ความเชื่อเรื่องพระพุทธเจ้าในสังคมวัฒนธรรมล้านนา

บทคัดย่อ

การวิจัยครั้งนี้ มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) ศึกษาความเชื่อเรื่องพระพุทธเจ้าในคัมภีร์พระพุทธศาสนาเถรวาท 2) เพื่อศึกษาความเชื่อเรื่องพระพุทธเจ้าในวรรณกรรมพระพุทธศาสนาล้านนา 3) เพื่อวิเคราะห์ความเชื่อเรื่องพระพุทธเจ้าในสังคมวัฒนธรรมล้านนา เป็นการวิจัยเชิงคุณภาพ โดยวิเคราะห์เนื้อหาแล้วเขียนบรรยายเชิงพรรณนาการวิจัยครั้งนี้ มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) ศึกษาความเชื่อเรื่องพระพุทธเจ้าในคัมภีร์พระพุทธศาสนาเถรวาท 2) เพื่อศึกษาความเชื่อเรื่องพระพุทธเจ้าในวรรณกรรมพระพุทธศาสนาล้านนา 3) เพื่อวิเคราะห์ความเชื่อเรื่องพระพุทธเจ้าในสังคมวัฒนธรรมล้านนา เป็นการวิจัยเชิงคุณภาพ โดยวิเคราะห์เนื้อหาแล้วเขียนบรรยายเชิงพรรณนา
ผลการวิจัยพบว่า คัมภีร์พระพุทธศาสนาเถรวาทระบุว่าพระพุทธเจ้าเป็นคำเรียกขานผู้ที่ตรัสรู้เป็นพระพุทธเจ้าแล้วเท่านั้น โดยพระพุทธเจ้าแบ่งออกเป็น 2 ประเภท ได้แก่ พระสัมมาสัมพุทธเจ้าและปัจเจกพุทธเจ้า ทั้งนี้พระพุทธเจ้าทุกพระองค์จะผ่านการบำเพ็ญบารมีเป็นพระโพธิสัตว์มาก่อน เมื่อได้รับพุทธพยากรณ์แล้วจึงตรัสรู้เป็นพระสัมมาสัมพุทธเจ้า ต่อมาพระสงฆ์ล้านนาได้แต่งวรรณกรรมพระพุทธศาสนาเพื่อใช้เทศนา จึงทำให้ชาวล้านนารับรู้ความเชื่อเรื่องพระพุทธเจ้าทั้งที่สอดคล้องและแตกต่างจากจากคัมภีร์พระไตรปิฎกและอรรถกถา โดยความเชื่อที่แตกต่างนั้นได้รับอิทธิพลมาจากจากคัมภีร์ที่แต่งในลังกา ส่วนความเชื่อเรื่องพระพุทธเจ้าที่ปรากฏในสังคมวัฒนธรรมล้านนา เชื่อว่าพระพุทธเจ้าเป็นผู้มีบุญญาธิการ ทรงมีพุทธานุภาพเหนือพลังอำนาจลึกลับในท้องถิ่น และเชื่อว่าพระพุทธเจ้ายังดำรงอยู่ด้วยสภาวะที่เป็นวิญญาณศักดิ์สิทธิ์ ชาวล้านนาจึงเคารพ ยำเกรง และเชื่อมั่นในพุทธานุภาพ