การแก้ไขปัญหาความยากจนแบบบูรณาการ: กรณีศึกษา โครงการคู่เสี่ยว เกี่ยวก้อย แก้จน คนขอนแก่น

บทคัดย่อ

การวิจัยครั้งนี้ มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) ศึกษากระบวนการแก้ไขปัญหาความยากจนแบบบูรณาการของภาคีหน่วยงานภาครัฐภายใต้โครงการคู่เสี่ยว เกี่ยวก้อย แก้จน คนขอนแก่น และ 2) ศึกษาความต้องการของคนยากจนในจังหวัดขอนแก่น ใช้วิธีการวิจัยเชิงคุณภาพ เก็บรวบรวมข้อมูลจากการสนทนากลุ่มย่อยและศึกษาเอกสารและรายงานของหน่วยงานรัฐ โดยผู้วิจัยกำหนดประเด็นคำถามในการสนทนา และจัดการสนทนากลุ่มย่อยร่วมกับผู้เกี่ยวข้องโดยตรงในโครงการ ร่วมกับการศึกษาเอกสารรายงานผลการดำเนินงาน ที่เกี่ยวข้องการโครงการ แล้วจึงนำข้อมูลที่รวบรวมได้นำมาวิเคราะห์แบบแก่นสาระ
ผลการวิจัยพบว่า กระบวนการแก้ไขปัญหาความยากจนแบบบูรณาการในจังหวัดขอนแก่น ตามโครงการคู่เสี่ยว เกี่ยวก้อย แก้จน คนขอนแก่น มีการบูรณาการความร่วมมือโดยการใช้พลังการมีส่วนร่วมในรูปแบบประชารัฐและหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง ด้วยกระบวนการแก้ไขปัญหาความยากจนเชิงบูรณาการ 4 กระบวนงานคือ 1) ชี้เป้าชีวิต 2) ทำเข็มทิศชีวิต 3) บริหารจัดการชีวิต และ 4) ดูแลชีวิตโดยขับเคลื่อนโครงการด้วยคณะกรรมการแก้ไขปัญหาความยากจน ตามแนวคิดปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง ระดับอำเภอ (ศจพ.อ) ที่มีอยู่ทั้ง 26 อำเภอ ใช้กลไกการขับเคลื่อนแบบ “จับคู่เสี่ยว” จากข้าราชการจากทุกหน่วยงานแบบ 1 ข้าราชการรับผิดชอบครัวเรือนยากจน 2 ครัวเรือนหรือข้าราชการ 1 คน ต่อ 1 ครัวเรือนยากจน และประสานความช่วยเหลือจากภาคเอกชนและสถาบันการศึกษาให้การสนับสนุน ในส่วนของการแก้ปัญหาจากความต้องการของครัวเรือนยากจน ทั้งด้านการสงเคราะห์สำหรับครัวเรือนที่ไม่มีศักยภาพในการพัฒนา ให้ได้รับการช่วยเหลือจากหน่วยงานที่เกี่ยวข้องดูแล การสนับสนุนครัวเรือนที่มีศักยภาพสามารถพัฒนาตนเองทั้งด้านการประกอบอาชีพ ได้แก่ การฝึกอาชีพระยะสั้น สนับสนุนปัจจัยการผลิต การตลาด การจ้างงานและวิชาการ โดยมีเป้าหมายแก้ไขปัญหาความยากจนให้คนขอนแก่นภายใต้หลักคิด 3 ดี ได้แก่ รายได้ดี สวัสดิการดี และความเป็นอยู่ดี