หลักธรรมในนวโกวาทกับการนำไปใช้เป็นแนวทางดำเนินชีวิตในสังคมยุคดิสรัปชั่น
Article Sidebar
Main Article Content
บทคัดย่อ
การวิจัยครั้งนี้ มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) ศึกษาและวิเคราะห์เนื้อหาจากหลักธรรมนวโกวาท 2) เสนอแนวทางการดำเนินชีวิตในสังคมยุคใหม่จากหลักธรรมนวโกวาท โดยใช้ระเบียบวิธีวิจัยเอกสาร ในลักษณะการสำรวจวิเคราะห์เนื้อหาของหลักธรรมจากหนังสือนวโกวาทที่นิพนธ์โดยสมเด็จพระมหาสมณเจ้า กรมพระยาวชิรญาณวโรรส ได้มาโดยความเห็นชอบจากผู้ทรงคุณวุฒิ 5 ท่าน เพื่อนำไปสู่การออกแบบแนวทางในการนำไปใช้ในการดำเนินชีวิตในสังคมยุคดิสรัปชั่นหรือสังคมยุคแห่งการเปลี่ยนแปลงอย่างผกผันและไม่หวนกลับ วิเคราะห์ข้อมูลโดยเทคนิคการวิเคราะห์เนื้อหา ใช้เทคนิคการตรวจสอบสามเส้าในการตรวจสอบข้อมูล นำเสนอในลักษณะการพรรณนาวิเคราะห์
ผลการวิจัยพบว่า
1. หลักธรรมของนวโกวาทมีอยู่ด้วยกัน 10 ธรรมบท แต่ละบทมีอรรถะของความหมายที่ชี้ให้เห็นถึงพฤติกรรมและหลักในการดำรงชีวิตและการดำเนินชีวิต มองว่า หัวใจสำคัญของหลักในการดำรงและดำเนินชีวิตจากนวโกวาทอยู่ที่คำว่า “สติ”
2. แนวทางการดำรงชีวิตอยู่ที่หลัก “โพชฌงค์” หรือการดำเนินชีวิตอย่างรู้เท่าทันตัวเอง นั่นคือ “การรู้สภาพแห่งตน-รู้จิตของตน-รู้ธรรมในการรักษาตน-รู้การกระทำให้ตน” โดยมีแนวทางการดำเนินชีวิตในสังคมยุคใหม่จากหลักธรรมนวโกวาทอยู่ที่การดำเนินชีวิตที่ “มีและใช้” สติ สัมปชัญญะกับหิริ โอตัปปะ เป็นกลไกทุกกิจกรรมของการใช้ชีวิตประจำวัน ในลักษณะของการตระหนักรู้เท่าทันเหตุปัจจัยใช้ปัญญาในการจัดการชีวิต ดำเนินชีวิตแบบ “เรียนให้รู้-ดูให้ทัน-ผันให้เป็น-เย็นให้ได้” อันเป็นการดำเนินชีวิตที่พร้อมรับมือกับการเปลี่ยนแปลงใดๆ ที่เกิดขึ้นอย่างรู้และมีสติ กับมีแนวทางในการนำหลักนวโกวาทลงสู่การดำรงและดำเนินชีวิตด้วยหลักโพชฌงค์ ด้วยการนำลงสู่สังคมในลักษณะการจัด “การศึกษาที่แท้จริง” ที่ทำให้ “ธรรม” เป็นหลักและแนวทางในการดำเนินชีวิตของผู้เรียนและหรือคนในสังคม
Article Details
อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
เพื่อให้เป็นไปตามกฎหมายลิขสิทธิ์ ผู้นิพนธ์ทุกท่านต้องลงลายมือชื่อในแบบฟอร์มใบมอบลิขสิทธิ์บทความ ให้แก่วารสารฯ พร้อมกับบทความต้นฉบับที่ได้แก้ไขครั้งสุดท้าย นอกจากนี้ ผู้นิพนธ์ทุกท่านต้องยืนยันว่าบทความ ต้นฉบับที่ส่งมาตีพิมพ์นั้น ได้ส่งมาตีพิมพ์เฉพาะในวารสาร วิชาการธรรม ทรรศน์ เพียงแห่งเดียวเท่านั้น หากมีการใช้ ภาพหรือตารางของผู้นิพนธ์อื่นที่ปรากฏในสิ่งตีพิมพ์อื่นมาแล้ว ผู้นิพนธ์ต้องขออนุญาตเจ้าของลิขสิทธิ์ก่อน พร้อมทั้ง แสดงหนังสือที่ได้รับการยินยอมต่อบรรณาธิการ ก่อนที่บทความจะได้รับการตีพิมพ์เอกสารอ้างอิง
พระพรหมคุณาภรณ์ (ป.อ. ปยุตฺโต). (2559). พจนานุกรมพุทธศาสตร์ ฉบับประมวลธรรม. เข้าถึงได้จาก https://www.watnyanaves.net/uploads/File/books/pdf/dictionary_of_buddhism_pra-muan-dhaama.pdf
_______. (2559). โพชฌงค์: พุทธวิธีเสริมสุขภาพ. กรุงเทพฯ: เจริญดีมั่นคงการพิมพ์.
ภาณุวัฒน์ ภักดีวงศ์ และกฤษณา วรรณกลาง. (2563). นวโกวาทกับการเป็นเครื่องมือในการใช้ชีวิตของคนในยุคสังคมพลิกผัน (Disrupt Society). การบริหารและนวัตกรรมการศึกษา, 3(1), 91-112.
สมเด็จพระมหาสมณเจ้า กรมพระยาวชิรญาณวโรรส. (ม.ป.ป.). นวโกวาท (ฉบับประชาชน). เข้าถึงได้จาก http://www.doisaengdham.org/images/column_1388754756/Nawakovat.pdf
Coraline Team. (2019). Disruption คืออะไรกันแน่?. เข้าถึงได้จาก https://www.coraline.co.th/single-post/2019/08/19/What-is-Disruption
