถานศึกษาโดยใช้เครือข่ายความร่วมมือในการพัฒนาคุณภาพการจัดการศึกษาของโรงเรียนบ้านโป่งฮึ้ง สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาเชียงราย เขต 1 ประกอบด้วย 5 องค์ประกอบ ได้แก่ 1) บทที่ 1 บทนำ 2) บทที่ 2 รูปแบบ 3) บทที่ 3 การนำการพัฒนารูปแบบ สู่การปฏิบัติ     4) บทที่ 4 การกำกับ ติดตาม และประเมินผล และ 5) รายการอ้างอิง และผลการตรวจสอบร่างรูปแบบการบริหารสถานศึกษาโดยใช้เครือข่ายความร่วมมือในการพัฒนาคุณภาพการจัดการศึกษาของโรงเรียนบ้านโป่งฮึ้ง สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาเชียงราย เขต 1 โดยผู้ทรงคุณวุฒิ ความเป็นไปได้ พบว่า ในภาพรวม อยู่ในระดับมาก และผลการตรวจสอบความถูกต้อง พบว่า ในภาพรวม อยู่ในระดับมาก และผลการตรวจสอบคู่มือการใช้รูปแบบการบริหารสถานศึกษาโดยใช้เครือข่ายความร่วมมือในการพัฒนาคุณภาพการจัดการศึกษาของโรงเรียนบ้านโป่งฮึ้ง สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาเชียงราย เขต 1โดยผู้ทรงคุณวุฒิ ความเป็นไปได้ พบว่า ในภาพรวม อยู่ในระดับมาก และความถูกต้อง พบว่า ในภาพรวม อยู่ในระดับมาก
3. ผลการทดลองใช้รูปแบบการบริหารสถานศึกษาโดยใช้เครือข่ายความร่วมมือในการพัฒนาคุณภาพการจัดการศึกษาของโรงเรียนบ้านโป่งฮึ้ง สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาเชียงราย  เขต 1 โดยครูโรงเรียนบ้านโป่งฮึ้ง ผลการศึกษากระบวนการของเครือข่ายความร่วมมือ พบว่า ในภาพรวม อยู่ในระดับมาก และผลการศึกษาองค์ประกอบของเครือข่ายความร่วมมือ พบว่า ในภาพรวม อยู่ในระดับมาก และผลการประเมินคุณภาพผู้เรียน (NT)  ชั้นประถม​ศึกษา​ปี​ที่​ 3 ความสามารถด้านคณิตศาสตร์คะแนนเฉลี่ยเพิ่มขึ้น 33.97 และด้านภาษาไทยคะแนนเฉลี่ยเพิ่มขึ้น 29.51 ผลการทดสอบระดับชาติขั้นพื้นฐาน (O-NET) ชั้นประถมศึกษาปีที่ 6 วิชาภาษาไทยและวิชาวิทยาศาสตร์คะแนนเฉลี่ยสูงกว่าระดับประเทศ ผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนของโรงเรียนบ้านโป่งฮึ้ง ชั้นประถมศึกษาปีที่ 1- 6 เพิ่มขึ้น 7 กลุ่มสาระการเรียนรู้ ยกเว้นกลุ่มสาระการเรียนรู้ วิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีลดลงร้อยละ 19.14 และผลการประเมินคุณลักษณะที่พึงประสงค์ของผู้เรียน โรงเรียนบ้านโป่งฮึ้ง สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาเชียงราย เขต 1 คุณลักษณะที่พึงประสงค์ของผู้เรียน ปีการศึกษา 2565 ดีเยี่ยมรวมเฉลี่ยร้อยละ 21.73
   ปีการศึกษา 2566 ดีเยี่ยมรวมเฉลี่ยร้อยละ 18.05 ปีการศึกษา 2565 ดี รวมเฉลี่ยร้อยละ 59.42
   ปีการศึกษา 2566 ดี รวมเฉลี่ยร้อยละ 62.50  และปีการศึกษา 2565 ผ่านรวมเฉลี่ยร้อยละ 18.84
   ปีการศึกษา 2566 ผ่านรวมเฉลี่ยร้อยละ 19.44
4. ผลการประเมินรูปแบบการบริหารสถานศึกษาโดยใช้เครือข่ายความร่วมมือในการพัฒนาคุณภาพการจัดการศึกษาของโรงเรียนบ้านโป่งฮึ้ง สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาเชียงราย  เขต 1 พบว่า ผลการประเมินรูปแบบการบริหารสถานศึกษาโดยใช้เครือข่ายความร่วมมือในการพัฒนาคุณภาพการจัดการศึกษาของโรงเรียนบ้านโป่งฮึ้ง สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาเชียงราย  เขต 1 ความเหมาะสม พบว่าในภาพรวม อยู่ในระดับมาก  และความเป็นประโยชน์ พบว่าในภาพรวม อยู่ในระดับมาก และผลการประเมินคู่มือการใช้รูปแบบการบริหารสถานศึกษาโดยใช้เครือข่ายความร่วมมือในการพัฒนาคุณภาพการจัดการศึกษาของโรงเรียนบ้านโป่งฮึ้ง สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาเชียงราย เขต 1 ความเหมาะสม พบว่า ในภาพรวม อยู่ในระดับมาก และความเป็นประโยชน์ พบว่า ในภาพรวม อยู่ในระดับมาก และผลการขยายผลการนำรูปแบบการบริหารสถานศึกษาโดยใช้เครือข่ายความร่วมมือในการพัฒนาคุณภาพการจัดการศึกษาของโรงเรียนบ้านโป่งฮึ้ง สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาเชียงราย เขต 1  ไปใช้กับโรงเรียนบ้านป่าก๊อ สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาเชียงราย เขต 1 พบว่า ในภาพรวม อยู่ในระดับมาก