แนวโน้มงานวิจัยด้านบรรณารักษศาสตร์และสารสนเทศศาสตร์ในประเทศไทย
Article Sidebar
Main Article Content
บทคัดย่อ
การศึกษานี้วิเคราะห์แนวโน้มการวิจัยด้านบรรณารักษศาสตร์และสารสนเทศศาสตร์ในประเทศไทย (พ.ศ. 2550-2567) โดยใช้ข้อมูลบรรณานุกรมจากฐานข้อมูลวารสารไทยออนไลน์ (TCI) และฐานข้อมูล SCOPUS โดยใช้เครื่องมือทางบรรณมิติและเทคนิคการทำแผนที่วิทยาศาสตร์ในการวิเคราะห์ข้อมูล
จากการวิเคราะห์ผลงานวิจัย 3,354 เรื่อง พบว่ามีอัตราการเติบโตร้อยละ 14.06 ต่อปี โดยมีประเด็นวิจัยหลัก 5 ด้าน ได้แก่ การจัดการสารสนเทศ การจัดการความรู้ ห้องสมุดสถาบันอุดมศึกษา การตัดสินใจและออนโทโลยี โดยประเด็นหลักด้านการจัดการสารสนเทศเป็นประเด็นที่มีการศึกษามากที่สุด (จำนวน 113 เรื่อง) สามารถจำแนกเครือข่ายวิจัยเป็น 8 คลัสเตอร์ โดย 2 คลัสเตอร์หลักที่มีค่าความร่วมมือสูงสุดคิดเป็นร้อยละ 56.25 ในด้านนักวิจัยมี กุลธิดา ท้วมสุข เป็นนักวิจัยหลักของคลัสเตอร์ที่ใหญ่ที่สุด (ค่าความเป็นศูนย์กลาง=58.551, เพจแรงค์=0.111) ช่วงระยะของการวิจัยแบ่งเป็น 3 ช่วง ได้แก่ การพัฒนาโครงสร้างพื้นฐาน (พ.ศ. 2551-2555) การจัดการความรู้ (พ.ศ. 2556-2561) และการบูรณาการเทคโนโลยีกับความยั่งยืน (พ.ศ. 2562-2567)
งานวิจัยด้านบรรณารักษศาสตร์และสารสนเทศศาสตร์ของไทยได้เปลี่ยนจากวิธีการแบบดั้งเดิมไปสู่การจัดการสารสนเทศแบบบูรณาการ โดยเน้นด้านความยั่งยืนและเทคโนโลยีใหม่มากขึ้น แสดงให้เห็นถึงความร่วมมือในสาขาวิชาที่เข้มแข็งในระดับภูมิภาค และมีโอกาสในการพัฒนาความร่วมมือระดับสากลให้ดียิ่งขึ้น
Article Details
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
บทความทุกเรื่องที่ลงตีพิมพ์จะได้รับการตรวจอ่านโดยผู้ทรงคุณวุฒิ ความคิดเห็นและบทความที่ปรากฏในวารสารนี้ เป็นของผู้เขียนซึ่งมิใช่เป็นความคิดเห็นของคณะผู้จัดทำ และมิใช่ความรับผิดชอบของสมาคมห้องสมุดแห่งประเทศไทยฯ การนำบทความในวารสารนี้ไปตีพิมพ์ซ้ำต้องได้รับอนุญาตจากคณะผู้จัดทำ
All articles submitted for publication will be reviewed by the academic reviewers. The editorial board and TLA claim no responsibility for the content or opinions expressed by the authors of individual articles or columns in this journal. Reprinting of any articles in this journal must be permitted by the editorial board.
References
Abdulakeem, S. S., Adebowale, A. S., and Basirat, A. O. (2021, January). The interdisciplinary, multidisciplinary and transdisciplinary natures of library and information science: An analysis. Library Philosophy and Practice, 1-16. Retrieved from: https://www.researchgate.net/publication/354141762
Alabi, R., Damilola, A., and Olusegun, D. (2023, July). Information services in academic libraries in an era of information disorder. De Gruyter. https://doi.org/10.1515/9783110772753-013
Azeroual, O., Abuosba, M., and Schöpfel, J. (2019). Quality of research information in RIS databases: A multidimensional approach. In: 22nd International conference on business information systems, BIS 2019. Seville: Springer Verlag. https://doi.org/10.1007/978-3-030-20485-3_26
Bates, A. (2005). Technology, e-learning and Distance Education. (2nd ed.). London: Routledge. https://doi.org/10.4324/9780203463772
Chen, H., Tsang, Y., and Wu, C. (2023). When text mining meets science mapping in the bibliometric analysis: A review and future opportunities. International Journal of Engineering Business Management, 15(1). https://doi.org/10.1177/18479790231222349
Dimasaca, J. B. (2023). Public libraries contribution in the development of the Philippines. In: L. Wang, Asian civilization and Asian development. Springer Nature Singapore. https://doi.org/10.1007/978-981-19-9833-1
Farooq, R. (2024). A review of knowledge management research in the past three decades: A bibliometric analysis. VINE Journal of Information and Knowledge Management Systems, 54(2), 339 - 378. https://doi.org/10.1108/VJIKMS-08-2021-0169
Gutiérrez-Salcedo, M., Martínez, M. Á., Moral-Munoz, J. A., Herrera-Viedma, E., Torres-Albero, C., and Cobo, M. J. (2018). Some bibliometric procedures for analyzing and evaluating research fields. Applied Intelligence, 48(5), 1275 - 1287. https://doi.org/10.1007/s10489-017-1105-y
Haddow, G. (2018). Bibliometric research. In G. Haddow, Research methods: information, systems, and contexts: second edition (pp. 241 - 266). Elsevier Inc. https://doi.org/10.1016/B978-0-08-102220-7.00010-8
Hasanah, N., and A., R. M. (2021). Trend of library and information science research on library and information science Journals in Indonesia (2013-2019). Webology, 233 - 246. https://doi.org/10.14704/WEB/V18I1/WEB18086
Haseli, D., Mokhtari, H., and Fattahi, A. (2023). Journal of Librarianship and Information Science (JOLIS) from a bibliometric perspective (1991-2023). Journal of Librarianship and Information Science. https://doi.org/10.1177/09610006241258219
International Federation of Library Accreditation and Institutions. (2019). Global studies in libraries and information. Retrieved from: https://www.ifla.org/publications/global-studies-in-libraries-and-information/
Jovanovic, M. (2012). A short history of early bibliometrics. Information-Wissenschaft und Praxis, 63(2), 71-80. https://doi.org/10.1515/iwp-2012-0017
Kebede, G., and Rorissa, A. (2008). A model of information needs of end-users (MINE) in the electronic information environment. In: Proceedings of the ASIST Annual Meeting. American Society for Information Science and Technology. https://doi.org/10.1002/meet.2008.1450450328
Limwichitr, S. (2019). From knowledge to innovation: Transformation of Thai academic libraries in times of digital disruption (pp. 15 - 21). In: 2nd International Conference on Data Storage and Data Engineering, DSDE 2019, Jeju Island, Republic of Korea: ACM International Conference Proceeding Series. https://doi.org/10.1145/3354153.3354159
Lin, C.-L., Su, Y.-S., Chen, S.-Y., and Lai, C.-F. (2020). Bibliometric study of social network analysis literature. Library Hi Tech, 38(2), 420-433. https://doi.org/10.1108/LHT-01-2019-0028
Maity, D., and Dutta, B. (2020). Why LIS is interdisciplinary in nature? Finding root from a fundamental base of the subject. Library Philosophy and Practice . Retrieved from: https://www.researchgate.net/publication/338965385_Why_LIS_is_Interdisciplinary_in_Nature_Finding_Root_from_a_Fundamental_Base_of_the_Subject
McAllister, J. T., Lennertz, L., and Atencio, M., Z. (2022). Mapping a discipline: A guide to using vosviewer for bibliometric and visual analysis. Science and Technology Libraries, 41(3), 319 - 348. https://doi.org/10.1080/0194262X.2021.1991547
Mirmani, A., Salim, T. A., and Wijayanti, L. (2024). Mapping research trends of library and information science in Indonesia, Malaysia, the Philippines, and Thailand. World Conference on Smart Trends in Systems, Security, and Sustainability, WS4 2023, 803, 393 - 405. https://doi.org/10.1007/978-981-99-7569-3_32
Mokhtari, H., Barkhan, S., Haseli, D., and Saberi, K., M. (2021). A bibliometric analysis and visualization of the Journal of Documentation: 1945–2018. Journal of Documentation, 77(1), 69 - 92. https://doi.org/10.1108/JD-08-2019-0165
Naveen, D., Satish, K., Debmalya, M., Nitesh, P., and Marc, L. W. (2021). How to conduct a bibliometric analysis: An overview and guidelines. Journal of Business Research, 133, 285-296. https://doi.org/10.1016/j.jbusres.2021.04.070
Nguyen, L. T., and Suthiprapa, K. (2024). Management of library services during the pandemic crisis in university libraries of Thailand and Vietnam. Journal of Academic Librarianship, 50(2), Article number 102850. https://doi.org/10.1016/j.acalib.2024.102850
Petrovich, E. (2021). Science mapping and science maps. Knowledge Organization, 48(7-8), 535 - 562. https://doi.org/10.5771/0943-7444-7-8-535
Sacchanand, C. (2000). Providing library and information services to distance learners in higher education: Challenges and strategies. Information Technology, 11(Fall), 180-186.
Sharma, G. S., Chintalapati, N., and Verma, P. (2024). A bibliometric analysis of social media use for personal learning outcomes using biblioshiny & VOSviewer. International Journal of System Assurance Engineering and Management, Article number 104556. https://doi.org/10.1007/s13198-024-02599-y
Simões, D. M., Graça, M. D., Gracioso, L. d., and Bravo, B. R. (2016). Between beings and knowledge: The ontological identity of taxonomies: Science, method or product? Ciencia da Informacao, 45(1), 41 - 56. https://doi.org/10.18225/ci.inf..v44i3.1776
Tanloet, P., and Tuamsuk, K. (2011). Core competencies for information professionals of Thai academic libraries in the next decade (A.D. 2010-2019). International Information and Library Review, 43(3), 122 - 129. https://doi.org/10.1016/j.iilr.2011.07.005
Um, A. Y., and Feather, J. (2007). Education for information professionals in the UK. The International Information & Library Review, 39(3-4), 260-268. https://doi.org/10.1016/j.iilr.2007.06.001
UNESCO. (2019, July 12). 5.05 Information sciences. Retrieved from: http://vocabularies.unesco.org/thesaurus/concept455
University of Iowa. (2022). What is library and information science? Retrieved from: https://slis.uiowa.edu/about/what-library-and-information-science
University of Toronto. (2022). Library & Information Sciences (LIS). Retrieved from: https://ischool.utoronto.ca/current-students/programs-courses/programs-of-study/master-of-information/library-information-sciences-lis/
Urbano, C., and Ardanuy, J. (2020). Cross-disciplinary collaboration versus coexistence in LIS serials: analysis of authorship affiliations in four European countries. Scientometrics, 124(1), 575 - 602. https://doi.org/10.1007/s11192-020-03471-z
Wei, L., and Zhao, Y. (2015). Bibliometric analysis of global environmental assessment research in a 20-year period. Environmental Impact Assessment Review, 50, 158–166. https://doi.org/10.1016/j.eiar.2014.09.012
White, H., and Choemprayong, S. (2021). Dispersed collections in exile Thai collections in libraries outside of Thailand. Library Resources and Technical Services, 65(4), 142 - 153.
Wiederhold, R. A., and Reeve, G. F. (2021). Authority control today: Principles, practices, and trends. Cataloging and Classification Quarterly, 59(2-3), 129-158. https://doi.org/10.1080/01639374.2021.1881009