รูปแบบการพัฒนาผู้สูงอายุตามหลักพุทธจริยศาสตร์ของเทศบาลนครขอนแก่น อำเภอเมือง จังหวัดขอนแก่น

Main Article Content

เดชาชัช สายเมธางกุร
จรัส ลีกา
พระครูภาวนาโพธิคุณ (สมชาย พังหมื่นไว)

บทคัดย่อ

การวิจัยครั้งนี้ มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) ศึกษาหลักพุทธจริยศาสตร์ในการพัฒนาผู้สูงอายุ 2) ศึกษารูปแบบการพัฒนาผู้สูงอายุของเทศบาลนครขอนแก่น 3) นำเสนอรูปแบบการพัฒนาผู้สูงอายุตามหลักพุทธจริยศาสตร์ของเทศบาลนครขอนแก่น เป็นการวิจัยเชิงคุณภาพ เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัย ได้แก่ แบบสัมภาษณ์เชิงลึก ผู้ให้ข้อมูลสำคัญ ได้แก่ กลุ่มนักวิชาการ จำนวน 20 รูป/คน กลุ่มปฏิบัติการ จำนวน 20 คน และกลุ่มผู้สูงอายุ จำนวน 20 คน วิเคราะห์ข้อมูลเชิงพรรณนาตามหลักอุปนัยวิธี
ผลการวิจัยพบว่า
1. หลักพุทธจริยศาสตร์เป็นหลักการที่นำมาเป็นวิธีการเพื่อพัฒนาผู้สูงอายุให้มีคุณภาพชีวิตใน 3 ด้านคือ สุขภาพ การมีส่วนร่วม ความมั่นคงในชีวิต ประกอบด้วย ภาวนา 4 อิทธิบาท 4 และธรรมสมาธิ 5 นำไปสู่การพัฒนาอย่างสมบูรณ์และยั่งยืน
2. รูปแบบการพัฒนาผู้สูงอายุในเทศบาลนครขอนแก่นใน 3 ด้าน คือ ด้านสุขภาพ ด้านการมีส่วนร่วม และด้านความมั่นคง เป็นรูปแบบที่เทศบาลได้ดำเนินการแต่ผู้สูงอายุควรได้รับการพัฒนาศักยภาพด้านร่างกายและจิตใจไปพร้อมกันเพื่อเกิดความสมดุลและเกิดความครอบคลุมในมิติการดูแลสุขภาวะที่พึงประสงค์ มีความมั่นคง และยั่งยืน
3. รูปแบบการพัฒนาคุณภาพชีวิตผู้สูงอายุตามหลักพุทธจริยศาสตร์ของเทศบาลนครขอนแก่น พบว่า ภาวนา 4 คือ เป็นการพัฒนาด้านกาย จิตใจ และปัญญา ให้มีความพร้อมในการดำรงชีวิตที่สมดุลและมีคุณภาชีวิตที่ดี อิทธิบาท 4 เป็นวิธีการเสริมแรงเพื่อให้ผู้สูงอายุมีอายุที่ยืนยาวด้วยความพอใจและปฏิบัติตนในการดูแลสุขภาพ ปราศจากโรคภัยต่างๆ และธรรมสมาธิ 5 ที่นำมาใช้เพื่อการส่งเสริมให้ผู้สูงอายุเป็นผู้ที่มีศักยภาพหรือมีภาวพฤฒพลังในการดูแลตนเองด้านร่างกายและจิตใจไม่เกิดการเจ็บป่วย สามารถปฏิบัติกิจวัตรประจำวันได้ด้วยตัวเองลดการพึ่งพาผู้อื่น ลดการแยกตัวออกจากสังคมโดยการร่วมกิจกรรมในชุมชน ชมรม เกิดความพึงพอใจและความผาสุกในชีวิตเพิ่มมากขึ้น

Article Details

รูปแบบการอ้างอิง
สายเมธางกุร เ. ., ลีกา จ., & (สมชาย พังหมื่นไว) พ. (2024). รูปแบบการพัฒนาผู้สูงอายุตามหลักพุทธจริยศาสตร์ของเทศบาลนครขอนแก่น อำเภอเมือง จังหวัดขอนแก่น. วารสารวิชาการธรรมทรรศน์, 24(3), 185–196. สืบค้น จาก https://so06.tci-thaijo.org/index.php/dhammathas/article/view/275927
ประเภทบทความ
บทความวิจัย (Research Article)

เอกสารอ้างอิง

กระทรวงการพัฒนาสังคมและความมั่นคงของมนุษย์. (2545). แผนผู้สูงอายุแห่งชาติ ฉบับที่ 2 (พ.ศ. 2545-2564). กรุงเทพฯ: กระทรวงการพัฒนาสังคมและความมั่นคงของมนุษย์.

กุศล สุนทรธาดา และกมลชก ขําสุวรรณ. (2553). ระดับและแนวโน้มความมีพฤฒิพลังของผู้สูงอายุไทย. กรุงเทพฯ: สมาคมนักประชากรไทย.

พงษ์เทพ พัฒนกิจ. (2564). การนำหลักธรรมสมาธิมาประยุกต์ใช้ในผู้สูงอายุ. วารสารการวิจัยและพัฒนา, 13(2), 101-115.

พรพงศ์ สุขประเสริฐ. (2556). การพัฒนาคุณภาพชีวิตของผู้สูงอายุในฐานะพุทธศาสนา. วารสารพุทธศาสนา, 12(1), 45-60.

ระวี สัจจโสภณ. (2556). แนวคิดทางการศึกษาเพื่อการพัฒนาภาวะพฤฒิพลังในผู้สูงอายุ. วารสารวิทยาสารเกษตรศาสตร์ สาขาสังคมศาสตร์, 34(3), 471-490.

วรวุฒิ นพพร. (2565). ธรรมสมาธิและผลกระทบต่อสุขภาพจิตในผู้สูงอายุ. วารสารวิจัยสุขภาพจิต, 11(1), 89-100.

สมเด็จพระพุทธโฆษาจารย์ (ป.อ.ปยุตฺโต). (2562). พุทธธรรม ฉบับปรับขยาย. (พิมพ์ครั้งที่ 53). กรุงเทพฯ: มหาวิทยาลัยเอเชียอาคเนย์.

สมคิด ลิขิตกิจสมบูรณ์. (2561). อิทธิบาท 4 และการพัฒนาคุณภาพชีวิตของผู้สูงอายุ. วารสารพัฒนาชุมชน, 9(2), 75-85.

สำนักงานสถิติแห่งชาติ กระทรวงดิจิทัลเพื่อเศรษฐกิจและสังคม. (2560). ดัชนีพฤฒพลังผู้สูงอายุไทย. กรุงเทพฯ: เท็กซ์แอนด์เจอร์นัลพับลิเคชั่น.

สุภจักษ์ แสงประจักษ์สกุล. (2558). ปัจจัยกำหนดระดับวุฒิวัยของผู้สูงอายุไทย. วารสาสงขลานครินทร์ ฉบับสังคมศาสตร์และมนุษยศาสตร์, 21(1), 139-167.

อุดมศักดิ์ รัศมีวิชัย. (2562). ผลของการฝึกภาวนาในการเพิ่มคุณภาพชีวิตของผู้สูงอายุ. วารสารสุขภาพและการแพทย์, 29(4), 123-136.

United Nations. (2001). World Population Situation Report. New York: United Nations Publications.

World Health Organization. (2002). Geneva Policy Framework: World Health Organization. Geneva: World Health Organization.