ความสัมพันธ์เชิงอำนาจในกวีนิพนธ์รางวัลพานแว่นฟ้าประจำปี 2566
Main Article Content
บทคัดย่อ
บทความวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาความสัมพันธ์เชิงอำนาจในกวีนิพนธ์รางวัลพานแว่นฟ้าประจำปี 2566 จำนวน 13 เรื่อง ผลการวิจัยพบว่ากวีนำเสนอความสัมพันธ์เชิงอำนาจ 4 รูปแบบ ได้แก่ (1) ความสัมพันธ์เชิงอำนาจระหว่างผู้ปกครองกับผู้ปกครอง พบ 1 ประเด็น คือ ความสัมพันธ์เชิงอำนาจระหว่างประเทศคู่สงคราม (2) ความสัมพันธ์เชิงอำนาจระหว่างผู้ปกครองกับผู้ใต้ปกครอง พบ 2 ประเด็น ได้แก่ ความสัมพันธ์เชิงอำนาจระหว่างสมาชิกในครอบครัว และความสัมพันธ์เชิงอำนาจระหว่างครูกับนักเรียน (3) ความสัมพันธ์เชิงอำนาจระหว่างผู้ใต้ปกครองกับผู้ปกครอง พบ 1 ประเด็น คือ ความสัมพันธ์เชิงอำนาจระหว่างประชาชนกับนักการเมือง และ (4) ความสัมพันธ์เชิงอำนาจระหว่างผู้ใต้ปกครองกับผู้ใต้ปกครอง พบ 2 ประเด็น ได้แก่ ความสัมพันธ์เชิงอำนาจระหว่างประชาชนที่มีความคิดเห็นแตกต่างกัน และความสัมพันธ์เชิงอำนาจระหว่างประชาชนที่ปลูกฝังแนวคิดประชาธิปไตยให้แก่คนในชาติ ทั้งนี้ กวีใช้กลวิธีทางภาษาในการนำเสนอการใช้อำนาจ การต่อรอง การครอบงำทางความคิดผ่านความสัมพันธ์เชิงอำนาจในระดับบุคคล ครอบครัว สถาบันการศึกษา สังคม ตลอดจนความสัมพันธ์ระหว่างประเทศ เพื่อสะท้อนให้ผู้ปกครองและผู้ใต้ปกครองตระหนักรู้เรื่องการใช้อำนาจอย่างชอบธรรม และกระตุ้นเตือนให้เกิดการเปลี่ยนแปลงที่ดีในสังคมประชาธิปไตยไทย
Article Details

อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
เนื้อหาและข้อมูลในบทความที่ลงตีพิมพ์ในวารสาร “ภาษาไทยและวัฒนธรรมไทย” ถือเป็นข้อคิดเห็นและความรับผิดชอบของผู้เขียนบทความโดยตรง กองบรรณาธิการวารสารไม่จำเป็นต้องเห็นด้วยหรือร่วมรับผิดชอบใด ๆ
บทความ ข้อมูล เนื้อหา รูปภาพ ฯลฯ ที่ได้รับการตีพิมพ์ใน “วารสารภาษาไทยและวัฒนธรรมไทย” ถือเป็นลิขสิทธิ์ของวารสาร “ภาษาไทยและวัฒนธรรมไทย” หากบุคคลหรือหน่วยงานใดต้องการนำทั้งหมดหรือส่วนหนึ่งส่วนใดไปเผยแพร่ต่อหรือเพื่อกระทำการใด ๆ จะต้องได้รับอนุญาตเป็นลายลักษณ์อักษรจาก “วารสารภาษาไทยและวัฒนธรรมไทย” ก่อนเท่านั้น
เอกสารอ้างอิง
จักริน สร้อยสูงเนิน. 2566. “เปลี่ยน.” ใน วาสนา ชูรัตน์ (บรรณาธิการ), เฮือกสุดท้ายของบทผญา, (33). กรุงเทพฯ: สำนักงานเลขาธิการสภาผู้แทนราษฎร.
จันทิมา อังคพณิชกิจ. 2557. การวิเคราะห์ข้อความ. กรุงเทพฯ: มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์.
ชญาพร นามวงศ์. “เราทุกคนคือหมากบนกระดาน.” ใน วาสนา ชูรัตน์ (บรรณาธิการ), เฮือกสุดท้ายของบทผญา, (40-41). กรุงเทพฯ: สำนักงานเลขาธิการสภาผู้แทนราษฎร.
ชำนาญ รอดเหตุภัย. 2522. สัมมนาการใช้ภาษาไทยปัจจุบัน. กรุงเทพฯ: กรุงสยามการพิมพ์.
ณัฐพร พานโพธิ์ทอง. 2556. วาทกรรมวิเคราะห์เชิงวิพากษ์ตามแนวภาษาศาสตร์: แนวคิดและการนำมาศึกษาวาทกรรมในภาษาไทย. กรุงเทพฯ: โครงการเผยแพร่ผลงานวิชาการ คณะอักษรศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
ถวิลวดี บุรีกุล และคณะ. 2566. การศึกษาอนาคตและฉากทัศน์การเมืองไทย เพื่อสร้างประชาธิปไตยที่ยั่งยืนในมิติ การเมืองภาคพลเมือง. กรุงเทพ: สถาบันพระปกเกล้า.
ไทยพีบีเอสออนไลน์. 2565. แนะปรับค่านิยมลูกเป็นสมบัติของพ่อแม่ หยุด “รักวัวให้ผูกรักลูกให้ตี”. ค้นเมื่อ 2 ตุลาคม 2568, จาก https://www.thaipbs.or.th/news/content/311355.
ธเนศ เวศร์ภาดา. 2549. หอมโลกวรรณศิลป์. กรุงเทพฯ: ปาเจรา.
บุญเกียรติ การะเวกพันธุ์. 2562. “ใครควรจะเป็นผู้ปกครอง.” วารสารรามคําแหง ฉบับรัฐประศาสนศาสตร์ 2 (2): 172-198.
ปุรวิชญ์ วัฒนสุข. 2566. การเมืองหลังเลือกตั้ง 66 การเปลี่ยนแปลงกับพลังสื่อโซเชียล. ค้นเมื่อ 2 ตุลาคม 2568, จาก https://tu.ac.th/thammasat-070666-politics-after-the-election.
ร็อกเกต มีเดีย แล็บ. 2566. สำรวจปรากฏการณ์ทัวร์ลง ครึ่งปีหลัง 2022: แค่ชาวเน็ตทะเลาะกัน หรือมีอะไรมากกว่านั้น. ค้นเมื่อ 2 ตุลาคม 2568, จาก https://rocketmedialab.co/controversial-issue/?utm_source=chatgpt.com.
วรุณญา อัจฉริยบดี. 2563. “บทบาทการควบคุม: ความสัมพันธ์เชิงอำนาจในคำฉันท์ดุษฎีสังเวยกล่องช้าง.” วารสารวรรณวิทัศน์ 20 (2): 29-62.
วรุณญา อัจฉริยบดี. 2566. “ความสัมพันธ์เชิงอำนาจในกวีนิพนธ์ร่วมสมัยในคอลัมน์ “กวีกระวาด” และกวีนิพนธ์รางวัลพานแว่นฟ้าปี พ.ศ. 2559-2564.” วารสารมนุษยศาสตร์ ฉบับบัณฑิตศึกษา 12 (1): 37-57.
วันมูหะมัดนอร์ มะทา 2566. “คำนิยม.” ใน วาสนา ชูรัตน์ (บรรณาธิการ), เฮือกสุดท้ายของบทผญา, (คำนิยม). กรุงเทพฯ: สำนักงานเลขาธิการสภาผู้แทนราษฎร.
วัฒน์ ยวงแก้ว. 2566. “กำแพง.” ใน วาสนา ชูรัตน์ (บรรณาธิการ), เฮือกสุดท้ายของบทผญา, (20-21). กรุงเทพฯ: สำนักงานเลขาธิการสภาผู้แทนราษฎร.
วิชัย ตันศิริ. 2551. วัฒนธรรมพลเมือง. กรุงเทพ: สถาบันนโยบายการศึกษา.
วิฬาร์ วลี. 2566. “ไม้แขวนเสื้อ.” ใน วาสนา ชูรัตน์ (บรรณาธิการ), เฮือกสุดท้ายของบทผญา, (14-16). กรุงเทพฯ: สำนักงานเลขาธิการสภาผู้แทนราษฎร.
วิภาดา รัตนดิลก ณ ภูเก็ต. 2560. “ความสัมพันธ์เชิงอำนาจระหว่างความเป็นผู้ใหญ่-ความเป็นเด็กในหนังสือชุด เมื่อคุณตาคุณยายยังเด็ก.” วารสารอักษรศาสตร์ มหาวิทยาลัยศิลปากร 39(2): 104-125.
สงกาสังข์. 2566. “อัตตาอวตาร.” ใน วาสนา ชูรัตน์ (บรรณาธิการ), เฮือกสุดท้ายของบทผญา, (17-19). กรุงเทพฯ: สำนักงานเลขาธิการสภาผู้แทนราษฎร.
สำนักราชบัณฑิตยสภา. 2561. พจนานุกรมศัพท์วรรณกรรม ฉบับราชบัณฑิตยสภา (แก้ไขเพิ่มเติม). พิมพ์ครั้งที่ 2. กรุงเทพฯ: สํานักราชบัณฑิตยสภา.
สุจิตรา จงสถิตย์วัฒนา. 2549. เจิมจันทน์กังสดาล: ภาษาวรรณศิลป์ในวรรณคดีไทย. พิมพ์ครั้งที่ 2. กรุงเทพฯ: โครงการเผยแพร่ผลงานวิชาการ คณะอักษรศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
สุปาณี พัดทอง. 2540. ศิลปะการประพันธ์ภาษาไทย: ร้อยกรอง. กรุงเทพฯ: มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์.
อติรุจ ดือเระ. 2565. OHCHR ระบุปี 2565 เป็นปีที่ชาวปาเลสไตน์ถูกคร่าชีวิตในเขตเวสต์แบงก์มากที่สุดในรอบ 17 ปี พร้อมประณามอิสราเอลใช้กำลังเกินกว่าเหตุ. ค้นเมื่อ 27 กันยายน 2568, จาก https://www.sdgmove.com/2022/12/29/ohchr-israeli-violence-palestinians-2022/.
อลิษา วาหับ. 2566. “จิตรกร.” ใน วาสนา ชูรัตน์ (บรรณาธิการ), เฮือกสุดท้ายของบทผญา, (26-28). กรุงเทพฯ: สำนักงานเลขาธิการสภาผู้แทนราษฎร.
ฮีดายะห์ เบ็ญโกบ. 2566. “ความทรงจำสุดท้ายของซากีนะฮ์.” ใน วาสนา ชูรัตน์ (บรรณาธิการ), เฮือกสุดท้ายของบทผญา, (22-25). กรุงเทพฯ: สำนักงานเลขาธิการสภาผู้แทนราษฎร.
THE STANDARD. 2566. อะไรที่ไม่คิดว่าจะได้เห็น ก็ได้เห็นบทสรุปการเมืองไทยปี 2566. ค้นเมื่อ 27 กันยายน 2568, จาก https://thestandard.co/thailand-politics-2566/?utm_source=chatgpt.com.