การศึกษาองค์ความรู้ภูมิปัญญาท้องถิ่นแบบมีส่วนร่วม เพื่อพัฒนาสื่อสารคดีท่องเที่ยวเชิงนิเวศกรณีศึกษาบ้านกอกหนองผือ ตำบลหนองบัว อำเภอโกสุมพิสัย จังหวัดมหาสารคาม

บทคัดย่อ

การวิจัยครั้งนี้ มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) ศึกษาองค์ความรู้จากภูมิปัญญาท้องถิ่นแบบมีส่วนร่วมระหว่างมหาวิทยาลัยชุมชนและโรงเรียนบ้านกอกหนองผือ 2) เพื่อฝึกทักษะในการผลิตสื่อสารคดีท่องเที่ยวเชิงนิเวศกรณีศึกษาบ้านกอกหนองผือ ตำบลหนองบัว อำเภอโกสุมพิสัย จังหวัดมหาสารคาม และ 3) เพื่อศึกษาความพึงพอใจสื่อสารคดีท่องเที่ยวเชิงนิเวศ ซึ่งเป็นการวิจัยเชิงผสานวิธี โดยการบูรณาการผ่านภารกิจ 4 ด้าน ได้แก่ การเรียนการสอน การวิจัย การบริการวิชาการและการทำนุบำรุงศิลปวัฒนธรรม มีกลุ่มตัวอย่าง 48 คน เครื่องมือวิจัย ได้แก่ การสัมภาษณ์กลุ่มตัวอย่างแบบมีส่วนร่วม การประเมินแบบความพึงพอใจ สื่อสารคดีท่องเที่ยวเชิงนิเวศ และวิเคราะห์ข้อมูล โดยการบรรยายเชิงพรรณนา
ผลการวิจัยพบว่า
1. จากองค์ความรู้จากภูมิปัญญาท้องถิ่นแบบมีส่วนร่วมระหว่างมหาวิทยาลัยชุมชนและโรงเรียน ได้สรุปประเด็นที่สนใจ ดังนี้ 1) ด้านมิติด้านสังคม ชุมชนจะเคารพในระบอบการปกครองแบบประชาธิปไตย นับถือและปฏิบัติตามหลักคารวะธรรม ปัญญาธรรม และสามัคคีธรรม เป็นสังคมวัฒนธรรมชาวพุทธ 2) การทำเสื่อจากหญ้ารังกาเกิดจากการคิดประดิษฐ์ดัดแปลงมาจากการทอเสื่อพบได้มากในชุมชน 3) การผลิตเสื่อจากหญ้ารังกาและลวดลาย เสื่อ ถือว่าเป็นอัตลักษณ์ของชุมชนมีวิธีการผลิตเฉพาะแตกต่างจากชุมชนอื่น 4) ชุมชนจะเตรียมเสื่อจากหญ้ารังกาเป็นของที่ระลึกให้กับผู้เดินทางมาเยี่ยมหรือญาติพี่น้อง บางส่วนก็จัดทำเพื่อไปจำหน่าย
2. ผลแบบประเมินความพึงพอใจต่อผลสำเร็จของการบูรณาการ เพื่อฝึกทักษะในการผลิตสื่อสารคดีท่องเที่ยวเชิงนิเวศโดยรวมของครูและนักเรียน มีความพึงพอใจมากที่สุด ทั้งด้านความรู้และประสบการณ์ที่ได้รับ และด้านประโยชน์ที่ได้รับ
3. ผลการประเมินความพึงพอใจต่อสื่อท่องเที่ยวเชิงนิเวศภายหลังการรับชมสื่อสารคดี มีดังนี้ 1) กลุ่มผู้นำชุมชน ชาวบ้าน ครูและนักเรียนโรงเรียนบ้านกอกหนองผือ มีความพึงพอใจมาก และ 2) กลุ่มนิสิตร่วมโครงการมีความพึงพอใจมากเช่นกัน