Don Pu Ta : Belief and Faith in Sacred Things in Isan Society

Main Article Content

พระณัฐวุฒิ พันทะลี

Abstract

This academic article aims to demonstrate beliefs and faith in sacred things in Isan society. Especially the belief in the spirit of Don Pu Ta The study found that Phi Don Pu Ta is an ancestor ghost or family ghost who has passed away. It is the spirit of the ancestors of the village where the spirit is still concerned about the children and continues to look after, protect, protect, and prevent all dangers that will occur. The Don Pu Ta ghost is not an evil spirit that haunts people everywhere. When speaking according to their nature, Don Grandfather's spirits are both real ghosts, monsters, and angels. There are the angels, angels, and the spirits of Don's Grandfather are high-ranking spirits, that is, they have great powers and prestige over the general ghosts and events in that area. There are ghosts of Don's Grandfather who have many followers and those who have few followers or are alone. The villagers in Isan local society believe that the spirit of Don's Grandfather gives both good and evil. And believe that the spirit of Don Pu Ta has great power, able to inspire fortune and success in various jobs, which this belief has influenced the way of life of the people in the Isaan local community for a long time to the present.

Article Details

How to Cite
พันทะลี พ. (2023). Don Pu Ta : Belief and Faith in Sacred Things in Isan Society. Buddhism in Mekong Region Journal, 6(1), 1–20. Retrieved from https://so06.tci-thaijo.org/index.php/bmrj/article/view/262257
Section
Academic Article

References

ณรงค์ฤทธิ์ สุมาลี. (2562). ข้อสังเกตว่าด้วยประวัติศาสตร์สังคมของหลักบ้านหลักเมืองในชุมชนลุ่มน้ำโขง. วารสารอารยธรรมศึกษา โขง-สาละวิน. หน้า 119-158.

นันทนา ปรมานุศิษฏ์. (2560). ดอนปู่ตาพื้นที่ศักดิ์สิทธิ์แห่งหมู่บ้านอีสาน. วารสารวัฒนธรรม. 4(1), 62-69.

นิยพรรณ วรรณศิริ. (2540). มานุษยวิทยาสังคมและวัฒนธรรม. ภาควิชาสังคมวิทยาและมานุษยวิทยา คณะสังคมศาสตร์ มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์. กรุงเทพมหานคร.

บัญชา เกียรติจรุงพันธ์. (2554). “จํ้า” ผู้สื่อสารกับปู่ตา : รอยต่อแห่งความทรงจำร่วมของชุมชน. วารสารศิลปกรรมศาสตร์มหาวิทยาลัยขอนแก่น. 3(1), หน้า 20-39.

บุญยงค์ เกิดเทศ. (2540). ดอนปู่ตา: ป่าวัฒนธรรมอีสาน. กรุงเทพฯ: กรมวิชาการเกษตร. สำนักพิมพ์พิพิธภัณฑ์และวัฒนธรรมการเกษตร, มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์.

เบญจพร อุผา. (2560). ดอนปู่ตา : การใช้ความรู้ทางวิทยาศาสตร์ในการจัดการทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม. รายงานวิจัย. มหาวิทยาลัยราชภัฏสกลนคร.

เบญจภัคค์ เจริญมหาวิทย์. (2561). ดอนปู่ตา: ป่าวัฒนธรรมชุมชนภาคอีสานเชื่อมคนสร้างป่า. วารสารสาขามนุษยศาสตร์ สังคมศาสตร์ และศิลปะ. 11(2), หน้า 2203-2216.

ประเวศ วะสี. (2537). วัฒนธรรมกับการพัฒนา. กรุงเทพฯ : โรงพิมพ์คุรุสภา ลาดพร้าว.

ปรีชา ช้างขวัญยืน และ สมภาร พรมทา. (2556). มนุษย์กับศาสนา. กรุงเทพฯ: โครงการเผยแพร่ ผลงานวิชาการ คณะอักษรศาสตร์จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.

ปรีชา สาคร. (2564). ‘ร่างทรง - ผีเข้า’ และ ‘เฒ่าจ้ำ’ ความเหมือนและความต่าง. ค้นเมื่อ 8 กุมภาพันธ์ 2566 จาก https://www.bangkokbiznews.com/lifestyle/969825.

พระกมลฤทธิ์ ภารสารและคณะ. (2565). การมีอยู่ของผีปู่ตาบ้านโนนตุ่นตำบลเมืองเก่า อำเภอเมือง จังหวัดขอนแก่น. วารสารสถาบันวิจัยพิมลธรรม. 9(2), หน้า 113-123.

พระปลัดอภิสิทธิ์ ธมฺมวุฑโฒ และ พระมหามิตร ฐิตปญฺโญ. (2562). การศึกษาคติธรรมทางพระพุทธศาสนาที่ปรากฏในพิธีกรรมการบูชาปู่ตาของชาวบ้านทิพโสต ตำบลดอนกลาง อำเภอโกสุมพิสัย จังหวัดมหาสารคาม. วารสารบัณฑิตศึกษามหาจุฬาขอนแก่น. 6(2), หน้า 410-423.

พระพัชรพล ปัญญาธโรและคณะ. (2565). วิเคราะห์ความกตัญญูผ่านประเพณีผีปู่ตาของชาวอีสาน. วารสารวนัมฎองแหรกพุทธศาสตรปริทรรศน์. 9(2), หน้า 13-22.

เพ็ญศรี ดุ๊กและคณะ. (2536). วัฒนธรรม พื้นบ้าน : คติความเชื่อ. พิมพ์ครั้งที่ 4. กรุงเทพฯ : โรงพิมพ์จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.

ภัททิยา ยิมเรวัต. (2540). การเปลี่ยนแปลงวัฒนธรรมด้านความเชื่อและขนบธรรมเนียมประเพณี. วารสารภาษาและวัฒนธรรม, 16(1), หน้า 5-12.

เมินรัตน์ นวะบุศย์. (2544). ทัศนะของนักศึกษาระดับอุดมศึกษาในจังหวัดนครราชศรีมาที่เกี่ยวกับสิ่ง

ยุพารักษ์ ชนะบวรวัฒน์. (2560). การบนสิ่งศักดิ์สิทธิ์ของชาวพุทธในสังคมไทย. ปริญญาศิลปศาสตรมหาบัณฑิต สาขาวิชาพุทธศาสนศึกษา. บัณฑิตวิทยาลัย มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์.

ว.ศรีสุโร. (2541). ”ปู่ตา – อาฮัก”. วารสารศิลปวัฒนธรรม. 19(5), หน้า 64.

วิชุดาและคณะ. (2557). การเลี้ยงปู่ตา. ค้นเมื่อ 26 มกราคม 2566 จาก http://is.udru.ac.th/~is-localdb/trad_detail.php?trad_id=8.

ศรีศักร วัลลิโภดม. (2551). ความหมายของภูมิวัฒนธรรมการศึกษาจากภายในและสำนักของท้องถิ่น. สำนักพิมพ์มูลนิธิเล็ก-ประไพ วิริยะพันธุ์.

ศักดิ์สิทธิ์และชีวิตหลังความตาย. มหาลัยราชภัฏนครราชศรีมา.

สัมภาษณ์ : นายสุภาพ บุตรวิเศษ อายุ 65 ปี บ้านเลขที่ 73 ต.กู่สันตรัตน์ อ.นาดูน จ.มหาสารคาม. วันที่สัมภาษณ์ 5 กันยายน 2558.

สัมภาษณ์ นายมะลัด สุภารัตน์. ผู้ใหญ่บ้านจันลม. 19 กรกฎาคม 2562.

สัมภาษณ์ พ่อทอน เกษศิลา. ปราชญ์ชาวบ้าน. 13 กรกฎาคม 2562.

สุทัศน์ ประทุมแก้ว. (2563). คติความเชื่อเกี่ยวกับพิธีกรรมบูชาศาลปู่ตาของชุมชนในจังหวัดศรีสะเกษ. วารสาร มจร อุบลปริทรรศน์. 5(3), หน้า 645-656.

แสง จันทร์งาม. (2544). พุทธศาสนวิทยา. (พิมพ์ครั้งที่ 4). กรุงเทพฯ: สร้างสรรค์บุ๊ค.

โสรัจ นามอ่อน. (2555). การศึกษาวิเคราะห์สาเหตุความเชื่อชาวพุทธที่มีต่อศาลดอนเจ้าปู่ประจำหมู่บ้าน จังหวัดอุบลราชธานี. รายงานการวิจัย. มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย วิทยาเขตอุบลราชธานี.

อนันตศักดิ์ พลแก้วเกษ. (2562). การศึกษาตัวบทและบทบาทของผีปู่ตา อำเภอเสลภูมิ จังหวัดร้อยเอ็ด. วารสารวิชาการธรรมทรรศน์. 19(4), หน้า 1-11.

อีสานร้อยแปด. (2566). เฒ่าจ้ำ ภาษาอีสาน. ค้นเมื่อ 8 กุมภาพันธ์ 2566 จาก https://esan108.com/dict/view/.