การศึกษาตัวบทและบทบาทของผีปู่ตา อำเภอเสลภูมิ จังหวัดร้อยเอ็ด

บทคัดย่อ

การวิจัยครั้งนี้ มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) ศึกษาตัวบทที่ใช้ในการสื่อสารกับผีปู่ตาอำเภอเสลภูมิ จังหวัดร้อยเอ็ด 2) เพื่อศึกษาบทบาทของผีปู่ตาที่มีต่อชาวอำเภอเสลภูมิ จังหวัดร้อยเอ็ด และ 3) เพื่อจะนำไปใช้เป็นสื่อในการจัดการเรียนรู้รายวิชาคติชนวิทยา จากการศึกษาตัวบทและบทบาทของผีปู่ตา อำเภอเสลภูมิ จังหวัดร้อยเอ็ดทั้งหมด 10 ตำบล พบว่า การเรียงลำดับตัวบทของผีปู่ตาสามารถจำแนกออกเป็น 6 ลำดับ ดังนี้ 1) การบูชาผีปู่ตา 2) การบนบานผีปู่ตา 3) การแก้บนผีปู่ตา 4) การขอพรผีปู่ตา 5) พิธีเลี้ยงผีปู่ตา และ 6) การเสี่ยงทาย ส่วนบทบาทของผีปู่ตาแบ่งออกเป็น 7 ประเด็น ดังนี้ 1) บทบาทในการอธิบายที่มาและเหตุผลในการทำพิธี 2) บทบาทในการรักษามาตรฐานทางพฤติกรรมที่เป็นแบบแผนของสังคม 3) บทบาทในการเป็นทางออกให้กับความคับข้องใจของบุคคล 4.บทบาทในการสร้างสัญญาและรักษาสัจจะ 5) บทบาทในการเสริมสร้างความสามัคคีในชุมชน 6) บทบาทในการสร้างความสัมพันธ์ระหว่างผีกับพระพุทธศาสนา และ 7) บทบาทในการรักษาระบบนิเวศน์ ทั้งนี้ความเชื่อเรื่องผีปู่ตาจึงสมควรที่ต้องศึกษาเข้าใจอย่างลึกซึ้ง เพื่อเป็นการสืบทอด และถ่ายทอดแก่อนุชนรุ่นหลังต่อไป