พระเครื่องกับวัฒนธรรมไทย: การปรับตัวในบริบทสังคมร่วมสมัย

Main Article Content

อุดม จันทิมา
พิชญานันต์ พงษ์ไพบูลย์

บทคัดย่อ

บทความนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาค่านิยมของพระเครื่องในวัฒนธรรมไทยและการปรับตัวในบริบทสังคมร่วมสมัย โดยมุ่งเน้นการวิเคราะห์ผลกระทบทางเศรษฐกิจ สังคม และจิตวิญญาณจากการใช้พระเครื่องในชีวิตประจำวัน ในการศึกษาได้สำรวจการเปลี่ยนแปลงในด้านการบูชาพระเครื่อง การใช้เทคโนโลยีดิจิทัลในการเผยแพร่ความรู้เกี่ยวกับพระเครื่อง และความเชื่อที่เกี่ยวข้องกับการมีพระเครื่องเป็นเครื่องประดับจิตใจ บทความนี้แบ่งออกเป็นหกประเด็นหลัก ได้แก่ (1) บทบาทของพระเครื่องในสังคมไทยยุคปัจจุบัน (2) พระเครื่องกับการเปลี่ยนแปลงทางเศรษฐกิจและสังคม (3) พระเครื่องกับความเชื่อทางจิตวิญญาณในยุคดิจิทัล (4) การวิจารณ์พระเครื่องในแง่การเบี่ยงเบนจากหลักการพุทธศาสนา (5) พระเครื่องกับการเสริมสร้างอัตลักษณ์ทางวัฒนธรรมไทย และ (6) ข้อเสนอแนวทางในการรักษาคุณค่าและความหมายทางจิตวิญญาณของพระเครื่อง ผลการศึกษาพบว่าพระเครื่องไม่เพียงแต่เป็นเครื่องมือทางศาสนา แต่ยังมีบทบาทสำคัญในการสร้างอัตลักษณ์และการเชื่อมโยงกับวัฒนธรรมไทยในยุคปัจจุบัน การศึกษาในครั้งนี้ช่วยให้เห็นภาพรวมของพระเครื่องในบริบทของสังคมไทย และชี้ให้เห็นถึงความสำคัญของพระเครื่องในการเสริมสร้างความเชื่อมั่นทางจิตวิญญาณและการเชื่อมโยงกับวัฒนธรรมที่มีอยู่ในสังคมร่วมสมัย

Article Details

บท
บทความวิจัย

References

ภาษาไทย

กรรณิการ์, จ. 2564. พระเครื่อง: ศึกษาแนวทางการบูรณาการพระเครื่องในสังคมไทย. กรุงเทพฯ: สำนักพิมพ์มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์.

คำปา, พ. 2563. พุทธศาสนาและวัฒนธรรมไทย: การวิจัยและการศึกษาผลกระทบ. กรุงเทพฯ: สถาบันวิจัยพุทธศาสนา.

ชุติพนธ์ วรอำไพ. 2564. พระเครื่องในสังคมไทย: บทบาทและความหมาย. เชียงใหม่: สำนักงานจัดการศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศัย.

พงศ์พันธุ์ รัตนกุล. 2563. ศรัทธาและความเชื่อในพระเครื่อง: พลังทางจิตวิญญาณในชีวิตประจำวัน. นครปฐม: มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.

พิเชฐ สมบัติ. 2561. การสร้างอัตลักษณ์และความศรัทธาในพระเครื่อง. กรุงเทพฯ: จิตวิญญาณไทย.

ภานุวัฒน์ ศรีโสภณ. 2564. การพัฒนาตลาดพระเครื่องในยุคดิจิทัล. เชียงใหม่: มหาวิทยาลัยเชียงใหม่.

สมชาย วรสิทธิชัย. 2562. พระเครื่องในบริบททางสังคมและจิตวิญญาณยุคใหม่. กรุงเทพฯ: นิติธรรม.

สุรินทร์ เจริญชัย. 2555. พระเครื่อง: ความเชื่อและอิทธิพลทางจิตวิทยาในสังคมไทย. กรุงเทพฯ: ศาสนธรรม.

เสถียร วงศ์ภา. 2563. การบูชาพระเครื่อง: การศึกษาความเชื่อทางจิตวิญญาณในสังคมไทย. กรุงเทพฯ: สำนักพิมพ์มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์.

โสภณ ธรรมกุล. 2563. พระเครื่องกับความหมายที่แท้จริง. เชียงใหม่: วิถีพุทธ.

เสาวลักษณ์ สาโรจน์. 2562. บทบาทพระเครื่องในยุคดิจิทัล. กรุงเทพฯ: มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์.

สำนักพระพุทธศาสนาแห่งชาติ. 2562. รายงานสถานการณ์พระเครื่องในสังคมไทย. กรุงเทพฯ: สำนักพระพุทธศาสนาแห่งชาติ.

วิชัย รัตนชัย. 2562. การใช้พระเครื่องในพุทธศาสนาและผลกระทบต่อความเข้าใจทางศาสนา. กรุงเทพฯ: มหาธรรม.

วิชัย รัตนชัย. 2562. พุทธศาสนากับวัตถุมงคล. นครปฐม: มหาวิทยาลัยมหิดล.

วิทยา สินธุปกรณ์. 2562. พระเครื่องกับการเปลี่ยนแปลงทางสังคมไทย. กรุงเทพฯ: สำนักพิมพ์แห่งจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.

ทวีชัย นิลสุวรรณ. 2563. พระเครื่องกับคนรุ่นใหม่. นครปฐม: ศิลปะวัฒนธรรม.

อรชร, ส. 2565. พระเครื่องในยุคสมัยใหม่: ความเชื่อและอัตลักษณ์. กรุงเทพฯ: สำนักพิมพ์มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ.

ภาษาอังกฤษ

Pattenden, Jonathan A. 2021. Digital Markets and the Globalization of Thai Amulets. Oxford: Oxford University Press.

Smith, J. 2020. Amulets and Their Role in Modern Thai Society. Journal of Southeast Asian Studies, 51(3), 350-365.

Swearer, Donald K. 2022. The Role of Amulets in Thai Buddhist Practice. Chiang Mai: Silkworm Books.

Wong, R. 2019. Buddhist Amulets in Modern Society: A Study of Beliefs and Practices. New York: Routledge.