การพัฒนารูปแบบการเรียนการสอนตามแนวพุทธวิธี เพื่อเสริมสร้างคุณลักษณะบัณฑิตที่พึงประสงค์ด้านคุณธรรมจริยธรรม

บทคัดย่อ

การวิจัยครั้งนี้ มีวัตถุประสงค์เพื่อพัฒนารูปแบบการเรียนการสอนตามแนวพุทธวิธีเพื่อเสริมสร้างคุณลักษณะบัณฑิตที่พึงประสงค์ด้านคุณธรรมจริยธรรม และเพื่อประเมินประสิทธิผลของการใช้รูปแบบการเรียนการสอนตามแนวพุทธวิธี เพื่อเสริมสร้างคุณลักษณะของบัณฑิตที่พึงประสงค์ของนิสิตวิทยาลัยสงฆ์ บุรีรัมย์ กลุ่มเป้าหมายที่ศึกษาในการวิจัยครั้งนี้ เป็นนิสิตวิทยาลัยสงฆ์บุรีรัมย์ ชั้นปีที่ 1 ปีการศึกษา 2560 ในรายวิชาใดวิชาหนึ่ง โดยใช้วิธีเลือกแบบเจาะจง (Purposive Sampling) สถิติในการวิเคราะห์ข้อมูลใช้สถิติ เชิงพรรณนา (Descriptive Statistics) เพื่อวิเคราะห์ข้อมูล โดยใช้ค่าร้อยละ ค่าเฉลี่ย และส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน สถิติที่ใช้ในการทดสอบสมมติฐาน ใช้การทดสอบโดยการทดสอบความแตกต่างของผู้เรียน 2 กลุ่ม การวิจัยครั้งนี้ มีวัตถุประสงค์เพื่อพัฒนารูปแบบการเรียนการสอนตามแนวพุทธวิธีเพื่อเสริมสร้างคุณลักษณะบัณฑิตที่พึงประสงค์ด้านคุณธรรมจริยธรรม และเพื่อประเมินประสิทธิผลของการใช้รูปแบบการเรียนการสอนตามแนวพุทธวิธี เพื่อเสริมสร้างคุณลักษณะของบัณฑิตที่พึงประสงค์ของนิสิตวิทยาลัยสงฆ์ บุรีรัมย์ กลุ่มเป้าหมายที่ศึกษาในการวิจัยครั้งนี้ เป็นนิสิตวิทยาลัยสงฆ์บุรีรัมย์ ชั้นปีที่ 1 ปีการศึกษา 2560 ในรายวิชาใดวิชาหนึ่ง โดยใช้วิธีเลือกแบบเจาะจง (Purposive Sampling) สถิติในการวิเคราะห์ข้อมูลใช้สถิติ เชิงพรรณนา (Descriptive Statistics) เพื่อวิเคราะห์ข้อมูล โดยใช้ค่าร้อยละ ค่าเฉลี่ย และส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน สถิติที่ใช้ในการทดสอบสมมติฐาน ใช้การทดสอบโดยการทดสอบความแตกต่างของผู้เรียน 2 กลุ่ม 
ผลการวิจัยพบว่า
1. จากการศึกษาแนวคิดรูปแบบการเรียนการสอนตามแนวพุทธวิธี สามารถพัฒนารูปแบบการเรียนการสอนตามแนวพุทธวิธี เรียกว่า การจัดการเรียนรู้แบบไตรสิกขา 3 อย่าง คือ 1) อธิสีลสิกขา 2) อธิจิตตสิกขา และ 3) อธิปัญญาสิกขา 
2. ผลการประเมินคุณลักษณะบัณฑิตที่พึงประสงค์ด้านคุณธรรมจริยธรรมของนิสิตวิทยาลัยสงฆ์บุรีรัมย์ทั้ง 4 ด้าน อยู่ในระดับมาก เมื่อพิจารณาเป็นรายด้าน พบว่า ด้านความรับผิดชอบ มีค่าเฉลี่ยสูงสุด รองลงมาได้แก่ ด้านความมีระเบียบวินัย ส่วนด้านที่มีค่าเฉลี่ยน้อยที่สุด ได้แก่ ด้านความซื่อตรง รองลงมาได้แก่ ด้านการมีมนุษยสัมพันธ์ ตามลำดับ ซึ่งอยู่ในระดับมากทุกด้าน 
3. จากการทดสอบสมมติฐานความแตกต่างของผู้เรียน 2 กลุ่ม (t-test) โดยใช้เทคนิคสามเส้า (Triangulation) ในการเก็บข้อมูล (เพื่อน ตนเอง ผู้สอน) ผลการวิจัยพบว่า ผู้เรียนกลุ่มทดลองและกลุ่มควบคุมมีคุณลักษณะที่พึงประสงค์โดยรวมไม่แตกต่างกัน เมื่อพิจารณารายด้าน พบว่า ด้านความมีระเบียบวินัย ด้านความซื่อตรง และด้านการมีมนุษยสัมพันธ์ มีคุณลักษณะบัณฑิตที่พึงประสงค์โดยรวมไม่แตกต่างกัน มีเพียงด้านความรับผิดชอบ โดยรวมแตกต่างกันที่ระดับนัยสำคัญทางสถิติ .05