พระไม้: ภาพสะท้อนทางสังคมวัฒนธรรมชนเผ่าภูไทสู่การสร้างสรรค์ภาพยนตร์

ผู้แต่ง

  • นิยม วงศ์พงษ์คำ คณะศิลปกรรมศาสตร์ มหาวิทยาลัยขอนแก่น
  • ปรัชญา ปิ่นแก้ว นักวิจัยอิสระ
  • ปรีชา สาคร คณะวิทยาการสารสนเทศ มหาวิทยาลัยมหาสารคาม
  • วิชิต วัฒนานนท์ คณะศิลปกรรมศาสตร์ มหาวิทยาลัยขอนแก่น
  • ฮาวา วงศ์พงษ์คำ คณะศิลปกรรมศาสตร์ มหาวิทยาลัยขอนแก่น

DOI:

https://doi.org/10.14456/tiat.2025.14

คำสำคัญ:

ความเชื่อ , ชนเผ่าภูไท , พระไม้ , ภาพยนตร์สยองขวัญ , ซอฟต์พาวเวอร์

บทคัดย่อ

บทความวิจัยเรื่อง พระไม้: ภาพสะท้อนทางสังคมวัฒนธรรมชนเผ่าภูไทสู่การสร้างสรรค์ภาพยนตร์ มีวัตถุประสงค์เพื่อผลิตภาพยนตร์จากความเชื่อเรื่องพระไม้จากวัฒนธรรมชนเผ่าภูไทซึ่งพระไม้มีที่มาจากการผสมผสานระหว่างศิลปะพื้นบ้าน และ อิทธิพลจากศิลปะล้านช้าง "พระไม้" เป็นสัญลักษณ์ของความศรัทธาในพระพุทธศาสนา และมีบทบาทสำคัญในพิธีกรรม และความเชื่อเกี่ยวกับภูตผีของชาวภูไท งานวิจัยนำองค์ประกอบดังกล่าวมาประยุกต์ใช้ในการสร้างสรรค์ภาพยนตร์แนวระทึกขวัญ สยองขวัญ สืบสวนสอบสวน เพื่อนำเสนอเรื่องราวที่ซับซ้อน ลึกซึ้งเกี่ยวกับความเชื่อ และจารีตดั้งเดิมของชนเผ่าภูไท จากการศึกษาในครั้งนี้ได้ผลผลิตเป็นภาพยนตร์แนวระทึกขวัญ สยองขวัญ สืบสวนสอบสวน 1 เรื่อง ซึ่งภาพยนตร์เรื่องนี้ควบคุมการผลิตโดยคุณปรัชญา ปิ่นแก้ว กำกับภาพยนตร์โดย นิยม วงศ์พงษ์คำ และปรีชา สาคร ภายใต้แนวคิด “พระไม้ วัตถุอันตรายอย่านำเข้าบ้าน”เป็นสื่อกลางในการเชื่อมโยงแนวคิดวิถีพุทธในการนำหลักคำสอนขององค์สมเด็จพระสัมมาสัมพุทธเจ้าเป็นเครื่องยึดเหนี่ยวจิตใจมากกว่าการนำรูปเคารพของพระพุทธเจ้ามาเป็นเครื่องแทนความศักดิ์สิทธิ์ เพื่อหวังผลประโยชน์อื่นใดนอกเหนือคำสอนตามดังคำกล่าวที่ว่า “อย่าให้พระพุทธรูปบังพระพุทธเจ้า”

เอกสารอ้างอิง

กานต์ กาญจนพิมาย, ตรีชฎา สุขเกษม, อุษา กลมพันธ์, ศิรประภา รัตนรวมการ, และ ศิรประภา สันตะวงศ์. (2566). คุณค่า และความงามของพระพุทธรูปไม้อีสานในวัดอาม็อง. วารสารศิลปะและวัฒนธรรมลุ่มแม่น้ำมูล. 12(2) : 59-67.

นิยม วงศ์พงษ์คำ. (2557). พระพุทธรูปไม้ในภาคอีสาน. ขอนแก่น: มหาวิทยาลัยขอนแก่น.

นิยม วงศ์พงษ์คำ. (2567). รายงานผลการทำกิจกรรมส่งเสริมและสนับสนุนการวิจัย: โครงการพระพุทธรูปอีสาน: หมายและการตีความหมายในมุมมองคนท้องถิ่นในพื้นที่ภาคอีสาน. มหาวิทยาลัยขอนแก่น. https://explore.nrct.go.th/file_upload/submitter/file_upload//faadc25f0710758676102815c69bf72b9d763256fb50159e.pdf

พระมหาปพนกตสาโร. (2560). พระพุทธรูปไม้: คุณค่าและคติธรรมที่มีต่อวิถีชีวิตคนอีสาน. วารสารวิชาการธรรมทรรศน์. 17(2) : 99-114.

มหาวิทยาลัยราชภัฏนครปฐม. (2561). เทศกาลและพิธีกรรมทางศาสนาพราหมณ์-ฮินดู. Retrieved 12 สิหาคม 2568, from http://courseware.npru.ac.th/admin/files/20170116113300_1034d25f0a4c5cc7297669bd7d1714a9.pdf

รัชนีกร ไวกล้า. (2562). ภูมิปัญญาท้องถิ่นและการอนุรักษ์ประเพณีการเหยาของชาวภูไท. Journal of Arts Management. 3(1) : 53-68.

สุกัญญา สมไพบูลย์. (2566). หนังผีไทย คืออะไร. Retrieved 1 มีนาคม 2568, from https://www.silpa-mag.com/on-view/article_105818

สุรพล วิรุฬห์รักษ์. (2557). หลักการแสดงนาฏยศิลป์ปริทรรศน์. กรุงเทพฯ : สำนักพิมพ์แห่งจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.

สำนักงานจังหวัดนครพนม. (2561). พิธีเหยา (รักษาคนป่วยแบบโบราณ). Retrieved 1 มีนาคม 2568, from http://www2.nakhonphanom.go.th/charm/detail/66

Sakorn, P. (2023). A Study of an Adaptation of an E-San Novel to Screen Play: A Case Study of Ratree. (2023). Journal of Namibian Studies : History Politics Culture. 34(2) : 819-833. https://doi.org/10.59670/jns.v34i.1746

Sornsena, S., Apirating, P., & Suksamran, S. (2021). The Beliefs and Aesthetics of Isaan Heritage Trees. Academic Journal of Interdisciplinary Studies. 10(3) : 158-167. https://doi.org/10.36941/ajis-2021-0072

Thapkhampha, P. K. ., Leeka, J., & Ritthithit, P. J. . (2022). The Belief on the Building of Wooden Buddha of Isan People. Journal of Graduate MCU KhonKaen Campus. 9(3) : 26–40.

ดาวน์โหลด

เผยแพร่แล้ว

2025-08-23

รูปแบบการอ้างอิง

วงศ์พงษ์คำ น., ปิ่นแก้ว ป., สาคร ป. . ., วัฒนานนท์ ว., & วงศ์พงษ์คำ ฮ. (2025). พระไม้: ภาพสะท้อนทางสังคมวัฒนธรรมชนเผ่าภูไทสู่การสร้างสรรค์ภาพยนตร์. Asian Journal of Traditional and Innovative Arts and Textiles, 4(2), 208–224. https://doi.org/10.14456/tiat.2025.14

ฉบับ

ประเภทบทความ

บทความวิจัย