การเลื่อนชนชั้นและทุนทางวัฒนธรรมและเศรษฐกิจ: กรณีศึกษายูทูบเบอร์
Main Article Content
บทคัดย่อ
การวิจัยครั้งนี้ มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) ศึกษาการต่อยอดและเพิ่มพูนทุนต่างๆ ของยูทูบเบอร์ที่มีทุนทางวัฒนธรรมและเศรษฐกิจสูง และ 2) ศึกษาการเลื่อนระดับทางสังคมของยูทูบเบอร์ ที่ไม่ได้มีพื้นเพด้านทุนทางวัฒนธรรมและเศรษฐกิจสูง การวิจัยนี้ใช้แนวคิดเรื่องทุนของปิแอร์ บูร์ดิเยอ และมุมมองด้านทุนสารสนเทศ วิเคราะห์การเลื่อนชนชั้น เป็นการวิจัยเชิงคุณภาพโดยการอภิปรายกรณีศึกษา ได้แก่ ช่องยูทูบ Mindset TV และบี้ เดอะสกา นอกจากนี้ได้รวบรวมข้อมูลยอดผู้สมัครเพื่อติดตามและรายได้จากช่องยูทูบของช่องต่างๆ เพื่อหาความสัมพันธ์ทางสถิติ
ผลการวิจัยพบว่า
1. กรณีศึกษา Mindset TV (ตัวแทนของกลุ่มยูทูบเบอร์ที่มีพื้นเพทุนทางวัฒนธรรมและเศรษฐกิจสูง) แสดงข้อได้เปรียบด้านเครือข่ายทางสังคม และการปลูกฝังทางวัฒนธรรมที่เอื้อต่อการสร้างเนื้อหาในช่องยูทูบที่ช่วยรักษาและส่งเสริมทุนต่างๆ ได้
2. กรณีศึกษาของช่องบี้ เดอะสกา (ตัวแทนของกลุ่มยูทูบเบอร์ที่ไม่มีทุนทางวัฒนธรรมและเศรษฐกิจสูง) แสดงการเลื่อนระดับของทุนที่รวดเร็วได้ ดังนั้นสื่อดิจิทัลต่างๆ จึงไม่ใช่เพียงเครื่องมือสื่อสารเท่านั้น แต่ทำหน้าที่เป็นทุนสารสนเทศที่อาจช่วยให้เกิดการเลื่อนระดับของทุนต่างๆ ได้รวดเร็วขึ้น ทั้งความสำเร็จของยูทูบเบอร์ต้องขึ้นอยู่กับปัจจัยอื่นที่ส่งเสริมความสามารถในการสร้างเนื้อหาด้วย
Article Details
เอกสารอ้างอิง
กนกศักดิ์ แก้วเทพ. (2546). เศรษฐศาสตร์การเมืองของสื่อสารมวลชน. กรุงเทพฯ: จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
โธมัส พิเก็ตตี. (2556). ทุนนิยมในศตวรรษที่ 21. แปลโดย นรินทร์ องค์อินทรี. กรุงเทพฯ: บางกอกโพสต์.
นรชิต จิรสัทธรรม และปิยธิดา ข่าขันมะลี. (2564). การบริโภคเชิงวัฒนธรรมของกล้องฟิล์ม. วารสารเศรษฐศาสตร์และกลยุทธ์การจัดการ, 8(1), 162-179.
รุ้งนภา ยรรยงเกษมสุข. (2550). ชนชั้นนำในการเมืองไทยปัจจุบัน: การศึกษากระบวนการผลิตซ้ำทุนวัฒนธรรมตามแนวปิแอร์ บูร์ดิเออ. กรุงเทพฯ: จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
สมเกียรติ ตั้งกิจวานิชย์. (2547). โครงสร้างตลาดสื่อวิทยุและโทรทัศน์. ใน นวลน้อย ตรีรัตน์ และกนกศักดิ์ แก้วเทพ (บรรณาธิการ), เสรีภาพสื่อไทยในยุคเศรษฐกิจการเมืองผูกขาด (หน้า 1-48). กรุงเทพฯ: ศูนย์ศึกษาเศรษฐศาสตรการเมือง คณะเศรษฐศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
สุภางค์ จันทวานิช. (2557). ทฤษฎีสังคมวิทยา. กรุงเทพฯ: จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
Bie the ska. (2563). เซอร์ไพรส์พ่อแม่ ซื้อบ้านในฝันของบี้ เดอะสกา. เข้าถึงได้จาก https://youtu.be/OE6D20hhEtk
Bourdieu, P. (1984). Distinction: A Social Critique of the Judgement of Taste (Richard Nice, Trans). Massachusetts: Havard University.
Buranahiran, S. (2563). บุกบ้าน King of Youtube ที่มีผู้ติดตามมากกว่า 10 ล้านคน บี้ เดอะสกา - บุกบ้าน กับบูรณะหิรัญ. เข้าถึงได้จาก https://www.youtube.com/watch?v=ICPi9GzAk5o
Karmali, N. (Ed.). (2021). THAILAND’S RICHEST 2021. Forbes Asia. Retrieved from https://www.forbes.com/lists/thailandbillionaires/#38e316df223e
Van Dijk, J. A. G. M. (2005). The deepening divide: Inequality in the information society. Thousand Oasks, CA: Sage.