การพัฒนารูปแบบจิตศึกษาเพื่อส่งเสริมภาวะผู้นำเชิงจริยธรรมของนิสิตปริญญาโท สาขาการบริหารการศึกษา มหาวิทยาลัยนเรศวร
Main Article Content
บทคัดย่อ
การวิจัยครั้งนี้ มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) ศึกษาองค์ประกอบของภาวะผู้นำเชิงจริยธรรม ความต้องการจำเป็นและแนวทางการใช้จิตศึกษาเพื่อส่งเสริมภาวะผู้นำเชิงจริยธรรม 2) สร้างรูปแบบจิตศึกษาเพื่อส่งเสริมภาวะผู้นำเชิงจริยธรรม 3) ทดลองใช้รูปแบบ และ 4) ประเมินผลลัพธ์ของรูปแบบจิตศึกษาเพื่อส่งเสริมภาวะผู้นำเชิงจริยธรรม เป็นการวิจัยและพัฒนา กลุ่มประชากร ได้แก่ นิสิตปริญญาโท สาขาการบริหารการศึกษา ชั้นปีที่ 1 ปีการศึกษา 2566 จำนวน 150 คน เครื่องมือที่ใช้ ได้แก่ แบบสอบถาม แบบสัมภาษณ์ แบบประเมิน และแบบบันทึกการสังเกต วิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้ การวิเคราะห์สถิต หาค่าร้อยละ ค่าเฉลี่ย และส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน ค่าดัชนีลำดับความสำคัญของความต้องการจำเป็น (PNI modified) และการวิเคราะห์เนื้อหา
ผลการวิจัยพบว่า
1. ภาวะผู้นำเชิงจริยธรรมมี 3 องค์ประกอบ คือ ค่านิยม การตัดสินใจ และการเข้าอกเข้าใจผู้อื่น โดยความต้องการจำเป็นในการพัฒนาภาวะผู้นำเชิงจริยธรรมมีค่า PNI modified = 0.47 แนวทางการใช้จิตศึกษาแบ่งออกเป็น 2 ด้าน ได้แก่ ความเป็นชุมชนสนามพลังบวก และกิจกรรมจิตศึกษาเพื่อฝึกฝน
2. รูปแบบจิตศึกษาที่พัฒนาขึ้นประกอบด้วย หลักการ วัตถุประสงค์ กลไก วิธีดำเนินงาน การวัดผล และเงื่อนไขความสำเร็จ โดยเน้นการใช้จิตวิทยาเชิงบวกและกิจกรรมจิตศึกษา ผลการประเมินรูปแบบโดยผู้เชี่ยวชาญพบว่ามีความถูกต้อง ครอบคลุม และเหมาะสมอยู่ในระดับมากที่สุด ( = 4.76, S.D. = 0.43)
3. การทดลองใช้รูปแบบจิตศึกษาเพื่อส่งเสริมภาวะผู้นำเชิงจริยธรรมของนิสิตปริญญาโทสาขาการบริหารการศึกษาประกอบด้วย การประเมินปฏิกิริยา พบว่า นิสิตมีปฏิกิริยาเชิงบวกต่อการเรียนรู้ทุกด้าน มีความเข้าใจเพิ่มขึ้นและพัฒนาทักษะการใช้จิตศึกษาอย่างชัดเจน พฤติกรรมในภาพรวมอยู่ในระดับมาก ( = 4.06, S.D. = 0.58)
4. ผลการประเมินผลลัพธ์ (Results) ของรูปแบบจิตศึกษาเพื่อส่งเสริมภาวะผู้นำเชิงจริยธรรม พบว่าผลลัพธ์ในภาพรวมทุกด้าน อยู่ในระดับมาก ( = 3.71, S.D. = 0.55)
Article Details

อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
เพื่อให้เป็นไปตามกฎหมายลิขสิทธิ์ ผู้นิพนธ์ทุกท่านต้องลงลายมือชื่อในแบบฟอร์มใบมอบลิขสิทธิ์บทความ ให้แก่วารสารฯ พร้อมกับบทความต้นฉบับที่ได้แก้ไขครั้งสุดท้าย นอกจากนี้ ผู้นิพนธ์ทุกท่านต้องยืนยันว่าบทความ ต้นฉบับที่ส่งมาตีพิมพ์นั้น ได้ส่งมาตีพิมพ์เฉพาะในวารสาร วิชาการธรรม ทรรศน์ เพียงแห่งเดียวเท่านั้น หากมีการใช้ ภาพหรือตารางของผู้นิพนธ์อื่นที่ปรากฏในสิ่งตีพิมพ์อื่นมาแล้ว ผู้นิพนธ์ต้องขออนุญาตเจ้าของลิขสิทธิ์ก่อน พร้อมทั้ง แสดงหนังสือที่ได้รับการยินยอมต่อบรรณาธิการ ก่อนที่บทความจะได้รับการตีพิมพ์เอกสารอ้างอิง
กมลทิพย์ ทองกำแหง. (2562). กลยุทธ์การพัฒนาภาวะผู้นำเชิงจริยธรรมสำหรับผู้บริหารโรงเรียนเอกชน. (วิทยานิพนธ์ศึกษาศาสตรมหาบัณฑิต). กรุงเทพฯ: จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
ณัฐริดา นิพนธ์, โสภนา สุดสมบูรณ์ และกุลชลีจงเจริญ. (2563). ความสัมพันธ์ระหว่างภาวะผู้นำเชิงจริยธรรมกับบทบาทของผู้บริหารสถานศึกษาในการพัฒนาคุณลักษณะที่พึงประสงค์ของผู้เรียนในสถานศึกษา สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษานครสวรรค์ เขต 1. วารสารมหาจุฬานาครทรรศน์, 7(5), 158-171.
เพ็ญศิริ สมเรือน. (2560). ภาวะผู้นำเชิงจริยธรรมของผู้บริหารสถานศึกษา สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาตราด. (วิทยานิพนธ์ศึกษาศาสตรมหาบัณฑิต). ชลบุรี: บัณฑิตวิทยาลัย มหาวิทยาลัยบูรพา.
รัตนะ บัวสนธ์. (2565). การวิจัยและพัฒนานวัตกรรมการศึกษา. กรุงเทพฯ: จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
วิจารณ์ พานิช. (2555). วิถีสร้างการเรียนรู้เพื่อศิษย์ในศตวรรษที่ 21. กรุงเทพฯ: ตถาตาพับลิเคชั่น.
วิเชียร ไชยบัง. (2562). จิตศึกษาพัฒนาปัญญาภายใน. (พิมพ์ครั้งที่ 7). บุรีรัมย์: โรงเรียนลำปลายมาศพัฒนา.
สุทัด จันทะสินธุ์. (2560). รูปแบบภาวะผู้นำเชิงจริยธรรมแบบบูรณาการของผู้บริหารสถานศึกษา สังกัดสำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน. (ดุษฎีนิพนธ์ปรัชญาดุษฎีบัณฑิต). เชียงใหม่: มหาวิทยาลัยราชภัฏเชียงใหม่.
สุวิมล ว่องวาณิช. (2558). การวิจัยประเมินความต้องการจำเป็น. (พิมพ์ครั้งที่ 3). กรุงเทพฯ: จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
Brown, M. E., & Treviño, L. K. (2006). Ethical leadership: A review and future directions. The Leadership Quarterly, 17(6), 595-616. https://doi.org/10.1016/j.leaqua.2006.10.004
Burns, J. M. (1978). Leadership. New York: Harper & Row.
Grace, B. (2006). Ethical Leadership: In Pursuit of the Common Good. Seattle, WA: Center for Ethical Leadership.
Kohlberg, L. (1976). Moral stages and the idea of justice. In T. Lickona (Ed.), Moral development and behavior: Theory, research, and social issues (pp. 31-53). New York, NY: Holt, Rinehart & Winston.
Krejcie, R. V., & Morgan, D. W. (1970). Determining sample size for research activities. Educational and Psychological Measurement, 30(3), 607-610. https://doi.org/10.1177/001316447003000308
Northouse, P. G. (2003). Leadership: Theory and Practice. (3rd ed.). Thousand Oaks, CA: Sage Publications.
Starratt, R. J. (2004). Ethical Leadership. San Francisco CA: Jossey-Bass.